مدیران موفق، کتابخوان‌ها و قصه‌گوهای خوبی هستند/ گردآوری ظرایف قرآنی در تفسیر المیزان
گروه ادب ــ معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در آئین بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار گفت: مدیران موفق، مدیران راهبردی و الهام بخش، کتابخوان‌ها و قصه‌گوهای خوبی هستند.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ آیین گرامیداشت روز کتاب، کتابدار و کتابخوانی، صبح امروز ۲۴ آبان‌ماه با حضور جمعی از مسئولان و مدیران فرهنگی کشور و کتابداران برگزیده کتابخانه‌های عمومی کشور در تالار وحدت برگزار شد.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخشی از این مراسم گفت: کتابخانه‌ها و کتابداران نقش مؤثری در آگاهی و رشد اجتماعی افراد دارند و به همین دلیل بچه‌هایی که در خانواده‌های فرهنگی پرورش می‌یابند، با کتاب ارتباط بیشتری دارند و پیش از رفتن به مدرسه کتاب‌های متعددی از سوی والدین برای آنها خوانده می‌شود. در کشورمان بچه‌هایی نیز هستند که تا پایان دوره ابتدایی خود، غیر از کتاب‌های درسی نه کتاب دیگری را می‌بینند و نه می‌خوانند، مطمئناً این دو گروه آینده متفاوتی خواهند داشت.
مشاور مقام معظم رهبری با بیان اینکه چگونه می‌توان این فاصله را در کشور از میان برداشت، بیان کرد: کتابخانه‌های عمومی تا حدود زیادی می‌توانند این خلأ را پر کنند؛ از این رو از شما کتابداران خواهش می‌کنم در جبران عدم دسترسی کودکان، نوجوانان و جوانان به کتاب بکوشید و این فاصله را پر کنید. هر جا دیدید که کتاب غریب است، بیشتر حاضر شوید و فعالیت کنید، به ویژه در زمان حاضر که کتاب گران شده است.
حدادعادل با اشاره به اهمیت کتابخانه‌ها ادامه داد: بدون کتابخانه نمی‌توانیم به اهداف آموزشی خود دست یابیم، کشور ما به یک تمدن همراه با کتاب تعلق دارد، در تمدن اسلامی، کتاب نقشی محوری دارد. امروز صنعت نشر و کتابفروشی‌های ما باید رونق بیشتری پیدا کند و کتابخانه می‌توانند نقایص موجود در این زمینه را رفع کند.
همچین معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در این مراسم گفت: کتاب پیوند عمیقی با فرهنگ ایرانی-اسلامی ما دارد و کتاب دینی ما قرآن، ما را به خواندن دعوت کرده و در آن قصص ارزشمندی وجود دارد که هر یک را می‌توان یک کتاب دانست. همچنین قرآن نه تنها بر کتاب و کتابخوانی تأکید داشته، بلکه بر شنیدن نیز تأکید دارد.
وی افزود: قصه‌گویی امروزه به عنوان یکی از مهارت‌های مهم در زندگی می‌تواند نقش مهمی داشته باشد، چندی پیش مطلبی را در مورد مدیریت می‌خواندم که نوشته بود؛ مدیران موفق، مدیران راهبردی و الهام بخش، کتابخوان‌ها و قصه‌گوهای خوبی هستند.
ابتکار ادامه داد: پیوند دینی و فرهنگی و ارتباط آن با مسائل روز در مدیریت جامعه و خانواده نیز از مباحث مهمی است که در سیاستگذاری‌ها به آن نیاز داریم. امروز با توجه به هجمه‌های اقتصادی و جنگ روانی مواجهیم؛ از این رو باید شرایط برای آسایش و آرامش روانی مردم فراهم کنیم تا بتوانند زندگی بانشاط و رو به رشدی را داشته باشد. این مسائل، جزء سیاست‌ها و رویکردهای کلان دولت است و موضوع کتاب و کتابخوانی نیز در محوریت این سیاست‌ها قرار گرفته و حائز اهمیت است.
مهارت گفت‌وگو با کتابخوانی افزایش می‌یابد
معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده در ادامه گفت: مأموریت ویژه من در ریاست جمهوری، مسائل خانواده است؛ از این رو طرحی را از سال گذشته با عنوان «گفت‌وگوی ملی خانواده» آغاز کردیم که هدف آن بررسی آسیب‌هایی است که به این نهاد وارد می‌شود، در این بررسی به این نتیجه رسیده‌ایم که در کنار همه آسیب‌های اقتصادی و روانی یک اختلال مشترک به نام نبود گفت‌وگو وجود دارد که سبب سوءتفاهم‌ها، خشونت‌ها و انواع آسیب‌های اجتماعی شده است.
وی با اشاره به جنبه‌های الهام‌بخشی خانواده تصریح کرد: راه حل این مسئله مهارت گفت‌وگو است که این مهارت با کتابخوانی و قصه‌گویی ارتباط مستقیم دارد؛ چرا که تحقیقات نشان می‌دهد، افراد موفق که توانسته‌اند با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم کنند، کتابخوان و قصه‌گوهای خوبی بوده‌اند و این موضوع در کودکی آنها نیز زیاد بوده است. این موضوع نشان می‌دهد که باید در این راستا گام‌های اساسی برداریم و بر کتاب و کتابخوانی تأکید کنیم؛ چرا که ریشه و باورهای فرهنگی و جنبه‌های تربیتی مؤثری دارد، اما متأسفانه با به آنها کم پرداخته‌ایم و یا اصلاً نپرداخته‌ایم.
همواره به خواندن و قصه گویی نیازمندیم
وی تأکید کرد: ما هیچ وقت از کتاب خواندن و قصه‌گویی بی‌نیاز نیستیم. یعنی یک مدیر نباید فکر کند که از این مؤلفه‌ها بی‌نیاز است. خوشحالم که بسیاری از کتابخوان‌های ما از خانم‌ها هستند و یکی از سیاست‌های دولت دوازدهم نیز توسعه حضور زنان در عرصه‌های مدیریتی است و در حال حاضر ۴۰ درصد از کارمندان دولت از بانوان هستند و ۷۵ درصد از تولیدات صنایع دستی ایران ساخته دست زنان است.
وی ادامه داد: سیاست دولت این است که طی ۴ سال، ۳۰ درصد مناصب دولتی را به خانم‌ها واگذار کند که در این زمینه اولین مرحله گزارش‌ها را دریافت کرده‌ایم و تحرک خوبی در استانداری‌ها و فرمانداری‌ها رخ داده است.
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز در بخش دیگری از این مراسم گفت: کتابخانه‌ها و کتابداران نقش مؤثری در آگاهی و رشد اجتماعی افراد دارند و به همین دلیل بچه‌هایی که در خانواده‌های فرهنگی پرورش می‌یابند، با کتاب ارتباط بیشتری دارند و پیش از رفتن به مدرسه کتاب‌های متعددی از سوی والدین برای آنها خوانده می‌شود. در کشورمان بچه‌هایی نیز هستند که تا پایان دوره ابتدایی خود، غیر از کتاب‌های درسی نه کتاب دیگری را می‌بینند و نه می‌خوانند، مطمئناً این دو گروه آینده متفاوتی خواهند داشت.
مشاور مقام معظم رهبری با بیان اینکه چگونه می‌توان این فاصله را در کشور از میان برداشت، بیان کرد: کتابخانه‌های عمومی تا حدود زیادی می‌توانند این خلأ را پر کنند؛ از این رو از شما کتابداران خواهش می‌کنم در جبران عدم دسترسی کودکان، نوجوانان و جوانان به کتاب بکوشید و این فاصله را پر کنید. هر جا دیدید که کتاب غریب است، بیشتر حاضر شوید و فعالیت کنید، به ویژه در زمان حاضر که کتاب گران شده است.
حدادعادل با اشاره به اهمیت کتابخانه‌ها ادامه داد: بدون کتابخانه نمی‌توانیم به اهداف آموزشی خود دست یابیم، کشور ما به یک تمدن همراه با کتاب تعلق دارد، در تمدن اسلامی، کتاب نقشی محوری دارد. امروز صنعت نشر و کتابفروشی‌های ما باید رونق بیشتری پیدا کند و کتابخانه می‌توانند نقایص موجود در این زمینه را رفع کند.
اسم کتاب هم انسان را زنده میکند
در بخشی از این مراسم حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعبدالله فاطمی‌نیا، محقق و از شاگردان علامه طباطبایی(ره) صبح امروز در آئین بزرگداشت کتاب، کتابخوانی و کتابدار گفت: امروز هم روز علامه طباطبایی را داریم و هم مناسبت کتاب و کتابخوانی را که نور علی نور است. طی سال‌های عمرم به کمتر مجلسی رفته‌ام که تا این اندازه مایه ابتهاج باشد. چون اسم کتاب که می‌آید، آدم زنده می‌شود.
وی افزود: درباره علامه طباطبایی، بی‌تعارف می‌گویم که این افتخار را داشتم که خدمت ایشان شرفیاب شوم مبالغه نیست که تفسیر ایشان از قرآن، ناسخ التفاسیر است، اما فرصت زیادی می‌خواهد که دلایل آن را بیات کنم. ایشان با اینکه عارف بزرگی بود، اما چون تفسیر المیزان، تفسیری اجتماعی بود، خویشتن داری کرد و نخواست از عرفان بیاورد. فقط در تفسیر سوره «شوری» کار در حد دو سطر از دست علامه خارج شده و سرریز کرده است.
فاطمی‌نیا علامه طباطبایی را نابغه مکارم اخلاق دانست و بیان کرد: توجه کنید که ذکر قسمتی از دیده‌ها و شنیده‌هایی از علامه و شخصیت‌های مشابه او، بدون مقدمه جایز نیست. وقتی می‌بینم که دیگر، افرادی مانند ایشان در بین ما نیستند، فشار زیادی بر من وارد می‌شود و سعی می‌کنم مسیر فکرم را منحرف کنم، چون ایشان نابغه مکارم اخلاق بود و تواضعی مثال‌زدنی داشت. علامه پیرمرد خادمی داشت که یک بار، خوابیده بود. چند میهمان برای علامه آمده بود و وی از میهمانان خواست که آرام صحبت کنند تا مبادا پیرمرد از خواب بیدار شود. ایشان چنین ملاحظاتی داشتند که نمی‌توان بدون اخلاق به آنجا رسید.
ظرایف قرآنی در تفسیر المیزان گردآوری شده است
وی با بیان اینکه تا همت والا نباشد، نمی‌توان به جایی رسید، ادامه داد: درباره تفسیر المیزان، به این نکته بسنده می‌کنم که علامه ظرایفی را از قرآن متوجه شده و در تفسیر المیزان آورده است که این ظرایف را نمی‌گویم مفسران دیگر ننوشته‌اند، بلکه نسبت به آنها فاقد تصور بوده‌اند. نوشتن چنین تفسیری در اثر پاکی وی است.
استاد فاطمی‌نیا گفت: با وجود اینکه می‌دانم به این موضوع واقف هستند و احتمالاً هم آن را در کتابخانه‌ها انجام داده‌اید، این است که یک تابلویی در کتابخانه‌ها نصب کنید که مربوط به جمله‌ای از امام صادق(ع) است و می‌فرماید؛ «کتابهایتان را نگهدارید، چون در آینده به آنها محتاج خواهید بود». اما به عنوان یک علاقه‌مند به کتاب درد و دل و پیشنهادی هم دارم. رنجی که ما کشیده‌ایم، جوانان نکشیده‌اند. شما امروز با وسایل پیشرفته ارتباط دارید و به شرق و غرب عالم متصل هستید و از هر مطلبی هم که بخواهید پرینت می‌گیرید. یک بار کتابی را که دو جلدش را در یک کشور و یک جلدش نیز در کشور دیگری بود، می‌خواستم به دست آورم که پوستمان کنده شد و من برای چنین کارهایی 60 سال خاک خوردم. برای تهیه یک فهرست از کتاب‌های یک موضوع، زحمت زیادی را متحمل می‌شدیم، اما امروز نعمت زیاد است و باید جوانان آن را قدر بدانند و از عمرشان استفاده کنند.
در زمینه کتاب موضوع شناسی کنیم
وی در ادامه پیشنهادی را درباره کتاب و کتابخوانی مطرح کرد و گفت: در داروخانه یک نسخه پیچ و یک دکتر داروساز هست. نسخه‌پیچ نام ۱۰۰ قلم دارو را از حفظ است، اما درباره تداخل داروها و یا آثار جانبی آنها که علم جداگانه‌ای دارد، چیزی نمی‌داند. فقط نسخه می‌پیچد، اما دکتر داروساز این علم را دارد. حالا این مثل در مورد کتاب هم هست، در کشورمان کسانی هستند که اسم صدها عنوان کتاب را می‌دانند. این طرف و آن طرف می‌روند و تشویق می‌شوند، چنین افرادی مثل نسخه‌پیچ هستند. باید کتاب کنیم که موضوع‌شناسی مهم‌تر از کتابشناسی است و همانطور که کتابشناسی و نسخه‌شناسی وجود دارد، باید موضوع‌شناسی هم باشد.
این شاگرد علامه طباطبایی(ره) گفت: یک بار از جلوی یک کتابفروشی رد می‌شدم و پشت ویترین کتابفروشی، دیوان منصور حلاج را دیدم و با تعجب گفتم، حلاج کی دیوان شهر فارسی داشته است؟! کتاب را خریدم و دیدم مقدمه‌ای هم نوشته‌اند و داستان‌سرایی‌ها کرده اند. حلاج هنوز معلوم نیست، فارس یا عرب بوده و تمام اشعاری که در این کتاب گردآوری شده، مربوط به شاعری با تخلص حسین است و این شعرها متعلق به تاج الدین حسین است که شرح مثنوی هم دارد، اما به اسم حلاج چاپ شده است.
وی در ادامه بیان کرد: پیشنهادم این است که کلاس‌هایی ترتیب داده شده و موضوع‌شناسی تدریس شود تا از نسخه‌پیچی به داروسازی ارتقا یابند.
استاد فاطمی‌نیا به مناسبت شهادت امام حسن عسکری(ع) حدیثی را از آن حضرت نقل کرد و گفت: هرکس برادر یا خواهر دینی خود را در نهان موعظه کند، او را زینت داده و هر کس در حضور دیگران نصیحت کند، او را زشت کرده است».
در ادامه این برنامه مهدی رمضانی، دبیر هفته کتاب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با اشاره به تقارن برنامه‌های هفته کتاب با دو مناسبت شهادت امام حسن عسکری(ع)، آغاز امامت حضرت صاحب الزمان(عج) و ولادت پیامبر اکرم(ص) گفت: تلاش شده با همه توان این هفته را به هفته پیوند مردم فرهیخته ایران با کتاب و کتابخوانی، تبدیل کنیم و خدمات ترویجی و فرهنگی جذابی را به مخاطبان کتاب ارائه کنیم.
معرفی 130 عنوان رمان جذاب
وی افزود: یکی از برنامه‌های هفته کتاب، در حوزه کتاب و منابع کتابخانه‌ای مجموعه‌ای با عنوان «رمان‌تیک» شامل معرفی ۱۳۰ عنوان از جذاب‌ترین رمان‌ها و کتاب‌های داستانی با مضامین تربیتی برای کودکان و نوجوانان، به کتابخانه‌هایی که دارای بخش کودک و نوجوان بودند، ارسال شده است. همچنین بسته ویژه اسباب‌بازی به کتابخانه‌های واقع در مناطق محروم کشور نیز ارسال شده است. ارسال «بسته اربعینی نهاد» به کتابخانه‌های عمومی نیز اقدام دیگری در همین زمینه بوده است.
رمضانی برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی در حوزه برنامه‌های ترویجی را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: فراخوان جشنواره قصه‌گویی، انتشار فراخوان جشنواره خاطره‌نویسی کتابداران و اعضا از سی‌ام آبان‌ماه آغاز می‌شود. برگزاری جشنواره «هدهد سفید» نیز به زودی اجرایی می‌شود که در مرحله نخست با محوریت کتاب‌های حوزه کودک و نوجوان خواهد بود و اعضای نوجوان کتابخانه‌ها، کتاب‌های برتر را انتخاب می‌کنند و در مرحله دوم، این جشنواره با محوریت کتاب‌های حوزه بزرگ‌سال برگزار خواهد شد.
وی در ادامه گفت: در شهر کاشان نیز که به عنوان پایتخت کتاب ایران انتخاب شده است، برنامه‌هایی را در نظر داریم که برگزاری جشنواره کاشان‌شناسی یکی از این برنامه‌ها است. «نشست آینده‌نگاری کتابخانه‌های عمومی»، رونمایی از کتاب «مجموعه مقالات آینده کتابخانه‌های عمومی» و رونمایی از قطعاتی از آلبوم موسیقی کودک با موضوع کتاب و کتابخوانی از برنامه‌های دیگری است که طی این هفته اجرا می‌شود و نشست کتابخوان دانشگاهی و حوزوی دانشگاه تهران با موضوع «سبک زندگی اسلامی- ایرانی» ۲۸ آبان ماه برگزار خواهد شد.
دبیر هفته کتاب در ادامه تصریح کرد: پویانمایی کارتون کتاب در فضای مجازی، حضور در رسانه ملی و ساخت برنامه‌های تلویزیونی، برگزاری جلسه معرفی و بررسی کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» و برگزاری دومین جلسه گفت‌وگوی فرهنگی ۲۹ آبان ماه در حوزه رسانه‌ها انجام می‌شود، همچنین مجموعه پویانمایی‌هایی با عنوان «آقا و خانم کتابدار» با محوریت کتابخانه و همچنین چند تیزر و پویانمایی دیگر با موضوع «چرا کتاب نمی‌خوانیم» تهیه شده که زمینه‌های پخش آن از رسانه ملی نیز فراهم شده است.
وی ادامه داد: در طول یک سال گذشته شاهد رشد قابل توجهی در حوزه انجمن‌های کتابخانه‌های عمومی در سراسر کشور بودیم که این موضوع سبب شد تا پس از گذشت سه سال، بار دیگر از استان‌ها و شهرستان‌های فعال در این زمینه تجلیل کنیم؛ از این رو در همین راستا امکان حضور و مشارکت همه کتابداران فراهم شده و اطلاعات بیش از ۵۷۰۰ نفر از آنها و بیش از ۲۴۸۰ کتابخانه ثبت شده است.
رمضانی با اشاره به برنامه‌های استان‌ها در هفته کتاب بیان کرد: طی این هفته حدود ۱۶ هزار و ۴۱۷ برنامه و فعالیت در استان‌ها انجام می‌شود که از آن جمله می‌توان به ۱۳۶۸ مسابقه کتابخوانی، ۳۹۰۴ نشست کتابخوان، ۲۳۳ نشست اختصاصی، ۱۹۱۱ نشست کتابخانه‌ای، ۱۷۶۰ نشست مدرسه‌ای، ۳۹۰ جلسه نقد و بررسی کتاب، ۲۱۸ رونمایی کتاب اشاره کرد. دیدار با گروه‌های مرجع در هر استان، اهدای کتاب، برپایی نمایشگاه کتاب، اجرای زنگ مطالعه، طرح کتاب یاران در مدارس و عضویت رایگان سراسری از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده در هفته کتاب است که البته برخی از آنها در طول سال نیز ادامه خواهند داشت.
افتتاح 13 باب کتابخانه
وی در ادامه از افتتاح ۱۳ باب کتابخانه عمومی در کشور خبر داد و افزود: بازگشایی ۲ باب کتابخانه نیز در دستور کار قرار دارد و مراحل ساخت فیزیکی 11 باب کتابخانه نیز به اتمام رسیده و این کتابخانه‌ها به زودی افتتاح می‌شوند.
رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود به برگزیدگان فعالیت‌های کتابخانه‌ای اشاره کرد و گفت: از میان ۸۶ برگزیده کتابخانه‌های عمومی، استان همدان با ۹ نفر، بیشترین تعداد منتخبان را به خود اختصاص داده و استان‌های کرمان با ۸ نفر و یزد با ۸ نفر در رتبه‌های بعدی قرارگرفته‌اند. همچنین سامانه‌های ثبت فعالیت‌های فرهنگی و فعالیت‌های خلاقانه در طول سال فعال خواهند بود تا کتابداران نسبت به ثبت و مستندسازی فعالیت‌های خود اقدام کنند و در سال آینده فرایند انتخاب برگزیدگان و نفرات برتر، بر اساس اطلاعات ثبت‌شده، انجام خواهد شد.
دبیر هفته کتاب نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور یادآور شد: همه ما خانواده بزرگ نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در آستانه چهل‌سالگی انقلاب اسلامی باانگیزه و کوشاتر از گذشته تلاش خواهیم کرد تا همه مردم ایران حال خوش خواندن را تجربه کنند و این حال، آینده‌ساز کشور خواهد بود و امیدواریم در آینده با جامعه‌ای آگاه و کتابخوان فردایی بهتر را بسازیم.
برای دیدن گزارش تصویری این مراسم اینجا کلیک کنید.
انتهای پیام
