«مخاطب»؛ حلقه مفقوده مسابقات قرآنی
گروه حوزه‌های علمیه ــ ایران با برگزاری ده‌ها مسابقه متنوع قرآنی و برگزاری 36 دوره مسابقات بین‌المللی قرآن یکی از پرتجربه‌ترین و بهترین کشورها در زمینه مسابقات و محافل است، اما هنوز که هنوز است حلقه مفقوده مخاطب و مستمع در سلسله حلقات این رویدادها تعریف نشده است.
امسال و در فضای بارانی و سیلابی کشور، شاهد برگزاری سی و ششمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم در تهران و قم بودیم، مسابقاتی که زیرمجموعه‌های متعددی از مسابقات بانوان تا مسابقات جهانی طلاب علوم دینی داشت.
مسابقات طلاب علوم دینی از 21 تا 24 فروردین ماه در قم و در مدرسه علمیه امام کاظم(ع) برگزارشد؛ مسابقاتی با حضور طلابی از مذاهب، اقوام، ملل و نژادهای مختلف که از بیش از 30 کشور جهان به ایران سفر کرده بودند. این مسابقه هم مانند همه مسابقات مراحل مقدماتی، نیمه نهایی و نهایی داشت. فضایی بزرگ برای ظرفیت هزار نفر به گونه‌ای که در روز اختتامیه جای سوزن انداختن هم نبود و افرادی مجبور بودند تا روی زمین و در کنار صندلی‌ها، مراسم را دنبال کنند.
مرحله نهایی مسابقات یعنی مرحله نمایش بهترین تلاوت‌ها، حفظ، خطبه و ترتیل‌خوانی ها، اگرچه شلوغیش به پای مراسم اختتامیه نمی‌رسید، ولی کمابیش مستمعانی بودند که برای شنیدن کلام الهی و تلذذ از آن گاهی با خانواده و گاهی بدون خانواده به مدرسه امام کاظم(ع) آمده بودند تا شاهد اجرای بهترین های این مسابقات باشند.
مسئولان و دست‌اندرکاران اجرای مسابقات همواره این دغدغه را دارند که چگونه مخاطب و مستمع را به فضا و میدان مسابقات بیاورند، ولی گاهی مخاطب و مستمع کم نیست اما برنامه‌ای برای آن ها نداریم. البته برنامه‌ای که بتواند مستمع را به نقش‌آفرینی درمسابقات دعوت کند نقیصه‌ای که تقریباً در بسیاری از مسابقات شاهدیم. در سومین دوره مسابقات طلاب علوم دینی نیز این مسئله نمود بیشتری داشت.
حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی معتمدی، حافظ بین‌المللی و از فعالان قرآنی، در گفت‌وگو با ایکنا در این باره گفت: بنده در مرحله فینال مسابقات شرکت کردم، ولی با اینکه کارم قرآنی است، خسته شدم و در خیلی از مواقع خوابم گرفت.
وی افزود: با اینکه قصد داشتند به برنامه تنوع بدهند، ولی واقعا خسته‌کننده و ملال‌آور بود و دائماً با خودم فکر می‌کردم که چرا مسابقات قرآن خسته‌کننده است.
این حافظ بین‌المللی قرآن تصریح کرد: در سال‌های اخیر، برنامه‌های تلویزیونی متعددی پخش می‌شود که توانسته تحولی در جذب مخاطب داشته باشد مانند آنچه در برنامه عصر جدید می‌بینیم و اگر مقایسه کنیم می‌بینیم شاید یکی از دلائل خستگی مسابقات این است که مخاطب و مستمع در آن هیچ نقشی ندارد.
وی افزود: مخاطب و مستمع هیچ احساس همراهی در مسابقات ندارد و خود را مؤثر نمی‌داند، ولی تماشاچی این مسابقات آمده‌اند و بدون اینکه نقشی داشته باشند فقط باید بنشینند، ببینند و حتی صحبت هم نمی‌توانند بکنند و پذیرایی هم از آنان در حین مسابقه و برای تنوع نیست.
معتمدی تصریح کرد: اگر بتوانیم به مستمع و تماشاگر بهای بیشتری داده و مثلاً برای هر کدام یک مانیتور قرار دهیم و او هم نظر خود را در مورد اجرای تلاوت و حفظ و خطبه خوانی متسابقین اعلام کند که از اجرا راضی بوده یا خیر و چه نمره‌ای می‌دهند مخاطب هم وارد عرصه می‌شد.
وی اظهار کرد: حتی می‌توانیم نمره‌ای را در اختیار مخاطب قرار دهیم و او را دخیل بدانیم و اگر این کار هم نمی‌شود حداقل نظرات آنان مانند آنچه در برنامه‌های تلویزیونی بیان می‌شود اعلام شود؛ این ارزش دادن به مخاطب است.
معتمدی بیان کرد: تبلیغات زیادی برای مسابقات صورت می‌گیرد و دعوت‌نامه‌هایی با کاغذ گلاسه می‌دهیم و مخاطب به سالن می‌آید، ولی چون ارزش ونقش لازم را به نظرات آنان نمی‌دهیم و مشارکت در جریان کار ندارند مخاطب احساس حضور در مسابقات را ندارد.
معمتدی در عین حال تصریح کرد: این پیشنهاد بنده به دست‌اندرکاران مسابقات قرآن است که معتقدم نیازمند بررسی و دقت‌نظر و چکش‌کاری است تا ضمن رعایت عدالت در مسابقات، مخاطب هم نقشی بیابد.
البته اعمال نظر شرکت‌کنندگان ممکن است جنبه فنی و تخصصی را تحت تاثیر قرار دهد و حتی گاهی از عدالت به دور باشد، ولی می‌توان تمهیداتی اندیشید تا مخاطب نقش قابل توجهی در فرایند مسابقات قرآن پیدا کند؛ در این صورت می‌توانیم امیدوار باشیم که صندلی‌های مسابقات قرآن هم کمتر در انتظار مخاطب سرنوشت سکوت را برای خود برگزینند.
انتهای پیام
