بررسی تفاوت رویکرد امام موسی صدر و سید قطب در گسترش دینداری
گروه اندیشه: حجت‌الاسلام فرمانیان در چهل و هشتمین نشست اندیشه و عمل، بیان می‌دارد که از مهمترین تفاوت‌های امام موسی صدر و سید قطب در بحث علل عقب‌ماندگی جوامع اسلامی است که امام صدر، علل را به جای دلایل خارجی، درون جهان اسلام و در مقابل سید قطب در غلبه فرهنگ بیگانه غرب جستجو می‌کند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)؛ چهل و هشتمین نشست اندیشه و عمل از سوی مؤسسه امام موسی صدر دوشنبه، دوم بهمن با موضوع «تفاوت رویکرد امام موسی صدر و سید قطب در گسترش دینداری در جهان» با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی فرمانیان از اساتید دانشگاه ادیان و مذاهب در محل موسسه برگزار شد.
فرمانیان در ابتدا با اشاره به اینکه برای اولین بار است که به صورت تطبیقی امام موسی صدر با شخصیت دیگری در جهان اسلام مقایسه می‌شود به بیان تفاوت‌های مبانی نظری امام صدر و سید قطب پرداخت و افزود: اعتقاد امام صدر این بود که باید در جامعه به فردیت توجه داشت و به تربیت و رشد اخلاقی افراد اهتمام ورزید؛ چرا که با رشد اخلاقی جامعه، مسائل دیگری مانند حکومت و سیاست بهبود می‌یابد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: مبانی نظری و عملی امام موسی صدر شامل؛ رویکرد تربیت اخلاقی برای ساخت جامعه‌ای انسان‌محور و اهمیت به آزادی در ابراز عقیده، همچنین تحمل نظرات مخالف بود. در آن سو مبانی نظری سید قطب نیز شامل؛ جاهلیت مدرن دانستن فرهنگ غرب و عدم پذیرش آن بود، اینکه همه جا در تصرف جاهلیت در آمده و تنها راه رهایی از آن هجرت یا سرنگونی حاکمیت غاصب است.
فرمانیان در مجموع رویکرد امام موسی صدر را صلح‌طلب و رویه سید قطب را به‌گونه‌ای خلاف آن برشمرد و افزود: به عقیده سید قطب برقراری حکومت با حرف و سخن میسر نمی‌شود، بلکه رویکردی جهادی لازم دارد.
وی در ادامه بیان کرد: امام موسی صدر اعتقاد دارد، مفاهیم دین، طبق مقتضیات زمان و مکان قابل تغییر است. رویه‌ای که کاملا مخالف مبانی سید قطب است. به عقیده سید قطب جامعه‌ای که شریعت خدا بر آن حاکم نباشد، ولو اینکه تمام مردم آن به دستورات دین عمل کنند، جامعه دینی نیست. اما مگر از تعداد زیاد پیامبرانی که مبعوث شدند، چند نفرشان حکومت داشتند؟ اما همه شان با اینکه سروکارشان با مشرکان بود، رویکرد هدایت و تعامل داشتند.
گزارش ایکنا حاکی است، فرمانیان از بحث‌های انجام شده نتیجه می‌گیرد که امام موسی صدر به اصالت فردى بيش از اصالت اجتماعی اعتقاد دارد و برای فردیت و پرورش آن ارزش و احترام ویژه‌ای قائل است.
به عقیده فرمانیان یکی از مهمترین تفاوت‌های امام موسی صدر و سید قطب در بحث علل عقب‌ماندگی جوامع اسلامی این است که امام صدر، علل عقب‌ماندگی جوامع اسلامی را به جای دلایل خارجی، درون جهان اسلام می‌بیند و بیان می‌کند که مسلمانان با جداسازی عدالت اقتصادی و عدالت اجتماعی و ایجاد فرهنگ تنبلی خود را از صحنه‌های مهم دور کرده و به عبادت بسنده کرده‌اند در حالی که سید قطب این علل را کاملاً خارج از جهان اسلام و متأثر از فرهنگ بیگانه غرب می‌داند و راهکار آن را کنار گذاشتن فرهنگ غرب اعلام می‌کند.
یادآور می‌شود، جلسات اندیشه و عمل موسسه امام موسی صدر به صورت ماهیانه در محل موسسه واقع در تهران, خیابان هفتم تیر, خیابان عبدالکریم شریعتی, پلاک 10، واحد 2 برگزار می‌شود.
