به گزارش ایکنا؛ در هفتهای که گذشت شاهد برگزاری رویدادها و نشستهای علمی مختلفی در حوزه علمیه و پژوهشگاهها بودیم که در ادامه اهم آنها از نظر میگذرد:
دروس تفسیر و خارج فقه مراجع تقلید
آیتالله جوادیآملی: از طرح مطالب تفرقهانگیز در فاطمیه(س) پرهیز کنید
آیتالله جوادی آملی، ۲۶ دیماه در جلسه تفسیر در مسجد اعظم قم گفت: قرآن برای انسان حرمتی قائل شده که برای موجودات دیگر قائل نشده و او را خلیفه خود در روی زمین قرار داده است. خداوند برای تحقق مقام خلیفةاللهی، آسمان و زمین را مسخر او قرار داد و راه علمی برای کشف پدیدههای عالم بسته نیست، هرچند ممکن است بعدا انسان به آن برسد. بنابراین جزء مستحبات است که وقتی انسان سوار مرکوب شد، حمد و تسبیح الهی بگوید و این اختصاص به اسب ندارد، بلکه برای کشتی و هواپیما و اتومبیل و ... هم مصداق دارد.
وی در توصیه به طلاب در مورد ایام فاطمیه تصریح کرد: در این ایام خطبه فدکیه و مطالب توحیدی و اخلاقی و وحی و نبوت آن را برای مردم بگوئید و از مطالب تفرقهانگیز هم پرهیز شود.
آیتالله نوریهمدانی: بدحجابی در کشور تبدیل به فاجعه شده است
آیتالله حسین نوری همدانی، ۲۶ دیماه در درس خارج خود در مسجد اعظم قم گفت: مردم در نظام اسلامی باید مطالبهگر بوده و نظام را حفظ کنند و طوری رفتار کنند که منکر در جامعه نباشد و معروف رواج یابد و فضای اجتماع، فضایی اسلامی باشد و معروف حاکم و منکر از بین برود.
نوری همدانی بیان کرد: وظیفه ما منحصر در این است که در برابر آن بایستیم؛ بدحجابی یادگاری دوره طاغوت و رضاخان است و انقلاب آمد تا این قوانین طاغوتی رفع شود و باید جدیت در این کار داشته باشیم.
همچنین این مرجع تقلید شیعیان در درس خارج فقه خود که در تاریخ 29 دی برگزار شد بیان کرد: عدهای از طلاب و فضلای حوزه در نامهای نگرانی خود را از برخی مسائل کشور از جمله تصویب چند کنوانسیون اعلام کردهاند که جای تقدیر و تشکر از حوزه و طلاب و فضلای انقلابی وجود دارد.
آیتالله سبحانی: مسئولان بیان احکام شرعی را به حوزه بسپارند
آیتالله جعفر سبحانی، امروز، سوم بهمن ماه، در درس خارج اصول در مسجد اعظم قم با اشاره به آیه «لا إِکْراهَ فِی الدِّینِ قَدْ تَبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ؛ در قبول دین، اکراهی نیست، راه درست از راه انحرافی، روشن شده است» (بقره/۲۵۶)، گفت: برخلاف تصور برخی افراد این آیه ناظر به عقیده است.
آیتالله سبحانی با بیان اینکه بخش دوم اسلام مربوط به احکام و تکالیف است به انتقاد ضمنی از سخنان رئیسجمهور در مورد حجاب پرداخت و تصریح کرد: احکام بر خلاف عقائد، جنبه اجرایی دارد و معنا ندارد که آزاد باشد؛ هیچ دولتی اجازه نمیدهد که مواد مخدر آزاد باشد؛ یا شراب حرام است و نمیتوان لا اکراه را به کار برد؛ بنابراین آقایانی که صحبت میکنند باید میان احکام و عقائد فرق بگذارند.
نشستهای علمی
نشست «نقش ادبیات در فرآیند اجتهاد» برگزار شد
نشست «نقش ادبیات در فرآیند اجتهاد» ۳ بهمنماه، با حضور حجتالاسلام حسینی کمالآبادی در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزار شد. وی با اشاره به کاستیهای آموزش ادبیات عرب در حوزههای علمیه و نقش لغتشناسی در فرآیند اجتهاد اظهار کرد: طلاب حوزههای علمیه امروزه صرف و نحو و بلاغت خواندهاند، اما لغت نخواندهاند. وقتی لغت نباشد صرف و نحو و بلاغت فشل است و ابزاری ناکارآمد است. فرض کنید میخواهیم به کسی ادبیات فارسی بیاموزیم، مثلاً به او میگوییم که در جمله نهاد و گزاره داریم، اما به او لغات را آموزش ندهیم. نتیجه این میشود که آموزشهایی که به او ارائه دادیم ناکارآمد خواهد بود. شما این همه صرف و نحو خواندی، اما وقتی کتاب عربی پیش رویت میگذارند با لغاتی مواجه میشوی که معنایش را نمیدانی. در قرآن کریم لغات زیادی وجود دارد که طلاب در نظام آموزشی فعلی نمیآموزند.
کرسی ترویجی «بررسی اندیشههای کلامی مقام معظم رهبری» برگزار شد
حجتالاسلام والمسلمین محمدصفر جبرئیلی، اول بهمنماه در کرسی ترویجی بررسی اندیشههای کلامی مقام معظم رهبری در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: یکی از مبانی قابل توجه در اندیشه ایشان نگاه مدیریت جامعه براساس معارف قرآن کریم است، لذا بدون اجتناب از دانشهایی مانند فلسفه و کلام میتوان نظریه حداقلانگاری دین را با این نگاه رد کنیم. همچنین ایشان ضمن نگاه تاریخی تاریخمندی، دین را به نقد کشانده است.
وی افزود: ایشان از جمله متفکرانی هستند که در مباحثشان به سنتهای الهی اهتمام ویژه دارند و ما در کتابی که در مورد اندیشه کلامی رهبری در حال تدوین و تألیف داریم، در این بخش، ۱۵ سنت الهی از دیدگاه رهبری را بحث کردهایم.
مصاحبه با حوزویان و اندیشمندان
حجتالاسلام علی فتحی: دستبرد در روایات تفسیری شگرد سلفیون وهابی است
حجتالاسلام والمسلمین علی فتحی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، در گفتوگو با ایکنا، با بیان اینکه بازگشت به اسلام نخستین در دوره معاصر دستکم با دو تفسیر اصولگرایی اسلامی و تفسیر عقلی و تفسیری با شعار سلفیگری تحقق یافته است، گفت: اصولگرایی اسلامی و تفسیر عقلی در میان عالمان اسلامی و اصلاحگران از دوره سیدجمال تا امام خمینی مطرح بود و نمونه بارز آن تشکیل حکومت مردمسالاری دینی براساس نظام ولایت فقیه بود که در برابر اسلام متحجّر و التقاطی بر پا شد.
فتحی با تقسیم سلفیه به دو گروه سلفیه وهابی و سنتی با بیان اینکه دغدغه اساسی سلفیه افراطی وهابی ترویج قرائت بدعتگونه از محتوای دین و استفاده از هر ابزاری، هرچند با تکفیر مسلمانان، بوده است، ادامه داد: حدیثمحوری و نصگرایی، ظاهرگرایی افراطی، خردستیزی، مرجعیت بدون ضابطه سلف در تفسیر و بدعتانگاری اندیشهها و مذاهب غیرسلفی مهمترین شاخصهای تفسیر سلفی با گرایش وهابی است.
آیتالله علیدوست: فقیه به جای گزارههای کلی مصادیق عفاف را بیان کند
آیتالله ابوالقاسم علیدوست، استاد سطح خارج حوزه علمیه، در گفتوگو با ایکنا؛ درباره فقه عفاف و حجاب و ضرورت تبویب جداگانه آن در ابواب فقهی، گفت: حجاب از ضروریات دین اسلام است و هیچ فقیهی هم یافت نمیشود که با اصل حجاب مخالفتی کند. عفاف در زمره این ضروریات است.
استاد سطح خارج حوزه علمیه با تأکید بر تبویب فقهی عفاف و حجاب به دور از مسائل سیاسی، تصریح کرد: متخصصان ممحّضی که عمر خود را در این مسئله گذاشتهاند باید با نگاهی همهجانبه در محیطهای علمی و به دور از فضای سیاسی و رسانهای به کنکاش علمی بپردازند.
عباس اشرفی: نبود کلانطرح و کار تیمی در پژوهشهای قرآنی
عباس اشرفی، عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی، در گفتوگو با ایکنا؛ به ارائه توضیحاتی در زمینه وضعیت پژوهشهای قرآنی طی سالهای اخیر پرداخت و بیان کرد: نکته نخستی که باید در زمینه پژوهشهای قرآنی اشاره کنم این است که این مطالعات صرفاً در حیطه فردی هستند تا جمعی. نکته دیگر اینکه این پژوهشها برخاسته از دغدغههای شخصی و نیازهایی هستند که برخی اشخاص آنها را احصاء کردهاند تا اینکه به واسطه سازمانها و نهادهایی که بر جامعه اشراف دارند احصاء شده باشند؛ به عبارتی استادان تکنگاری میکنند و مجموعهنگاری انجام نمیشود و میشود گفت که اشخاص با توجه به محدودیتهای علمی، زمانی و امکانات اندکی که دارند پژوهشهای خود را انجام میدهد. بنابراین پژوهشها عمدتاً شخصی، اندک و در سطح نیازهای محدود است.
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه دانشجویان صرفاً اصطلاح حدیثی و قرآنی یاد میگیرند، بیان کرد: متأسفانه از یک طرف کار تیمی و گروهی وجود ندارد و از طرف دیگر کلانطرحها نیز در نظر گرفته نمیشود. لذا وضعیت پژوهش به سمت مطلوب هدایت نمیشود.
سایر رویدادها
ارسال ۱۱۷۲ اثر به بیستمین همایش کتابسال حوزه
حجتالاسلام ابوالقاسم مقیمی حاجی، دبیر علمی همایش کتاب سال حوزه ۲۶ دیماه در دیدار اعضای ستاد برگزاری بیستمین همایش کتاب سال حوزه با آیتالله مکارم شیرازی با بیان این که در طول ۲۰ دوره برگزاری همایش کتاب سال حوزه در مجموع ۱۶ هزار و ۸۹۴ کتاب به دبیرخانه ارسال شده است، گفت: نسخهای از کتابهای ارسالی در اختیار کتابخانه آیتالله حائری و نسخهای نیز در اختیار کتابخانه مسجد اعظم قم قرار میگیرد و با این کار به نوعی غنیسازی کتابخانه حوزه نیز از این طریق انجام میشود.
مقیمی حاجی اظهارکرد: در مجموعه برگزاری ادوار مختلف همایش کتاب سال حوزه، دو هزار کتاب به فرآیند مرحله دوم رسیده بودند که از این میان ۱۹۵ کتاب به عنوان اثر برتر و ۲۴۰ کتاب به عنوان اثر دوم و شایسته تقدیر شناسایی و معرفی شدهاند.
آیتالله مکارمشیرازی: دستاوردهای حوزه به نحو شایسته تبیین شود
آیتالله مکارم شیرازی در دیدار مسئولان و اعضای ستاد برگزاری بیستمین همایش کتاب سال حوزه تأکید کرد: حوزه باید بازدهی داشته باشد و از این حوزه خروجیهایی به نفع اسلام، مسلمین و انقلاب و کشور بیرون بیاید. همه از حوزه انتظار دارند و این انتظار بجا است و اگر خروجی نباشد نقیصه خواهد بود.
وی با تاکید بر این که دستاوردهای علمی، پژوهشی و آثار متعدد حوزه باید به بهترین شکل ممکن اطلاعرسانی شود، اظهار کرد: اگر دستاوردهای همین جشنواره و همایش کتاب سال حوزه در مدت این سالها اطلاع رسانی میشد دیگر عدهای نمیگفتند که حوزه چکار کرده است؟ رسانه ملی باید وقت بیشتری در اختیار حوزه و روحانیت قرار دهد تا حوزهها بتوانند دستاوردهای خود را تبیین کنند.
حجتالاسلام نواب: فرهنگ صرف هزینه اندک در معرفی انقلاب، نهادینه شود
حجتالاسلام والمسلمین سیدعبدالحسین نواب، رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب امروز سوم بهمنماه در نشستی خبری گفت: درگیریهای سیاسی در کشور سبب شده تا کمتر رسانهها و شخصیتهای سیاسی به دستاوردهای انقلاب بپردازند.
وی با بیان اینکه به خصوص باید برنامههای عقلانی، آکادمیک و فراگیر برای جشن چهلمین سال انقلاب و معرفی انقلاب برگزار شود، افزود: باید حقوقدانان، جامعهشناسان و ... از حقوقدانان و جامعهشناسان دنیا دعوت کنند تا فرهنگ انقلاب معرفی شود.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با آیتالله شهرستانی دیدار کرد
عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی، به همراه سید محمدجواد شوشتری، سرپرست ایکنا و مدیرعامل سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور صبح امروز، سهشنبه، ۲ بهمن ماه با آیتالله سیدجواد شهرستانی، نماینده آیتاللهالعظمی سیستانی دیدار کردند. در این نشست علیزاده به تشریح عملکرد بخشهای مختلف جهاد دانشگاهی همچون فعالیتهای فرهنگی این نهاد، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران(ایسپا)، پژوهشگاه رویان و ... پرداخت و به ضرورت برنامهریزی تخصصی برای آشناکردن نسلهای جدیدالورود نوجوانان به دانشگاهها با تاریخ انقلاب اسلامی و معارف اهل بیت(ع) تاکید کرد.
22 عنوان کتاب پرفروش پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه تجدید چاپ میشود
سید غلامرضا حسینی مدیر عامل سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با اعلام این خبر گفت: بیست و دو عنوان از کتابهای پرفروش پژوهشگاه در بهمن ماه سال جاری همزمان با دهه فجر انقلاب اسلامی به زیور چاپ آراسته خواهد شد.
وی از تخفیف۱۰ تا ۳۰ درصدی بیش از هزار عنوان کتاب در مجموعه کتابفروشیهای کتاب اندیشه در ایام الله دهه فجر خبر داد و گفت: به مناسبت چهلمین سال پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی آثار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و موسسات وابسته در طول این مدت با تخفیف ویژه به علاقمندان عرضه خواهد شد.
ثبتنام دوره حدیثخوانی و فهم حدیث حوزههای علمیه آغاز شد
حجتالاسلام و المسلمین سیدمصطفی رضوی در گفتوگو با ایکنا؛ با اعلام این خبر اظهار کرد: این دوره آموزشی با همکاری مرکز قرآن و حدیث آستان مقدس حضرت معصومه سلامالله علیها، انجمن حدیث حوزه و مدیریت قرآن و حدیث معاونت تهذیب و تربیت حوزههای علمیه برگزار خواهد شد.
وی افزود: در این دوره، افراد میتوانند در تمام یا یکی از رشتههای «صحیفه سجادیه»، «کافی»، «نهجالبلاغه» و «شرح زیارت جامعه کبیره» ثبتنام و شرکت کنند.
حجتالاسلام و المسلمین رضوی با اشاره به آغاز ثبتنام این دوره از یکم تا پنجم بهمنماه گفت: داوطلبان جهت ثبتنام میتوانند به سایت مرکز قرآن و حدیث آستان مقدس حرم حضرت معصومه سلامالله علیها به نشانی WWW.Qhkarimeh.ir مراجعه کنند.
نشست خبری همایش کتاب سال حوزه برگزار شد
حجتالاسلام والمسلمین سیدحسین میرمعزی، معاون پژوهش حوزههای علمیه، اول بهمن ماه، در نشست خبری همایش کتاب سال حوزه گفت: سیاست معاونت پژوهش حوزه تعمیق و ارتقای پژوهشهای اسلامی در راستای مسائل و نیازهای نظام و جامعه و نیازهای علمی خود حوزه است.
معاون پژوهش حوزه علمیه اظهار کرد: شاید محوریترین امری که باید اتفاق بیفتد این است که روحیه خلاقیت، نوآوری و تفکر در حوزویان تقویت شود و مهارتهای پژوهشی در میان حوزویان ارتقا یابد و از جهت محتوا هم دانشهایی که فرامیگیرند متناسب با آن رسالت اصلی یعنی گسترش فرهنگ دینی و پاسخ به مسائل نظام و جامعه باشد.
دومین شماره دوره جدید فصلنامه تحلیلی - انتقادی حوزه منتشر شد
دومین شماره از دوره جدید فصلنامه تحلیلی - انتقادی حوزه با شمارگان پیاپی ۱۷۷ و با مدیر مسئولی سید عباس صالحی و سردبیری حجت الاسلام والمسلمین عبدالرضا ایزدپناه و با محوریت مقالات، پرونده و گزارش منتشر شد.
ارسال ۳۰۰ مقاله به همایش دیدگاههای قرآنی آیتاللهالعظمی فاضل لنکرانی
حجتالاسلام والمسلمین محسن قمرزداه، دبیر علمی همایش بررسی دیدگاههای علم قرآنی آیتالله فاضل لنکرانی، در گفتوگو با ایکنا، گفت: برنامهریزی برای برگزاری همایش دیدگاههای علوم قرآنی مرحوم آیتاللهالعظمی فاضل لنکرانی از ابتدای سال جاری در قم آغاز شد.
وی افزود: پس از اعلام فراخوان در محورهای مختلف، آثاری از حوزههای علمیه مراکز دانشگاهی در بخشهای علمی و تخصصی ناظر به این مرجع تقلید به دبیرخانه همایش واصل شد که هماکنون این آثار به ۳۰۰ مورد رسیده است.
مراسم بزرگداشت آیتالله محمد واعظزاده خراسانی برگزار شد
مراسم بزرگداشت آیتالله محمد واعظزاده خراسانی، امروز، ۲۹ دیماه، با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقهمندان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد. آیتالله محمدعلی تسخیری، مشاور عالی رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به شخصیت علمی آیتالله واعظزاده خراسانی بیان کرد: میتوان یکی از مؤلفههای مهم ایشان را در روشن کردن مسئله تقریب دانست. در واقع، ایشان بسیاری از مسائل را در زمینه تقریب روشن کرد و باید حداقل در ایران او را پدر جریان تقریب محسوب کرد.
همچنین حجتالاسلام محمدعلی مهدویراد، عضو هیئت علمی پردیس فارابی دانشگاه تهران در این مراسم بیان کرد: نگاه آیتالله واعظزاده واقعاً از همه پیوستگیها و وابستگیها رها بود. ایشان مجتهد، فقیه و ... بود، اما در قید و بند چنبرههایی که بر روح انسان میافتد نبودند و نمونه بلند آن نیز مصاحبه در مورد تقریب بود. باید دوستان در اسراع وقت مصاحبههای ایشان را در یک یا دو مجلد چاپ کنند. زمانی میگفتند که اگر ایشان سه کلمه هم حرف زده، یکی از آنها نکته جدید دارد. همچنین ایشان ذهن بسیار قانونمندی داشتند و از این جهت به ریشهها میرفتند. به مناسبتی که از لبنان میگویند، آوردهاند که یک دور فقه اسماعیلیها را با فقه امامیه تطبیق دادم.
انتهای پیام