خانواده‌ها با برداشت اشتباه از احکام دین به خود آسیب می‌زنند

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ حسن رحیم‌پور ازغدی، استاد دانشگاه و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی، امروز، ۱۵ اسفندماه، با حضور در چهارمین همایش ملی «میثاق علوی، پایبندی اعضای خانواده به حقوق متقابل» به ایراد سخنرانی پرداخت و اظهار کرد: در قرآن کریم و فقه، کرامت انسانی مشروط به نوع نسبتی است که انسان با خداوند برقرار می‌کند. به لحاظ ارزشی میان مؤمن و کفار تفاوت وجود دارد، چرا که کرامت انسان در گروی ایمان و عمل صالح است؛ با وجود این اگرچه کرامت کفار و مسلمانان یکسان نیست، اما از حقوق یکسانی برخوردار هستند؛ به طوری که در تعالیم الهی بیان شده است که در جنگ با کافر حربی نباید حقی از ایشان ضایع شود.

 وی با تأکید بر اینکه حوزه و دانشگاه باید به تبیین حقوق انسانی بپردازند، اظهار کرد: مسائلی که خانواده را تهدید می‌کند باید از سوی چنین نهادهایی بیان و با گذر از مبانی به اصل و جزئیات پرداخته شود.

پورازغدی با اشاره به اینکه خانواده می‌تواند کارکرد صحیح و غلط داشته باشد، اظهار کرد: خانواده‌ای که کارکرد اسلامی دارد تبدیل به سکوی پرش برای پدر، مادر و فرزند می‌شود؛ در چنین خانواده‌ای مرد، زن و فرزند همدیگر را به آرامش می‌رسانند.

وی خانواده‌ای که کارکرد اسلامی ندارد را مرکز اضطراب، استرس، ستم و توهین دانست و گفت: چنین خانواده‌ای قفسی برای اعضای آن است و افراد درصدد فرسایش هم برمی‌آیند تا جایی که به متلاشی شدن این نهاد اجتماعی می‌انجامد.

وی ادامه داد: اگر احکام اسلامی در زمینه خانواده درست بیان و به کار گرفته شود، سبب تعالی و رهایی‌بخشی است، اما اگر همین تعالیم دارای تعریف صحیح و مهندسی نباشد، افراد به نام احکام دین در خانواده صدمه می‌بینند. در این میان می‌توان به برداشت‌های غلط و غیراخلاقی از موضوع نفقه، ارث و اذن اشاره کرد‌. اگر برداشت صحیح و اخلاقی از چنین مواردی نداشته باشیم، به عوامل سرکوب‌گر و ایجاد نفرت تبدیل می‌شوند.

وی در ادامه افزود: مهندسی احکام یعنی هر حکمی به جای خود استفاده شود، در غیر این صورت تلقی شخصی از حکم اسلامی به ایجاد تنش و مشکل در خانواده می‌انجامد؛ به طوری که امروز شاهد هستیم برخی از زنان و مردان به بهانه‌های شرعی به حقوق یکدیگر تجاوز می‌کنند؛ به طوری که رفتارهای آنها توجیه شرعی دارد، اما هدف شریعت نیست.

رحیم‌پور ازغدی با بیان اینکه لیبرال با هدف فردگرایی و مارکسیست با شعار دفاع از جمع‌گرایی، خانواده را هدف قرار داده است، گفت: این مکاتب خانواده را مانع از رشد و لذت و شکوفایی افراد قلمداد می‌کنند.

وی با بیان اینکه خانواده قبل از کارکرد جنسی، کارکرد رحمانی و سعادت بخشی دارد، اظهار کرد: لذت جنسی نعمتی الهی است، اما شهوت‌زدگی منفور است. خانواده از منظر قرآن کریم باید دارای سه مؤلفه عشق، مهربانی و آرامش باشد.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه برای خانواده اسلامی باید احکام ثابت و متغیر در نظر گرفت، اظهار کرد: شناخت صحیح از احکام ثابت و متغیر در خانواده از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ برخی تحت شریعت محوری و حفظ احکام، هیچ امری را متغیر نمی‌بینند و گمان می‌کنند خانواده باید همانند هزاران سال پیش و به گونه‌ای که در عصر حجاز شکل می‌گرفت عمل کند تا کارکرد اسلامی داشته باشد؛ این گروه اسلام منهای اجتهاد محسوب می‌شوند؛ در حالی که امروز می‌توان مسلمان زندگی کرد، بدون اینکه به برخی مبانی عرب در هزار سال پیش پایبند باشیم.

بازگشت به اسلام بازگشت به گذشته نیست

وی با تأکید بر اینکه بازگشت به اسلام بازگشت به گذشته نیست، تصریح کرد: برخی نیز بیان می‌کنند که احکام خانواده باید دچار تغییر شود و این روند را تا جایی پیش می‌برند که به انحلال خانواده می‌انجامد. خانواده و حقوق بشر وقتی سکولاریزه شود قداست ندارد، چرا که جدا شدن شریعت و اخلاق الهی از خانواده جایی برای قداست و حرمت  باقی نمی‌گذارد.

وی ادامه داد: نتیجه چنین نگرش‌هایی تدوین سند ۲۰۳۰ و اجرا شدن آن در کشور می‌شود. نگاه‌هایی که بر آزاد بودن روابط جنسی برای دختر ۱۲ ساله به شرط رعایت بهداشت ختم می‌شود، اما از ازدواج دختران زیر ۱۸ سال ممانعت می‌کند.

وی در کنار هم بودن زن و مرد را نیازمند مهندسی اخلاقی و تجربی دانست و گفت: تعلیم و تربیت در حوزه خانواده کنار گذاشته شده و به اجرای صرف قانون و احکام محدود شده‌ایم.

پورازغدی اصول انسانیت و کرامت را در زن و مرد یکسان دانست و گفت: با وجود این، کارکردها و وظایف این دو جنس متفاوت است. خانواده‌ای می‌تواند به تعالی برسد که این تفاوت‌ها را بشناسد و براساس حقوقی که مبتنی بر این تفاوت‌ها وضع شده است رفتار کند.

 پورازغدی به نگاه نظام سرمایه داری به زنان یاد کرد و گفت: این نظام درصدد بود که جایگاه قانونی و اجتماعی زنان را بهبود ببخشد، اما آنچه در اصل باید بدان پرداخت، اصالت دادن به لذت‌جویی از زنان بود؛ به طوری که زن را از ظلم داخل خانه بیرون کند و در خدمت مردان سفید سرمایه‌دار دربیاورد.

 این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه حق مالکیت، حق تجارت و فعالیت اقتصادی، انتخاب همسر، ارث و... در ۱۴۰۰ سال پیش جزو حقوق اصلی زن در شریعت اسلام محسوب می‌شد، اظهار کرد: با وجود این بسیاری از این موارد جزو خط قرمزهای کلیسا محسوب می‌شد و هنوز هم در برخی از جوامع به قانون تبدیل نشده است.

 وی در بخش دیگری از سخنان خود به پیامدهایی که یکسان نگریستن حقوق زن و مرد ایجاد می کند، اشاره و بیان کرد: جریانی که در پی ایجاد رقابت بین زن و مرد است، هدفی جز تضییع حقوق زنان ندارد، چرا که در جریان یکسان نگریستن حقوق زن و مرد تنها قربانی زنان هستند. اگر زن و مرد کارکرد خود را به درستی بشناسند و به حقوق یکدیگر احترام بگذارند می‌توانند سکوی پرش یکدیگر باشند.

وی ادامه داد: خانه محل سلطه نیست و مدیریت غیر از سلطه محسوب می‌شود. خداوند در قرآن کریم با بیان الرجال قوامون علی النسا به تبیین مسئولیتی که مردان در برابر زنان دارند پرداخته و این اشتباه است که از این جمله تعبیر سلطه مردان بر زنان را داشته باشیم.

 پورازغدی با تأکید بر اینکه اسلام برای زن، حقوق اقتصادی در نظر گرفته، اما مسئولیت اقتصادی به او واگذار نکرده است، گفت: حقوقی همچون ارث، نفقه، حضانت و... برای حفظ خانواده و به نفع زنان است، چراکه سبب حمایت اقتصادی و اجتماعی از ایشان می‌شود.

باورها در رفتارهایمان جلوه‌گر باشد

بر اساس گزارش ایکنا بروجردی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی، نیز از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی طی سخنانی اظهار کرد: اگر در رفتارهایمان ترسیم‌گر باورها و آموزه‌هایی که آموخته‌ایم باشیم، می‌توانیم ادعا کنیم سبک زندگی مطلوبی داریم.

وی انسانی بودن رفتار را ملاک و محور سبک زندگی اسلامی دانست و گفت: انسان چه مسلمان باشد و چه غیرمسلمان کرامت دارد. باید بیاموزیم که به حقوق دیگران از جمله حق همسایگی، حق بستگان، اعضای خانواده، همسر و فرزندانمان احترام بگذاریم و کرامت انسانی را تکریم کنیم.

بروجردی با تأکید بر اینکه کرامت انسانی در قرآن کریم فارغ از پایبندی به دین خاصی بیان شده است، و بنی‌آدم کرامت دارد، اظهار کرد: امام علی(ع) طوری در مورد حقوق همسایگان صحبت می‌کردند که فرزندانشان بیان می کردند، گمان می‌کردیم همسایه نیز از انسان ارث می برد.

 بروجردی با بیان اینکه برخی مفاهیم برای نسل جدید معنا و مفهومی ندارد، اظهار کرد: باید انتقال‌دهنده باورهای دینی به نسل آینده باشیم. بدین جهت باید از الگوهایی همچون زندگی ائمه اطهار(ع) و بزرگان دین بهره گیریم.

انتهای پیام