محمدرضا ستوده‌نیا مطرح کرد:
عید نوروز؛ عبرتی برای برانگیخته شدن در قیامت/اصلاح رفتار در گروه اصلاح فکر
گروه اندیشه ــ دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان ضمن ارائه توضیحاتی پیرامون نوروز باستانی بیان کرد: می‌توانیم از این عید، یک استفاده معنوی ببریم که هر انسانی در طول عمرش تعدادی عید را می‌بیند و از تعداد عیدهایی که می‌بیند و تغییر و تحول‌هایی که اتفاق می‌افتد باید عبرت بگیرد که یک روزی برای خود او نیز این اتفاق‌ها خواهد افتاد.
به گزارش ایکنا؛ ف
را رسیدن فصل می‌توان این پیام مهم را برای انسان‌ها در بر دارد که اینک با نو شدن طبیعت تحولی در آن ایجاد شده و زمینی که تا پیش از این و در فصل زمستان مرده بود اینک زنده و متحول شده است، انسان نیز باید با دیدن این رویش دوباره و برانگیختگی در طبیعت بداند که باید به سمت تحول حرکت چراکه فصل بهار می‌تواند بهار تحول‌های معنوی برای هر فردی باشد.
فصل بهار فی نفسه پیام تحول را برای انسان دارد، اما زمانی این فصل برای ما مهم‌تر می‌شود که به تقارن آن با ماه مبارک رجب توجه کنیم، به تعبیر بزرگان ماه مبارک رجب، ماهی است که بهار سیر و سلوک نامیده می‌شود و اساسا برای اینکه درک بهتری از ماه‌های شعبان و رمضان و به ویژه لیالی قدر داشته باشیم، ماه رجب مقدمه آن است. از این روی باید بیش از پیش در آن کوشید و به اعمال عبادی اهتمام داشت.
به مناسبت فرارسیدن بهار طبیعت و نیز تقارن آن با ماه رجب و به منظور بحث بیشتر پیرامون نوروز و نوع مواجهه اسلام با این آیین باستانی و اهمیت توجه به ماه رجب با محمدرضا ستوده‌نیا، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان به گفت‌وگو نشستیم.
وی در ابتدا بیان کرد: در آستانه سال نو هستیم و برای هر قوم و ملتی چرخش سال و تغییر فصل‌ها و زمان‌ها همیشه مورد احترام بوده و تا جایی که خبر دارم و مطالعه کردم، در تمام آیین‌ها و کشور‌ها یک زمانی را برای سال نو قرار می‌دهند که مردم آن کشور تغییر و تحولاتی را برای خود ایجاد می‌کنند که این تغییرات اعم از تغییر در مسکن که منجر به نظافت محیط زندگی می‌شود، یا این که تغییرات در راستای نو کردن لباس‌ها و تهیه مایحتاج زندگی است، مردم به دید و بازدید یکدیگر می‌روند و در واقع این عید‌ها یکسری روابط اجتماعی است که در هر قوم و ملتی وجود دارد.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان در ادامه تصریح کرد: معمولا برکات زیادی را نیز برای آن مردم در بر دارد، چراکه بر اثر این تغییر و تحولات، درآمد‌ها، فروش محصولات و تولید بالاتر می‌رود و چرخه خوبی در زندگی‌ها ایجاد می‌شود.
ستوده‌نیا تصریح کرد: در ایران ما هم، این عید در دوران باستان، زمانی تعریف شده که مصادف با تغییر فصل است که اولین فروردین ماه باشد، خیلی‌ها به دنبال این هستند که مستندات مذهبی برای این عید درست کنند و روایاتی را مطرح می‌کنند که این‌ها عمدتا دارای قوت سندی مانند روایات فقهی ما نیست و برخی هم در صدد مخالفت با اینگونه عید‌ها هستند، اما جالب است که این عید دقیقا مصادف با تغییر فصل است.
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان بیان کرد: چیزی که می‌توان از قرآن استنباط کرد این است که خدای متعال به دفعات مختلف در سوره‌های قرآن فرموده است که زمین را بعد از آنکه مرده شد، آن را به تحرک وا می‌داریم و سبز و خرم می‌کنیم، در آیات متعددی این را به عنوان «احیا» آورده است چنان که فرموده: «یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»، که در آیات متعددی به این مسئله تصریح شده است.
ستوده‌نیا در ادامه تصریح کرد: می‌بینیم که خرمی و سرسبزی در فصل بهار است و ممکن است در کشور‌های مختلف چند روزی دیرتر یا زودتر باشد، اما معمولا در ایران، فروردین ماه است، بنا بر این، این که ایرانیان قدیم نسبت این عید را در این زمان یعنی فروردین ماه قرار، بی راه نبوده و شاید بر اساس محاسبات علمی و مشاهداتی که از طبیعت می‌شده این کار را انجام داده باشند.
دانشیار دانشگاه اصفهان بیان کرد: لذا این عید و تغیر فصل چیزی نیست که مخالفت با دین داشته باشد، خیر، بلکه در قرآن تایید شده است، منتها به نام عید نیامده بلکه به عنوان یک تغییر و تحول در طبیعت آمده و جالب است که در قرآن وقتی آیات متعددی می‌فرماید «یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»، سپس می‌فرماید: «وَ کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ» که در روز قیامت هیمن طور زنده می‌شوید و سر از قبر در می‌آورید، یعنی همانطور که یک گیاهی که خمود و پژمرده بود و در زمستان از بین رفته بود، در بهار نو می‌شود، انسان‌هایی که می‌میرند نیز به همین سان خلقتی در آن‌ها شکل می‌گیرد و زنده می‌شوند.
ستوده‌نیا در ادامه افزود: در نتیجه می‌توانیم از این عید، یک استفاده معنوی هم ببریم که هر انسانی در طول عمرش تعدادی عید را می‌بیند و از تعداد عیدهایی که می‌بیند و تغییر و تحول‌هایی که اتفاق می‌افتد باید عبرت بگیرد که یک روزی برای خود او نیز این اتفاق‌ها خواهد افتاد.
وی در پاسخ به این سؤال که منظور از تحول در دعای تحویل سال چیست و باید به دنبال چه نوع تحولی بود تصریح کرد: ما در بحث روانشناسی یک بحث خیلی مفیدی داریم و آن این که تغییر فکر، موجب تغییر رفتار می‌شود و در واقع یکی از رموز پیشرفت انسان محسوب می‌شود، اگر ما بتوانیم افکارمان و آنچه در ذهن داریم تغییر دهیم و اصلاح کنیم، طبیعتا رفتارهایمان هم تغییر خواهند کرد.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان بیان کرد: در آموزه‌های اسلامی، در حقیقت این تغییر را از خدا می‌خواهیم که در ما ایجاد کند و به خداوند عرضه می‌داریم که «ای کسی که همه احوال به دست تو است و تو می‌توانی که این را تغییر انجام دهی، حالات ما را نیز به بهترین حال تغییر ده»، یعنی به لحاظ فکری، افکار ما خوب و پسندیده شود، اگر احیانا افکار نامناسبی در طول سال در ذهن ما است، خداوند آن‌ها را به سمت مثبت تغییر دهد و به دنبال آن عمل و رفتار ما را نیز متحول کند. ضمن این که، این دعا نیز یکی از بهترین ادعیه است، اگرچه که در مورد مأثور بودن یا نبودن آن صحبت‌هایی مطرح می‌شود و یا تشکیک‌هایی وارد می‌کنند، اما هر چه هست دعای بسیار خوبی است.
ستوده‌نیا در ادامه به تقارن بهار طبیعت با ماه رجب اشاره و بیان کرد:، چون ماه قمری ۱۰ روز کمتر از ماه شمسی است، لذا هر چند سال یکبار این ماه‌ها دور می‌زنند و با ماه خاصی تقارن می‌یابند، می‌دانیم که ماه رجب ماه بسیار بسیار پر برکتی است و سفره الهی در این ماه برای مومنان و مردم پهن است.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان تصریح کرد: چقدر خوب است که این ماه مقارن با فروردین ماه شده و مومنان هم باید از این سفره پهن شده الهی نهایت استفاده را داشته باشند، هرچقدر که اعمالی مانند دید و بازدید‌ها صورت گیرد بسیار خوب است، اما به شرط اینکه اسراف و گناه و معصیت الهی صورت نگیرد، در نتیجه بقیه اعمال قطعا خوب هستند و مراسم اعتکاف را هم در روز‌های پایانی تعطیلات خواهیم داشت که قطعا اسباب برکت است.
ستوده‌نیا در ادامه با اشاره به اینکه می‌توان از این ایام برای مقابله با دشمن استفاده کنیم بیان کرد: یکی از مقامات اسرائیلی که به درک واصل شد در یک مصاحبه‌ای می‌گفت، ما تمام تلاشمان را می‌کنیم که جوانان ایرانی را منحرف کنیم و هر آنچه که لازم دارند از اینترنت، فیلم، ماهواره‌ها برای آن‌ها تهیه و پخش می‌کنیم و موفق هم می‌شویم، اما در سال ایام خاصی است که این جوانان به مساجد و حسینیه‌ها می‌روند و شکست می‌خوریم، اشاره او به همین ایام مبارک مانند ماه رجب و محرم و .. است که اعتراف می‌کند تمام تلاش‌های آن‌ها شکست می‌خورد، در نتیجه باید از این سفره پهن الهی استفاده کنیم، چنان که در شکست دشمن نیز می‌توان از آن بهره برد و از برکات ماه رجب استفاده کرد.
فصل بهار فی نفسه پیام تحول را برای انسان دارد، اما زمانی این فصل برای ما مهم‌تر می‌شود که به تقارن آن با ماه مبارک رجب توجه کنیم، به تعبیر بزرگان ماه مبارک رجب، ماهی است که بهار سیر و سلوک نامیده می‌شود و اساسا برای اینکه درک بهتری از ماه‌های شعبان و رمضان و به ویژه لیالی قدر داشته باشیم، ماه رجب مقدمه آن است. از این روی باید بیش از پیش در آن کوشید و به اعمال عبادی اهتمام داشت.
به مناسبت فرارسیدن بهار طبیعت و نیز تقارن آن با ماه رجب و به منظور بحث بیشتر پیرامون نوروز و نوع مواجهه اسلام با این آیین باستانی و اهمیت توجه به ماه رجب با محمدرضا ستوده‌نیا، عضو هیئت علمی و دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان به گفت‌وگو نشستیم.
وی در ابتدا بیان کرد: در آستانه سال نو هستیم و برای هر قوم و ملتی چرخش سال و تغییر فصل‌ها و زمان‌ها همیشه مورد احترام بوده و تا جایی که خبر دارم و مطالعه کردم، در تمام آیین‌ها و کشور‌ها یک زمانی را برای سال نو قرار می‌دهند که مردم آن کشور تغییر و تحولاتی را برای خود ایجاد می‌کنند که این تغییرات اعم از تغییر در مسکن که منجر به نظافت محیط زندگی می‌شود، یا این که تغییرات در راستای نو کردن لباس‌ها و تهیه مایحتاج زندگی است، مردم به دید و بازدید یکدیگر می‌روند و در واقع این عید‌ها یکسری روابط اجتماعی است که در هر قوم و ملتی وجود دارد.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان در ادامه تصریح کرد: معمولا برکات زیادی را نیز برای آن مردم در بر دارد، چراکه بر اثر این تغییر و تحولات، درآمد‌ها، فروش محصولات و تولید بالاتر می‌رود و چرخه خوبی در زندگی‌ها ایجاد می‌شود.
ستوده‌نیا تصریح کرد: در ایران ما هم، این عید در دوران باستان، زمانی تعریف شده که مصادف با تغییر فصل است که اولین فروردین ماه باشد، خیلی‌ها به دنبال این هستند که مستندات مذهبی برای این عید درست کنند و روایاتی را مطرح می‌کنند که این‌ها عمدتا دارای قوت سندی مانند روایات فقهی ما نیست و برخی هم در صدد مخالفت با اینگونه عید‌ها هستند، اما جالب است که این عید دقیقا مصادف با تغییر فصل است.
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان بیان کرد: چیزی که می‌توان از قرآن استنباط کرد این است که خدای متعال به دفعات مختلف در سوره‌های قرآن فرموده است که زمین را بعد از آنکه مرده شد، آن را به تحرک وا می‌داریم و سبز و خرم می‌کنیم، در آیات متعددی این را به عنوان «احیا» آورده است چنان که فرموده: «یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»، که در آیات متعددی به این مسئله تصریح شده است.
ستوده‌نیا در ادامه تصریح کرد: می‌بینیم که خرمی و سرسبزی در فصل بهار است و ممکن است در کشور‌های مختلف چند روزی دیرتر یا زودتر باشد، اما معمولا در ایران، فروردین ماه است، بنا بر این، این که ایرانیان قدیم نسبت این عید را در این زمان یعنی فروردین ماه قرار، بی راه نبوده و شاید بر اساس محاسبات علمی و مشاهداتی که از طبیعت می‌شده این کار را انجام داده باشند.
دانشیار دانشگاه اصفهان بیان کرد: لذا این عید و تغیر فصل چیزی نیست که مخالفت با دین داشته باشد، خیر، بلکه در قرآن تایید شده است، منتها به نام عید نیامده بلکه به عنوان یک تغییر و تحول در طبیعت آمده و جالب است که در قرآن وقتی آیات متعددی می‌فرماید «یُحْیِی الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»، سپس می‌فرماید: «وَ کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ» که در روز قیامت هیمن طور زنده می‌شوید و سر از قبر در می‌آورید، یعنی همانطور که یک گیاهی که خمود و پژمرده بود و در زمستان از بین رفته بود، در بهار نو می‌شود، انسان‌هایی که می‌میرند نیز به همین سان خلقتی در آن‌ها شکل می‌گیرد و زنده می‌شوند.
ستوده‌نیا در ادامه افزود: در نتیجه می‌توانیم از این عید، یک استفاده معنوی هم ببریم که هر انسانی در طول عمرش تعدادی عید را می‌بیند و از تعداد عیدهایی که می‌بیند و تغییر و تحول‌هایی که اتفاق می‌افتد باید عبرت بگیرد که یک روزی برای خود او نیز این اتفاق‌ها خواهد افتاد.
وی در پاسخ به این سؤال که منظور از تحول در دعای تحویل سال چیست و باید به دنبال چه نوع تحولی بود تصریح کرد: ما در بحث روانشناسی یک بحث خیلی مفیدی داریم و آن این که تغییر فکر، موجب تغییر رفتار می‌شود و در واقع یکی از رموز پیشرفت انسان محسوب می‌شود، اگر ما بتوانیم افکارمان و آنچه در ذهن داریم تغییر دهیم و اصلاح کنیم، طبیعتا رفتارهایمان هم تغییر خواهند کرد.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان بیان کرد: در آموزه‌های اسلامی، در حقیقت این تغییر را از خدا می‌خواهیم که در ما ایجاد کند و به خداوند عرضه می‌داریم که «ای کسی که همه احوال به دست تو است و تو می‌توانی که این را تغییر انجام دهی، حالات ما را نیز به بهترین حال تغییر ده»، یعنی به لحاظ فکری، افکار ما خوب و پسندیده شود، اگر احیانا افکار نامناسبی در طول سال در ذهن ما است، خداوند آن‌ها را به سمت مثبت تغییر دهد و به دنبال آن عمل و رفتار ما را نیز متحول کند. ضمن این که، این دعا نیز یکی از بهترین ادعیه است، اگرچه که در مورد مأثور بودن یا نبودن آن صحبت‌هایی مطرح می‌شود و یا تشکیک‌هایی وارد می‌کنند، اما هر چه هست دعای بسیار خوبی است.
ستوده‌نیا در ادامه به تقارن بهار طبیعت با ماه رجب اشاره و بیان کرد:، چون ماه قمری ۱۰ روز کمتر از ماه شمسی است، لذا هر چند سال یکبار این ماه‌ها دور می‌زنند و با ماه خاصی تقارن می‌یابند، می‌دانیم که ماه رجب ماه بسیار بسیار پر برکتی است و سفره الهی در این ماه برای مومنان و مردم پهن است.
دانشیار گروه قرآن و حدیث دانشگاه اصفهان تصریح کرد: چقدر خوب است که این ماه مقارن با فروردین ماه شده و مومنان هم باید از این سفره پهن شده الهی نهایت استفاده را داشته باشند، هرچقدر که اعمالی مانند دید و بازدید‌ها صورت گیرد بسیار خوب است، اما به شرط اینکه اسراف و گناه و معصیت الهی صورت نگیرد، در نتیجه بقیه اعمال قطعا خوب هستند و مراسم اعتکاف را هم در روز‌های پایانی تعطیلات خواهیم داشت که قطعا اسباب برکت است.
ستوده‌نیا در ادامه با اشاره به اینکه می‌توان از این ایام برای مقابله با دشمن استفاده کنیم بیان کرد: یکی از مقامات اسرائیلی که به درک واصل شد در یک مصاحبه‌ای می‌گفت، ما تمام تلاشمان را می‌کنیم که جوانان ایرانی را منحرف کنیم و هر آنچه که لازم دارند از اینترنت، فیلم، ماهواره‌ها برای آن‌ها تهیه و پخش می‌کنیم و موفق هم می‌شویم، اما در سال ایام خاصی است که این جوانان به مساجد و حسینیه‌ها می‌روند و شکست می‌خوریم، اشاره او به همین ایام مبارک مانند ماه رجب و محرم و .. است که اعتراف می‌کند تمام تلاش‌های آن‌ها شکست می‌خورد، در نتیجه باید از این سفره پهن الهی استفاده کنیم، چنان که در شکست دشمن نیز می‌توان از آن بهره برد و از برکات ماه رجب استفاده کرد.
گفت‌وگو از مرتضی اوحدی
انتهای پیام
انتهای پیام
