نقد روشنگری، مهمترین اخلاق دانشگاهی است/ تنها یک درصد استادان توان گفتمان اخلاقی دارند
گروه دانشگاه ــ مقصود فراستخواه در همایش جامعه و تعلیم و تربیت گفت: یکی از مهمترین اخلاقیات دانشگاهیان نقد روشنگری است، یک دانشگاهی، به عنوان یک عالم، نباید علم خود را کتمان کند و باید در پی حقیقت برود.
به گزارش ایکنا؛ سومین همایش ملی جامعه و تعلیم و تربیت امروز سه‌شنبه، ۱۰ اردیبهشت‌ماه با برگزاری سه پنل در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد. گزارش پنل‌های نخست و دوم این همایش که با موضوع‌های «اخلاق حرفه‌ای در دانشگاه» و «اخلاق آموزش» برگزار شد را می‌توانید در ایکنا بخوانید. پنل سوم و آخرین نشست این همایش یک‌روزه با موضوع «اخلاق دانشگاهی و اخلاق شهروندی» در نوبت بعدازظهر برگزار شد که هادی خانیکی، رضا منصوری و مقصود فراستخواه سخنرانان در این پنل تخصصی بودند.
سامان دادن گفت‌وگو؛ شاخصه اصلی دانشگاه
هادی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست با بیان اینکه اگر می‌خواهیم دانشگاه به مسئولیت اجتماعی خود بازگردد، باید دانشگاه را به مثابه یک حوزه عمومی در نظر بگیریم، اظهار کرد: ویژگی مهم این حوزه، سامان دادن گفت‌وگو است و این دانشگاه است که رابطه خود با شهروند اخلاقی را برقرار می‌کند.
هادی خانیکی، عضو هیئت علمی دانشکده علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در این نشست با بیان اینکه اگر می‌خواهیم دانشگاه به مسئولیت اجتماعی خود بازگردد، باید دانشگاه را به مثابه یک حوزه عمومی در نظر بگیریم، اظهار کرد: ویژگی مهم این حوزه، سامان دادن گفت‌وگو است و این دانشگاه است که رابطه خود با شهروند اخلاقی را برقرار می‌کند.
وی ادامه داد: وقتی محیط دانشگاه محیط آزادی است و پیوند با بیرون دارد، موظف می‌شود تا فضای خاص دانشگاهی را با مسئولیت اجتماعی در بیرون تطبیق دهد.
به گفته خانیکی؛ اخلاق آکادمیک باید بتواند قدرت انتخاب و گفت‌وگو را بالا ببرد؛ بنابراین دانشگاهی که در آن فروبستگی وجود ندارد و بتواند از درون به خود شکل یک حوزه عمومی را بدهد، این دانشگاه اخلاقی‌تر است و گزینش‌گری در آن وجود دارد و امر اخلاق در آن محقق می‌شود.
وی افزود: باید به دانشگاهی بیاندیشیم که بتواند از انزوای تاریخی خود بیرون بیاید و از طریق سازمان، امکان‌های گفت‌وگو را در خود به وجود بیاورد.
نقد روشنگری؛ مهمترین اخلاق دانشگاهی
مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و مدیر گروه برنامه‌ریزی و توسعه آموزش عالی نیز که در این پنل حضور داشت، ضمن تأکید بر این نکته که اخلاق یعنی از سطوح مختلف ذهن‌مان خوب استفاده و‌عواطف را به درستی مدیریت کنیم، بیان کرد: اخلاق بخشی از حکمت عملی است و کسی که خردمند باشد، اخلاقی می‌شود. اخلاق یعنی قرارداد معرفت‌شناسی با خود ببندیم. حال؛ اخلاق شهروندی این است که بتوانیم صدای دیگران را بشنویم و به محیط پیرامون احترام بگذاریم و به عبارتی؛ زندگی کن و بگذار دیگران هم زندگی کنند.
وی ادامه داد: اخلاق دانشگاهی هم احترام به دیگری، احترام به خود و شنیدن صدای دیگران است. علم ثروت مشاع و نه شخصی است؛ بنابراین تحقیق و سپس استناد از ضروریات کار پژوهشی است. اگر از محققی مطلبی نقل کرد، حس کند که باید به او استناد کند، این اخلاق است.
به گفته فراستخواه؛ یکی‌از مهمترین اخلاقیات دانشگاهیان نقد روشنگری است. دانشگاهی، به عنوان یک عالم نباید علم خود را کتمان کند و باید در پی حقیقت برود.
وی افزود: اخلاق دانشگاهی، یعنی فردی ایستاده است، چرا که فهمیده دانشگاه اخلاقی، دانشگاهی است که استقلال داشته باشد. اما آنچه از شواهد بر می‌آید، نشان می‌دهد اخلاق امروز مبدل به لبخندفروشی شده است. اخلاق رعایت حقوق انسان‌ها حتی بدون لبخند است.
این جامعه‌شناس اخلاق دانشگاهی را به علم‌ورزی تعبیر و بیان کرد: وقتی مسئولیتی به فرد دانشگاهی محول می‌شود، یعنی اجتماع او را به عضویت جامعه علمی پذیرفته و باید کار مهم این فرد دانشگاهی، تحقیق و پی‌جویی حقیقت باشد؛ بنابراین باید در روشن شدن علم، مرارت‌ها و رنج‌های بشری را رفع و رجوع کند.
مقصود فراستخواه، جامعه‌شناس و مدیر گروه برنامه‌ریزی و توسعه آموزش عالی نیز که در این پنل حضور داشت، ضمن تأکید بر این نکته که اخلاق یعنی از سطوح مختلف ذهن‌مان خوب استفاده و‌عواطف را به درستی مدیریت کنیم، بیان کرد: اخلاق بخشی از حکمت عملی است و کسی که خردمند باشد، اخلاقی می‌شود. اخلاق یعنی قرارداد معرفت‌شناسی با خود ببندیم. حال؛ اخلاق شهروندی این است که بتوانیم صدای دیگران را بشنویم و به محیط پیرامون احترام بگذاریم و به عبارتی؛ زندگی کن و بگذار دیگران هم زندگی کنند.
وی ادامه داد: اخلاق دانشگاهی هم احترام به دیگری، احترام به خود و شنیدن صدای دیگران است. علم ثروت مشاع و نه شخصی است؛ بنابراین تحقیق و سپس استناد از ضروریات کار پژوهشی است. اگر از محققی مطلبی نقل کرد، حس کند که باید به او استناد کند، این اخلاق است.
به گفته فراستخواه؛ یکی‌از مهمترین اخلاقیات دانشگاهیان نقد روشنگری است. دانشگاهی، به عنوان یک عالم نباید علم خود را کتمان کند و باید در پی حقیقت برود.
وی افزود: اخلاق دانشگاهی، یعنی فردی ایستاده است، چرا که فهمیده دانشگاه اخلاقی، دانشگاهی است که استقلال داشته باشد. اما آنچه از شواهد بر می‌آید، نشان می‌دهد اخلاق امروز مبدل به لبخندفروشی شده است. اخلاق رعایت حقوق انسان‌ها حتی بدون لبخند است.
این جامعه‌شناس اخلاق دانشگاهی را به علم‌ورزی تعبیر و بیان کرد: وقتی مسئولیتی به فرد دانشگاهی محول می‌شود، یعنی اجتماع او را به عضویت جامعه علمی پذیرفته و باید کار مهم این فرد دانشگاهی، تحقیق و پی‌جویی حقیقت باشد؛ بنابراین باید در روشن شدن علم، مرارت‌ها و رنج‌های بشری را رفع و رجوع کند.
تنها یک درصد استادان توان گفتمان اخلاق دانشگاهی دارند
رضا منصوری، فیزیکدان و عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، سخنران دیگر در پنل سوم همایش ملی جامعه و تعلیم و تربیت بود. وی با بیان اینکه در دانشگاه‌های ما افراد توانمند وجود دارند، اما باید یک نکته را در نظر داشت، اظهار کرد: ما امروز ۸۰ هزار هیئت علمی را داریم و کمتر از ۱۰ درصد و حتی به عقیده من کمتر از یک درصد آن‌ها آمادگی دارند در مسیر اخلاق حرکت کنند. اگر قرار است به سمت ایده‌آلی در زمینه اخلاق دانشگاهی برویم، این یک درصد باید توان گفتمان داشته باشند، اما تعداد اندکی از هیئت علمی در ایران توان و حوصله و وقت این کار را دارند. با این حال، من هنوز هم معتقدم می‌توان این کار را کرد.
وی گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد؛ امروز در ایران بیش از ۱۰ هزار رساله از بین ۳۰ هزار رساله دکترایی که در سال نوشته می‌شود، خرید و فروش می‌شود.
به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه شریف؛ جامعه‌شناسان ما وارد بحث‌های مصداقی نمی‌شوند و طرح بحث‌های نظری که مبتنی بر وضعیت کشور ما نباشد، کارایی لازم ندارد و هر حرف و توصیه‌ای بی‌اثر خواهد بود.
گفتنی است طبق اعلام مسئولان برگزاری همایش یک‌روزه جامعه و تعلیم تربیت، همایش چهارم در سال آینده به میزبانی دانشگاه الزهرا(س) برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
رضا منصوری، فیزیکدان و عضو هیئت علمی دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، سخنران دیگر در پنل سوم همایش ملی جامعه و تعلیم و تربیت بود. وی با بیان اینکه در دانشگاه‌های ما افراد توانمند وجود دارند، اما باید یک نکته را در نظر داشت، اظهار کرد: ما امروز ۸۰ هزار هیئت علمی را داریم و کمتر از ۱۰ درصد و حتی به عقیده من کمتر از یک درصد آن‌ها آمادگی دارند در مسیر اخلاق حرکت کنند. اگر قرار است به سمت ایده‌آلی در زمینه اخلاق دانشگاهی برویم، این یک درصد باید توان گفتمان داشته باشند، اما تعداد اندکی از هیئت علمی در ایران توان و حوصله و وقت این کار را دارند. با این حال، من هنوز هم معتقدم می‌توان این کار را کرد.
وی گفت: آمار‌ها نشان می‌دهد؛ امروز در ایران بیش از ۱۰ هزار رساله از بین ۳۰ هزار رساله دکترایی که در سال نوشته می‌شود، خرید و فروش می‌شود.
به گفته این عضو هیئت علمی دانشگاه شریف؛ جامعه‌شناسان ما وارد بحث‌های مصداقی نمی‌شوند و طرح بحث‌های نظری که مبتنی بر وضعیت کشور ما نباشد، کارایی لازم ندارد و هر حرف و توصیه‌ای بی‌اثر خواهد بود.
گفتنی است طبق اعلام مسئولان برگزاری همایش یک‌روزه جامعه و تعلیم تربیت، همایش چهارم در سال آینده به میزبانی دانشگاه الزهرا(س) برگزار خواهد شد.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
