«گسل»؛ اثری شریف در قالب طنز
گروه هنر: «گسل» عنوان سریالی به کارگردانی علی‌رضا بذرافشان است که زبان طنز را برای نقدهای سیاسی خود انتخاب کرده است.
«گسل» عنوان سریالی به کارگردانی علی‌رضا بذرافشان و تهیه‌کنندگی محسن چگینی است؛ این کار که هر شب از شبکه یک سیما پخش می‌شود کاری نو در حوزه طنز است، چون تا به امروز کاری در تلویزیون تولید نشده که با زبان طنز بخواهد سیاست و سیاست‌مداران را نقد کند. بازیگران اصلی این مجموعه سام درخشانی و بیژن امکانیان هستند که بازی‌های خوبی را از خود ارائه داده‌اند و به نوعی توانسته‌اند با بازی‌های خوب خود یکدیگر را تکمیل کنند.
درباره این دو بازیگر می‌توان یک ویژگی را به عنوان امتیازی مهم برای «گسل» توصیف کرد. بیژن امکانیان و سام درخشانی بازی‌شان شکلی دارد که هم می‌توان در آن لحظات طنز را مشاهده کرد هم این‌که در مواقع لزوم بازی جدی از آنها گرفت. برای همین سریال به راحتی در مرز شوخی و جدی حرکت می‌کند و برای تماشاگر موقعیت‌های متعدد رقم می‌زند.
کارگردانی و دیگر بخش‌های فنی این فیلم، به ویژه فیلمنامه این کار در حد انتظار است، اما بحث ما در این یاداشت به مسائل فنی «گسل» مربوط نمی‌شود، بلکه می‌خواهیم به بحث‌های معنایی این سریال بپردازیم. در این مجموعه برخلاف بسیاری از تولیدات رایج طنز در سینما شاهد لودگی نیستیم، بلکه موقعیت‌های پیش آمده تماشاگر را به خنده می‌اندازد و به نوعی لحظات شاد و مفرحی را ایجاد می‌کند. این امتیاز را مقایسه کنید با سریال «پنچری» که اخیراً از تلویزیون پخش شد، اما جز لودگی چیزی برای گفتن نداشت.
نکته جالب دیگر پیرامون این سریال به روایت‌های متعدد این سریال بر می‌گردد، یعنی در این حال که این سریال طنز است می‌توان به آن کاری سیاسی یا پلیسی نیز گفت، حتی در آن روایت عاشقانه دیده می‌شود. این ویژگی کمک کرده تا «گسل» بتواند با سلیقه‌های مختلف ارتباط برقرار کند، حتی کسانی که بسیار سخت‌پسند هستند نیز به نوعی این کار برایشان مقبول واقع شده است.
نکته دیگری که درباره این سریال می‌توان گفت این مهم است که هرگاه سیما به فیلمسازان خوش ذوق و متعهد کمک کرده، اثر مربوطه توانسته با تماشاگران ارتباط برقرار کند و به نوعی جریان‌ساز هم باشد. در همین راستا باید به مسئولان سیما گفت نقد سیاسی در کارهای نمایشی اگر به صورت متعهدانه باشد، خود یکی از را‌ه‌های صحیح امر به معروف است.
در این سریال کارگردان، سعی کرده در برخی مواقع از برخی خطوط قرمز که به اشتباه ایجاد شده‌اند، بگذرد، اما کاملاً می‌توان دید، این رویکرد سریال (عبور از برخی خط قرمز‌ها) نگاهی خصمانه ندارد، یعنی در کنار نقدهای مطروحه، شرایط خوب را هم مد نظر قرار می‌دهد. موضوع انتهایی که درباره این سریال می‌توان بیان کرد به این مسئله بر می‌گردد که در مجموعه طنز «گسل» به طور مستقیم، موضوعات دینی مد نظر قرار نمی‌گیرد، هرچند الزامی هم ندارد تا یک کار طنز به صورت رو چنین مفاهیمی را تبلیغ کند، اما روند قصه و اخلاقیاتی که در کار نقد یا حمایت می‌شود در راستای مفاهیمی است که با آموزه‌های دینی ما همخوانی دارد.
داوود کنشلو
درباره این دو بازیگر می‌توان یک ویژگی را به عنوان امتیازی مهم برای «گسل» توصیف کرد. بیژن امکانیان و سام درخشانی بازی‌شان شکلی دارد که هم می‌توان در آن لحظات طنز را مشاهده کرد هم این‌که در مواقع لزوم بازی جدی از آنها گرفت. برای همین سریال به راحتی در مرز شوخی و جدی حرکت می‌کند و برای تماشاگر موقعیت‌های متعدد رقم می‌زند.
کارگردانی و دیگر بخش‌های فنی این فیلم، به ویژه فیلمنامه این کار در حد انتظار است، اما بحث ما در این یاداشت به مسائل فنی «گسل» مربوط نمی‌شود، بلکه می‌خواهیم به بحث‌های معنایی این سریال بپردازیم. در این مجموعه برخلاف بسیاری از تولیدات رایج طنز در سینما شاهد لودگی نیستیم، بلکه موقعیت‌های پیش آمده تماشاگر را به خنده می‌اندازد و به نوعی لحظات شاد و مفرحی را ایجاد می‌کند. این امتیاز را مقایسه کنید با سریال «پنچری» که اخیراً از تلویزیون پخش شد، اما جز لودگی چیزی برای گفتن نداشت.
نکته جالب دیگر پیرامون این سریال به روایت‌های متعدد این سریال بر می‌گردد، یعنی در این حال که این سریال طنز است می‌توان به آن کاری سیاسی یا پلیسی نیز گفت، حتی در آن روایت عاشقانه دیده می‌شود. این ویژگی کمک کرده تا «گسل» بتواند با سلیقه‌های مختلف ارتباط برقرار کند، حتی کسانی که بسیار سخت‌پسند هستند نیز به نوعی این کار برایشان مقبول واقع شده است.
نکته دیگری که درباره این سریال می‌توان گفت این مهم است که هرگاه سیما به فیلمسازان خوش ذوق و متعهد کمک کرده، اثر مربوطه توانسته با تماشاگران ارتباط برقرار کند و به نوعی جریان‌ساز هم باشد. در همین راستا باید به مسئولان سیما گفت نقد سیاسی در کارهای نمایشی اگر به صورت متعهدانه باشد، خود یکی از را‌ه‌های صحیح امر به معروف است.
در این سریال کارگردان، سعی کرده در برخی مواقع از برخی خطوط قرمز که به اشتباه ایجاد شده‌اند، بگذرد، اما کاملاً می‌توان دید، این رویکرد سریال (عبور از برخی خط قرمز‌ها) نگاهی خصمانه ندارد، یعنی در کنار نقدهای مطروحه، شرایط خوب را هم مد نظر قرار می‌دهد. موضوع انتهایی که درباره این سریال می‌توان بیان کرد به این مسئله بر می‌گردد که در مجموعه طنز «گسل» به طور مستقیم، موضوعات دینی مد نظر قرار نمی‌گیرد، هرچند الزامی هم ندارد تا یک کار طنز به صورت رو چنین مفاهیمی را تبلیغ کند، اما روند قصه و اخلاقیاتی که در کار نقد یا حمایت می‌شود در راستای مفاهیمی است که با آموزه‌های دینی ما همخوانی دارد.
داوود کنشلو
