به گزارش ایکنا، نشست ششم بررسی چهل سال هنر و ادبیات انقلاب اسلامی «چهل شاهد» با حضور محمد تقی فهیم و جمال شورجه در سالن فرماندهان موزه انقلاب و دفاع مقدس امروز ۲۴ اردیبهشتماه برگزار شد. در ابتدای جلسه جمال شورجه اظهار کرد: درباره بحث چهلمین سالگرد انقلاب ابعاد گستردهای قابل بحث است. برای همین ضروری میدانم که افرادی مختلف در این حوزه حرف بزنند تا ابعاد مختلف موضوع مد نظر قرار گیرد. به هر حال ما قبل از انقلاب هم سینما داشتیم، اما آن سینما اهداف طاغوت را دنبال میکرد؛ اتفاقی که در سینمای کشورهای سرمایهداری هم اکنون رخ میدهد.
وی افزود: برای بررسی سینمای انقلاب باید در آغاز به روی این نکته بحث کرد که سینما تا چه حد در خدمت انقلاب اسلامی بوده است؟ برای درک بهتر مثالی میزنم. انقلاب اسلامی از همان روزهای ابتدایی با فتنه افراد و کشورهای مختلف مواجه شد، اما متاسفانه آنگونه که باید این فتنهها در سینما مد نظر قرار نگرفت!
محمد تقی فهیم نیز در ادامه این پرسش را مطرح کرد: امام(ره) با اظهار نظری که در ابتدای انقلاب مطرح کردند نشان دادند که سینما را تایید کردهاند. اما در ادامه کار کسانی وارد این عرصه شدند که نگاهی سیاسی و ایدئولوژیک داشتند. عمده ایدئولوژی آنها نیز گرایشهای چپگرایانه داشت. آیا حضور این افراد در بحث مدیریت سینما به ارتقای آرمانهای انقلاب کمک کرد یا خیر؟
فهیم ادامه داد: اگر بخواهیم سینمای چهل سال گذشته را بررسی کنیم متوجه میشویم، حتی پنج فیلم هم نداشتیم که به شکل خوبی به انقلاب اسلامی پرداخته باشد.
شورجه در تایید سخنان فهیم گفت: آدمهایی که بر مسند سینما نشستند، نتوانستند سینما را به سوی ارزشهای انقلاب هدایت کنند. در دهه شصت سینما تحت حمایت فارابی و زیر نظر بهشتی و انوار هدایت میشد. این افراد نیز عمدتاً جز جبهه ملی و لیبرال بودند. گرایش آن مدیران تا به امروز ادامه پیدا کرد، البته عدهای نیز بودند که کارهای به صورت خودجوش تولید میشد که همه آنها در سایه جریان حاکم گم شد.
این فیلمساز ادامه داد: با مرور زمان عدهای از سینماگران انقلابی کار خود را از جبههها آغاز کرد و در ادامه به سینما راه یافتند که بخشی از مفاهیم انقلاب در کارهایشان مد نظر قرار گرفت. جدا از این رویش، اتفاق دیگری نیز در سینما رخ داد، آنهم توجه به سینمای جشنواره بود. در این شکل تنها چیزی که اهمیت داشت، رضایت داوران خارجی بود! با توجه به توضیحاتی که دادم تربیت درست و منسجمی در حوزه سینمای انقلاب صورت نگرفت. برای همین از چنین وضعیتی نباید توقع چندانی داشت.
فهیم درباره سینمای جنگ گفت: شاید فرصتی برای فیلم انقلابی ساختن نبود، اما وقوع جنگ باعث شد فیلمسازانی نظیر حاتمیکیا، ملاقلیپور، شورجه و... پرورش یابند این سینماگران شکلی از سینما را ساختند که من از آن به عنوان سینمای بومی نام میبرم. این سینما ادامه پیدا کرد، ولی مسیر طی شده هم در خدمت دفاع مقدس نبود. به همین جهت چنین وضعیتی در سینمای کشور ما حاکم شده است.
فهیم تاکید کرد: ساموئل خاچیکیان در دهه شصت با جمعیت چهل میلیونی توانست هجده میلیون نفر را به سینما بکشاند، اما امروز با این امکانات و تعداد جمعیت قادر نیستم یک میلیون نفر را به سالنهای سینما بکشانیم. مطلب دیگر اینکه امروز ما به جایی رسیدهایم که در یک دوره از جشنواره فیلم فجر، یک فیلم دفاع مقدسی نیز نداشتیم! چرا چنین اتفاقی در سینما رخ داده است؟
وی ادامه داد: از سینمای که سید محمد بهشتی و دوستانش بانی آن بودند نمیتوان به عنوان سینمای انقلاب نام برد. این سینما بیشتر در پی سمبل و اشاره است؛ سینمایی که محبوب اروپا است، اما همین تفکر بر سینما حاکم شد. در مقابل سینمای انقلاب فاقد برنامهریزی منسجم بود و به نوعی گوی رقابت را به طرف مقابل باخت.
فهیم گفت: سینمای انقلاب را من بهعنوان سینمای میانه نام میبرم؛ سینمایی که هم در آن به مخاطب توجه میشود هم نگاه هنری در آن مدنظر است. این نکته را هم متذکر شوم سینمای مخاطب پسند، کارهایی نیستند که به اسم فیلم طنز امروز روی پرده شاهدش هستیم، بلکه آثاری را میگویم که با حفظ حرمت و شعور تماشاگر را به سمت سینماها میکشد.
شورجه با بیان اینکه حقیقت انقلاب در سینما تصویر نشده، تصریح کرد: تاسف میخورم وقتی میبینم ما در حوزه انقلاب تا به این اندازه ضعیف عمل کردهایم، درصورتیکه باید به گونهای عمل میکردیم که در ایام پیروزی انقلاب میتوانستیم هفتههای فیلم در سراسر دنیا برگزار کنیم. بدتر از کم کاری مدنظر، سیاهنمایی است که در سینمای ایران صورت میگیرد. یعنی علاوه بر اینکه ما نتوانستیم مبلغ انقلاب باشیم به واسطه برخی فیلمها در جهت تخریب چهره انقلاب حرکت نیز کردهایم!
وی در پایان تاکید کرد: امسال سال حمایت از کالای ایرانی است. برای همین نهادهای دولتی، مجلس و ارگانها تاکید ویژهای روی آثار انقلابی داشته باشند. رسیدن به این خواسته نیز دور از ذهن نیست چون با بیانات رهبر معظم انقلاب رسیدن به این خواسته نیز دور از ذهن نیست. این مسئله را به خوبی میتوان در دیدارهای رهبری با سینماگران به خوبی مشاهده کرد.
گزارش از داود کنشلو
انتهای پیام