مولفه های داشتن یک خانواده آرام و با نشاط

نشست تخصصی ایکنا با موضوع بررسی عوامل برهم زننده نشاط و آرامش در خانواده با حضور یک استاد گروه روانشناسی از دانشگاه آزاد همدان، یک استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا و یک استاد حوزه علمیه همدان برگزار شد.
در این میزگرد نظرات مختلفی مطرح شد و هر یک از اعضا به بیان مهم‌ترین عوامل برهم زننده آرامش در خانواده های امروز پرداختند و راهکارهایی برای ایجاد آرامش در فضای خانواده مطرح شد.

مریم غفوری آثار استاد گروه روانشناسی در نشست تخصصی ایکنا اظهار کرد: بهداشت یا سلامت روان در خانواده، ارتباط موزون و هماهنگ بین اعضای خانواده است برای اینکه بفهمیم فردی سلامت روان دارد یا نه باید ببینیم که آیا می‌تواند با اعضای خانواده یا جامعه ارتباط برقرار کند در غیر این صورت او سلامت و بهداشت روان ندارد.
وی با اشاره به رابطه‌ تنگاتنگ سلامت روان با آرامش هر فرد افزود: کسانی که سلامت روان دارند در واقع آرامش دارند و با همه می‌توانند ارتباط برقرار کنند این افراد به جای یافتن نقاط ضعف در اطرافیان سعی می‌کنند نقاط مشترک را بیابند.

نا امیدی در جوانان؛ عاملی برای کم رنگ شدن نشاط در خانواده ها است
این استاد گروه روانشناسی یکی از عوامل تاثیرگذار در عدم سلامت روان را ناامیدی در افراد دانست و افزود: برای مثال استادی در کلاس‌های یک ترم باعث ناامیدی و یاس دانشجویانش می‌شود، دانشجویان ناامید نیزاین احساس را به والدین خود منتقل می‌کنند، آنها نیز این حس را به اطرافیان خود منتقل کرده و همین اتفاق باعث ایجاد یک گروه عظیم از افراد ناامید و مایوس می‌شود و ناراحتی و یاس در جامعه القا می‌شود.

وی به عامل موثر دیگری در ایجاد سردی بین اعضای خانواده اشاره کرد و افزود: بدبینی عامل دیگری است که افراد بد بین همواره اتفاق افتادن یک مسئله تلخ و بد را به خود نوید می‌دهند و با خود تکرار می‌کنند که «من می‌دانم حادثه‌ای ناگوار برای من اتفاق خواهد افتاد».
غفوری آثار با بیان اینکه آرامش با شادی ارتباط مستقیم دارد، عنوان کرد: امروزه متاسفانه حتی نوجوانان ما هم شادی را فراموش کرده‌اند در حالیکه اگر دقت کنیم، می‌فهمیم که روزگار جوانان امروز بسیار بهتر و راحت تر از گذشته است و نوجوانان دیروز هرگز امکانات و آسایش کنونی را نداشته و تمام این داشته‌ها رویای دیرینه‌ای برای هریک از آنها بود.

نشخوار فکری آرامش را برهم می‌زند
وی با بیان اینکه عامل دیگری که باعث افسردگی در افراد میشود نشخوار فکری است افزود: نشخوار فکری یعنی نشستن و دائما به این موضوع فکر کردن که دیگران چه فکری راجع به ما می‌کنند و دیروز و امروز چه شد و چه چیزی انتظار ما را می‌کشدو... در واقع هلاجی کردن دیروز و امروز و آینده که باعث افسردگی می‌شود نشخوار فکری است.
وی در ادامه تصریح کرد: یکی از عوامل مهم که آرامش و شادی را از خانواده سلب می‌کند مقایسه‌ اجتماعی است یعنی ما تمام زمان خود را صرف آن کنیم که دیگران چه توانایی‌هایی دارند که ما نداریم؟! و دیگران چه چیزهایی را در زندگی‌شان دارند که ما از فقدان آن رنج می‌بریم؟! این در حالی است که خود دارای توانمندی‌هایی فراوان و داشته‌هایی هستیم که اطرافیان آن را به خوبی احساس می‌کنند.
این استاد گروه روانشناسی بیان کرد:امروزه چیزی که انسانها را به خود درگیر کرده است عدم تساوی و یکی بودن علاقه‌ آنها با استعدادشان است.
وی افزود: گاهی ما به روی علایقی انرژی می‌گذاریم که استعداد آن را نداشته و فقط عمرمان را تلف می‌کنیم.

ترس از نظر دیگران؛ آرامش را از خانواده‌های امروزی سلب کرده است
غفوری آثار با اشاره به اینکه عامل موثر دیگر در از بین بردن نشاط و آرامش در خانواده احساس گناه است اظهار کرد: احساس گناه با احساس پشیمانی متفاوت است حس پشیمانی یعنی من از کار بدی که انجام داده‌ام پشیمان ام و به دنبال جبران آن هستم اما احساس گناه یعنی چیزی که پشیمانی ندارد مثلا در اوج شادی یک باره احساس کنی که چرا خندیدم و ناراحت شویم.

وی مهمترین عامل موثر در سلب آرامش در زندگی را عدم زندگی در لحظه حال دانست و خاطرنشان کرد: تمام بزرگان ما را به زندگی در لحظه دعوت می‌کنند چرا که فکر و خیال و ناراحتی برای گذشته و آینده نتیجه‌ای جز اتلاف عمر ندارد نکته قابل توجه در این امر، حواس پرتی است چراکه فرد در هر حال فکرش مشغول است، تنها دلیل این اوضاع هم درگیر کردن خود به حواشی دنیای امروز است.
وی تصریح کرد: آخرین مورد یکپارچگی شخصیت است یعنی افرادی که عمل و احساس متفاوت دارند این امر عمده‌ترین عامل بر هم زدن آرامش افراد است.
این استاد دانشگاه در پایان با بیان توصیه ای برای ایجاد آرامش و نشاط درونی در افراد اعضای خانواده یادآور شد: قدردانی یکی از گزاره های به وجود آوردن حس خوب و آرام در انسان است، قدردانی از افرادی که در زندگی شما زحمت کشیده‌اند قطعا حالتان را خوب می‌کند امام صادق(ع) نیز در این رابطه می‌فرمایند «شکر گزاری در زمان آسایش و رفاه موجب افزایش نعمت می‌شود».

فضای مجازی اوقات فراغت خانواده‌ها را پر کرده است
فاطمه پورجمشید استاد گروه علوم تربیتی دانشگاه بوعلی سینا در ادامه این نشست مهمترین عامل موثر بر روابط خانواده‌ها را فضای مجازی دانست و اظهار کرد: فضای مجازی مانند شمشیر دو لبه هم می‌تواند مثبت و هم می‌تواند منفی باشد، این فناوری باعث تغیر بسیاری از مناسبات خانواده‌ها شده است چراکه در این امر عدم مدیریت صحیح، روابط خانوادگی را تغییر داده است.
وی افزود: دنیای مدرنیته مجازی سبب اختلاف نظر بین قشر جوان هر خانواده با قشر قدیمی آن می‌شود که نتیجه‌ای جز انزوای افراد ندارد هرکس به گونه‌ای در این دنیا غرق شده است.

پورجمشید بیان کرد: یکی از عواملی که ما نمی‌توانیم فضای مجازی را در خانه کنترل کنیم عدم توجه و وقت گذاشتن والدین برای اوقات فراغت فرزندان خود است که این امر آنها را ناچار به روی آوردن به فضای مجازی می‌کند.
پورجمشید با تاکید بر آنکه کودکان در فضای مجازی هویتی متفاوت پیدا می‌کنند گفت: به همین دلیل ترجیح والدین آن است که بی پرده راجع به خیلی از مسائل با کودکان خود صحبت نکنند که همین امر سبب سردی بین روابط می‌شود.

خلأ آموزش شهروندی عامل موثر در به وجود آمدن بسیاری از مشکلات فرهنگی
وی با اشاره به اینکه عدم آموزش‌های صحیح شهروندی مهم‌ترین عامل استفاده نادرست از فضای مجازی است تصریح کرد: اگر آموزش شهروندی در جامعه به درستی ایجاد می‌شد و افراد مسئولیت‌های خود را می‌شناختند کنترل فضای مجازی به سادگی امکان پذیر بود.
این استاد علوم تربیتی تاکید کرد: هر شهروند حتی دانش‌آموزان باید با نقش، حقوق و ارزش‌های خود آشنا شوند چراکه این عامل بسیار در آرامش و سلامت روان خانواده موثر است.
وی بیان کرد: بعد از آموزش‌های رسمی و غیر رسمی که دولت ها باید انجام دهند نقش بعدی را رسانه‌ها ایفا می‌کنند اگر این آموزه‌ها مفید و امیدبخش باشند جوانان و نوجوانان ما بی هدف و نا امید زندگی نمی‌کنند اما متاسفانه جوانان امروز تنها به فکر گذراندن زمان خود هستند.
پورجمشید یادآور شد: هر فردی اگر به درستی آموزش‌ ببیند طبیعتا نقشش را به درستی در جامعه ایفا می‌کند، در غیر این صورت جرایم بسیاری را برای آینده‌ کشور به ارمغان می‌آورد.

انسجام ملی در امور فرهنگی؛ سریع ترین راهکار حل آسیب های اجتماعی امروز
پور جمشید با ارائه پیشنهادی که سریع ترین راه برای جلوگیری از سرد شدن روابط خانواده‌ها است بیان کرد: متولیان فرهنگی در کشور مانند سازمان تبلیغات اسلامی، دانشگاه‌ها، صداوسیما، اداره فرهنگ و ارشاد، فرهنگسراها و... در زمینه‌ مسائل فرهنگی، برای مثال مسئله حجاب هر کدام کار خود را ارائه می‌دهند و در جاهایی موازی کاری می کنند در صورتیکه اگر همفکری وجود داشته باشد و کارگروه‌هایی را با مشارکت همدیگر برگزار کنند حتما به نتایجی خواهند رسید.
این استاد علوم تربیتی ادامه داد: با تشکیل کارگروه‌های مشترک می‌توان با تقسیم کاری که صورت می‎گیرد از اتلاف وقت و هزینه‌های هنگفت و موازی کاری‌ها جلوگیری کرد، بنابراین در برنامه‌های اجتماعی فرهنگی باید یک انسجام ملی باشد تا نتایج هرچه بهتر را شاهد باشیم.

وی با بیان اینکه همکاری صحیح در تمام زمینه‌‌ها می تواند راهگشا باشد، افزود: همکاری نه تنها در مسائل فرهنگی بلکه در زمینه‌ مدیریتی کشور نیز می‌تواند نتیجه‌ی مطلوب را به همراه بیاورد.

محتوای مستند و صحیح فضای مجازی با علایق جوانان مطابقت داشته باشد
این استاد گروه علوم تربیتی در ادامه بیان کرد: در فضای مجازی حجم بسیار زیادی از اطلاعات هستند که صحت و درستی آنها مشخص نیست و برخی از این اخبار غلط باعث سطحی‌نگر شدن مردم کشور می‌شود، این محتواها باید با علایق و سلیقه‌ی جوانان امروزی مطابقت داشته باشد.
وی ادامه داد: بخش اعظم اتفاقاتی که در خانواده برای ما رخ می‌دهد و امروزه به یک بحران تبدیل شده و باعث سردی و فروپاشی خانواده‌ها ازهم می‌شود، نتیجه‌ برنامه‌های پیش‌بینی کسانی(دشمنانی) است که ما را به آن سمت سوق می‌دهند.
پورجمشید در ادامه عنوان کرد: ما باید خود را با تغییرات جامعه هماهنگ کنیم، گریز راه درستی نیست بلکه در جهت درست از آن استفاده کردن اهمیت دارد اما مهمترین مسئله این است که آموزش‌ها درخور فرهنگ و شرایط کشور ما نیست باید متناسب با مقتضیات هر منطقه و هر فردی راه انتقال آموزش را انتخاب کنیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: باید در نظام‌های رسمی و غیر رسمی از بدو تولد برنامه‌های مدونی را برای کودکان و نوجوانان کشور داشته باشیم برای مثال فرهنگ سازی برای رانندگی باید از دوران ابتدایی انجام شود و با برنامه ریزی صحیح، منسجم و اهداف پیش‌بینی شده پیش رویم تا فرزندان این کشور را برای آینده و مدیریتی بهتر تربیت کنیم.

صحبت کردن و معاشرت طبق آیات قرآن یک حق است که باید به شایستگی انجام شود
حجت الاسلام سید محمدرضا ملیحی معاون تهذیب حوزه علمیه استان همدان و استاد حوزه علمیه در این میزگرد با بیان اینکه روابط بین اعضای خانواده‌ رو به سردی رفته است گفت: مسئله طلاق در جامعه، یکی از نشانه‌های سرد شدن روابط بین اعضا است که منجر به این آسیب می‌شود که خود طلاق هم آسیب‌های اجتماعی دیگری را به بار می‌آورد.

حجت الاسلام ملیحی با اشاره به عوامل سردی خانواده‌ها بیان کرد: هر یک از اعضای خانواده مانند پدر، مادر، فرزند در ارتباط با هر عضو دیگر یک سری وظایف دارد، اگر این وظایف انجام نشود موجب ایجاد سردی بین اعضا می‌شود و هر عضو در مقابل این عدم انجام وظیفه دچار نوعی عذاب وجدان هم می‌شود.
وی اشاره‌ای به آیه 19 سوره نساء کرد و گفت: در این آیه «وَ عاشِروهُنَّ بِالْمَعْروفِ... ؛ با زنان به شايستگى رفتار كنيد ...» صحبت کردن و معاشرت یک حق است که در این آیه به نحوه آن اشاره کرده که باید به بهترین شکل اتفاق بیفتد.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه مشکلات فرهنگی در برخی از کلان شهرها نیز می‌تواند علت سرد شدن خانواده‌ها باشد افزود: اینکه پدری قبل از طلوع آفتاب از منزل خارج بشود و بعد از غروب به منزل بیاید، یا حتی مادر نیز به این شکل درگیر شغل باشد، از طرف دیگر مشکلات اقتصادی که در جامعه وجود دارد مسائل و ناراحتی هایی را برای خانواده به بار می‌آورد.
وی وجود فضای مجازی را که موجب مجازی شدن ارتباط‌های خانوادگی و فامیلی شده است را یک آسیب دانست و بیان کرد: اسلام اهمیت زیادی به برقراری ارتباط های خانوادگی و فامیلی می دهد، امام حسن مجتبی(ع) می‌فرماید «اگر مردی یک ساعت با همسرش صحبت کند، اجر یک سال اعتکاف در خانه خدا را می‌برد» در این حدیث اشاره ای به موضوع صحبت نشده که حتما مسئله ای پرمحتوا یا دینی باشد، بلکه اصل همان همکلام شدن است.

یاد خدا در قلوب اعضای خانواده رابطه ها را گرم تر می‌کند
حجت الاسلام ملیحی عدم یاد خدا را عامل دیگری در سرد شدن روابط عنوان کرد و گفت: طبق آیه «أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» مایه آرامش دل ها یاد خداست که اعضای خانواده اگر از یاد خدا روی گردان نباشند آرامش در آن خانواده ایجاد می‌شود.
وی کنترل حسادت، طمع، آرزو و آمال‌های طولانی را در ایجاد آرامش موثر دانست و عنوان کرد: امیرالمومنین در دعای کمیل می‌گوید «حَبَسَنِي عَنْ نَفْعِي بُعْدُ أَمَلِي دورى آرزوهايم مرا زندانى ساخته» آرزوهای دور و دراز موجب می‌شود از داشته های خود لذت نبریم، هرکسی نقاط قوتی دارد که باید آنها را ببیند، آن عزتی که خدا به او داده است.

این کارشناس مذهبی با بیان اینکه نشناختن کمال حقیقی باعث می‌شود از آنچه که باید شاد نشویم افزود: اینکه ما کمال و سعادت را در چه می‌بینیم در ایجاد نشاط مان موثر است، اگر نگاه ما به مسائل درست باشد حسرت آن چیزهایی که نداریم را نمی‌خوریم و درگیر مسائل ظاهری که مردم به آن مشغول هستند نمی‌شویم.

نقش های اجتماعی خود را در خانه پیاده نکنیم
این مدرس حوزه علمیه همدان یکی دیگر از موارد از بین رفتن نشاط از خانواده ها را نشناختن ظرفیت‎های خود دانست و به عامل دیگری نیز اشاره کرد: گاهی نقش‌های اجتماعی ما در خانه هم ایفا می‌شود، اگر ما در بیرون منزل مدیر یا فرمانده هستیم یا هر مسئولیت دیگری داریم در بیرون از منزل است و در خانه همسر و پدر هستیم.
وی ادامه داد: طبق گفته امام علی (ع) «ما فاتَ مَضی وَ ما سیأتیكَ فَاَیْنَ آنچه گذشت، از دست رفت و آنچه می‌آید كجاست؟ برخیز و فرصت میان دونیستی را دریاب» گاهی مشکلاتی که در خانواده ایجاد می شود بخاطر درگیر بودن در گذشته و آینده است، اگر در زمان حال زندگی کنیم اوضاع بهتری خواهیم داشت.
وی یکی دیگر از مسائل را مربوط به فضای مجازی دانست و با بیان اینکه قائل به استفاده مناسب از فضای مجازی هستیم و نه اینکه این فضا کامل از بین برود افزود: آیا حتما باید 2 دختر در اصفهان کشته شوند تا وزیر آموزش و پرورش به فکر قرار دادن 2 واحد سواد رسانه ای بیفتد؟

رفع مشکلات اقتصادی توسط دولت مهم‌ترین قدم برای ایجاد آرامش است
معاون تهذیب حوزه علمیه افزود: دولت‌مردان باید به باوری برسند که دیگر فیلتر کردن، جوابگو نیست، در بحث پیام‌رسان داخلی هیچ حمایتی از طرف دولت صورت نمی‌گیرد.
وی آموزش و سپس کنترل را راه حلی برای هدایت کردن این فضا دانست و گفت: متاسفانه ما دچار افراط و تفریط هستیم، یک زمانی در این کشور داشتن ویدئو جرم بود اما در حال حاضر داشتن هر چیزی مجاز است.
ملیحی در نهایت تامین نیازهای مردم را وظیفه دولت دانست و بیان کرد: برای ایجاد آرامش در خانواده نیاز است که یک امنیتی در فضای جامعه وجود داشته باشد، کسی که مشکل اقتصادی دارد طبق حدیث معصومین نمی تواند حتی دین و ایمان خود را نگه دارد، چرا که برای رفع نیازهای اصلی اش تلاش می کند و غیر از آن به مسائل دیگری نمی تواند بپردازد.
وی خاطرنشان کرد: دولت با رفع مشکلات اقتصادی می‌تواند قدم بزرگی برای ایجاد آرامش بردارد.

انتهای پیام