شفافیت، کارآمدی و مبارزه با فساد؛ اصول ضروری مدیریت کشور در دوره تحریم

به گزارش ایکنا؛ یکی از عبارات و جملات مکرری که مسئولان در هنگام تحریم بیان می‌کنند این است که می‌توان تحریم‌ها را به یک فرصت تبدیل کرد. حال سؤال این است چه بایدها و نبایدهایی تهدیدی به نام تحریم را به فرصت تبدیل می‌کنند؟ در واقع، مسئولان در شرایط تحریم باید چه تصمیماتی بگیرند یا نگیرند و چه اقداماتی انجام بدهند یا ندهند تا تحریم‌ها فارغ از شعار به یک فرصت تبدیل شود.

تجربه چهل ساله ایران در مقابله با تحریم و فشار/ بسیاری از مشکلات ناشی از تحریم نیست

غلامرضا کریمی، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارمی و قائم مقام وزیر آموزش و پرورش در امور بین‌الملل، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره ظرفیت‌های موجود در کشور برای تبدیل تهدیدات تحریم به فرصت گفت: ایران درباره شرایط موجود تجربه نزدیک به چهل ساله در بحث تحریم‌ها دارد و می‌داند در مقابل این فشارها چه اقداماتی انجام دهد. چنانکه دیدیم تحریم‌های آمریکا اعمال شد و یک ماه هم از زمان آن گذشته، اما اصلاً تصور و انتظاراتی که آمریکایی‌ها و متحدانش از تبعات آن برای ایران داشتند، اتفاق نیفتاد و حتی شاهد روند نزولی قیمت ارز هستیم.

وی افزود: این نشان می‌دهد که دولت و مجموعه نظام برای تثبیت شرایط و به حداقل رساندن آسیب‌های تحریم برنامه‌ریزی کرده‌اند. منتهی واقعیت این است خیلی از مشکلاتی که امروز کشور با آن مواجه است ناشی از تحریم‌ها نیست و حل آن نیازمند طراحی و برنامه‌ریزی داخلی است. عامل اصلی که به این وضعیت دامن زده ناکارآمدی در برخی حوزه‌هاست. به عبارتی شفافیت در عرصه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی کمرنگ است و فساد در برخی بخش‌های اقتصادی افزایش پیدا کرده و اگر دولت و نظام شفاف‌سازی و مبارزه با فساد را با جدیت پیگیری کنند به مرور اعتماد عمومی برمی‌گردد و امید مردم افزایش می‌یابد و روندها تغییر پیدا می‌کند.

ضرورت توانمندسازی بخش خصوصی در شرایط تحریم

کریمی تأکید کرد: بخشی از این کار مربوط به حاکمیت است که باید گام‌های جدی و اساسی در این مسیر بردارد و بخش دیگر هم مربوط به مردم است؛ مردم در اثر فضای مبهمی که در قالب فشار و تبلیغات رسانه‌ای و روانی ترسیم می‌شود نگرانی‌های پیدا کرده‌اند، اما اگر نظام و دولت کارآمدی، شفافیت و مبارزه با فساد را در اولویت اصلی قرار دهند، هم می‌توان نگرانی‌های مردم را کاهش داد و هم تحریم‌ها را به فرصت بدل ساخت.

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: در خیلی از حوزه‌ها هزینه‌های سیستم دولتی بسیار بالاست و در شرایط تحریم می‌توان این هزینه‌ها را کاهش داد و توانمندی بخش خصوصی را با سپردن کارها به دست آنان افزایش داد. با وجود آنکه در سال‌های 94 تا 96 بخشی از تحریم‌ها لغو شد و فرصت خوبی برای تعامل با محیط بین‌المللی در عرصه‌های بانکی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به وجود آمد، اما از این ظرفیت به خوبی استفاده نشد، چون بسترهای لازم به لحاظ ظرفیت‌سازی در کشور فراهم نشده بود. در یک مقطع زمانی طولانی تعاملات کشور با محیط بین‌المللی کاهش یافته بود. لذا ظرفیت لازم برای بهره‌گیری از فرصت‌های بین‌المللی از دست رفته بود.

وی یادآور شد: برای نمونه در زمینه تعاملات بانکی علی‌رغم اینکه خیلی از تحریم‌ها در این دو سال لغو شد، به دلیل نبود افراد حرفه‌ای در کار و ناآشنایی با شیوه‌های کار با سیستم بانکی بین‌المللی، نتوانستیم به خوبی از فرصت لغو تحریم‌ها استفاده کنیم و اکنون هم مجدداً با اعمال تحریم‌ها مواجه شده‌ایم. این نشان می‌دهد که ایران در جایگاه کشور قدرتمند منطقه‌ نیاز دارد تا تعاملات خود را با محیط بین‌المللی تقویت کند و به لحاظ نیروی انسانی ظرفیت‌سازی لازم را انجام دهد تا با آمادگی وارد دوران پساتحریم شود.

کریمی با بیان اینکه دوره بحرانی مرحله گذار است و روزی بحران افول می‌یابد، گفت: بحران نمی‌تواند به طور مستمر ادامه داشته باشد. لذا زمانی که دوران افول بحران فرامی‌رسد باید بتوان بیشترین بهره‌برداری را در عرصه بین‌المللی انجام داد. بنابراین اگر بسترهای لازم برای اعتمادسازی، شفافیت و کارآمدی فراهم شود، به سرعت می‌توان این شرایط را به فرصت تبدیل کرد و با مبنا قراردادن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی مشکلات داخلی را حل و تلاش‌های آمریکا برای فروپاشی نظام و جامعه ایران را خنثی کرد.

کارآمدی مهم‌تر از کاهش هزینه‌هاست/ همه نهادها و سازمان‌ها به سمت شفافیت حرکت کنند

کریمی درباره نقش مهم‌تر نحوه مواجهه مسئولان با تحریم و تأثیر آن در جلب همراهی و حمایت مردم یا عکس آن گفت: به اعتقاد من در سیستم دولتی کشور به این سمت حرکت کرده که مردم تفاوت تصمیمات و رفتار مسئولان را در شرایط تحریم با قبل از آن احساس کنند. دولت بودجه سال آینده را با افزایشی حدود 6 تا 10درصدی می‌بندد و این به خوبی نشان‌دهنده آن است که دولت در حال کوچک کردن خود و آماده شدن برای شرایط تحریم است.

عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی ابراز کرد: البته کارآمدی با هزینه تفاوت دارد. امروز برداشت عمومی از ناکارآمدی در بسیاری از حوزه‌های اداری، اقتصادی و اجتماعی حکایت دارد که باید اصلاح شود. بخشی از این به قوه قضائیه برمی‌گردد که مبارزه با مفاسد اقتصادی و مالی را با جدیت پیگیری کند. فساد سازمان‌یافته یکی از چالش‌های اصلی پیش روی کارآمدی است. نکته مهم دیگر توجه به مقوله شفافیت است. برخی از بخش‌های حاکمیتی باید شفافیت بیشتری از خودشان نشان دهند. در فضای مبهم کنونی، افکار عمومی برخی از نهادها و سازمان‌ها را تافته جدا بافته تلقی می‌کنند که در منظر عمومی چندان پاسخگو نیستند.

کریمی اظهار کرد: این مسئله باید مورد توجه بخش‌های مذکور قرار بگیرد و به سمت ارائه بیلان کار و دادن مالیات سوق یابند و همه ارکان نظام، اعم از سه قوه، اعتمادسازی کنند تا جریان سرمایه اجتماعی و اعتماد به نظام در شرایط تحریم و بحرانی، که احتمالاً در ماه‌های آینده تشدید می‌شود، بازیابی شود و از آن برای همراهی با دولت و نظام در مقابل جنگ روانی و اقتصادی آمریکا استفاده شود.

گفت‌وگو از مهدی مخبری

انتهای پیام