کم‌کاری مقاطع تحصیلات تکمیلی در سیره‌نویسی ائمه(ع)
گروه حوزه‌های علمیه ــ استاد دانشگاه قم با انتقاد از برخی کم‌کاری‌ها در مقطع دکتری و کارشناسی ارشد در بحث سیره‌نویسی ائمه(ع) گفت: با وجود 20 مرکز پژوهشی در این زمینه و مقاطع دکتری و ارشد در دانشگاه، هنوز سیره جامعی از ائمه(ع) نداریم.
به گزارش ایکنا حجتالاسلام والمسلمین ولی‌الله نقی‌‌پور فر، عضو هیئت علمی دانشگاه قم و عضو انجمن مدیریت اسلامی حوزه علمیه قم امروز 23 تیرماه در سومین همایش سیره «امام رضا؛ آموزه‌ها و کارکردها» در قم گفت: با وجود هیئت علمی‌های مختلف، باید تحقیقات سیره را به انجام برسانیم.
وی افزود: الان با وجود بیش از 20 مرکز پژوهشی، ابتدا باید سیره اهل بیت(ع) به تمام و کمال احصاء شود که هنوز بعد از 40 سال بعد از انقلاب سیره جامع عام نداریم و این مسئله مایه خجالت است و ما شرمنده اهل بیت هستیم و باید از خود بپرسیم که در مقاطع دکتری و ارشد چه می‌کنیم؟
وی افزود: آستان قدس می‌تواند با نگاه درست علمی وارد این بحث شود و در این راستا ابتدا باید سیره عام اهل البیت را در گروه‌های مختلف فقه و ... استخراج کنیم؛ ما از اهل سنت در این عرصه عقب هستیم و باید متن منقحی در مورد سیره داشته باشیم. البته موسوعه مرحوم عطاردی وجود دارد، اما نیازمند تنقیح است.
نقیپورفر با تأکید بر قرآنمحوری در بررسی سیره اهل بیت(ع) با اشاره به احادیث سلسلة‌الذهب اظهار کرد: در بررسی مجموعه سیره امام رضا(ع) بیش از نیمی از روایات، سلسلة‌الذهب هستند و به پیامبر می‌رسند که خود این مسئله جای کار جدی دارد؛ اینکه چرا امام این‌قدر مصر بودند که سخن خود را مستند به سخنان آباء خود و پیامبر کنند.
نقیپورفر ادامه داد: احمدبن حنبل با اشاره به روایاتی از ائمه و سلسله سند آن، تأکید کرده است که این اسناد اگر بر مجنون خوانده شود و از جنون رهایی یابد یا بر کر و لال قرائت شده و او از کری و لالی نجات یابد، جای تعجب نیست.
استاد دانشگاه قم با بیان اینکه روایت امام رضا(ع) پر از آموزه‌های مدیریتی برای مدیریت فرد، خانواده و جامعه است، تصریح کرد: باید مجموعه جامع و در عین حال منقحی وجود داشته باشد که وقتی محققی می‌خواهد به آن رجوع کند، بتواند با سهولت در این زمینه به پژوهش بپردازد.
آینده‌پژوهی در سیره امام رضا(ع)
همچنین حجتالاسلام والمسلمین رضا ابروش، استاد دانشگاه معارف اسلامی در سخنانی درباره آینده‌پژوهی در سیره امام رضا(ع) گفت: هر کاری نیازمند برنامه‌ریزی است تا انسان از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب برسد، ولی چون برخی برنامه‌ها تحت کنترل ما نیست، لذا صرف برنامه‌ریزی به این بیان جواب نمی‌دهد. از این رو اندیشمندان به سمت برنامه‌های راهبردی رفته‌اند.
ابروش با بیان اینکه عواملی وجود دارد که برای ما ناپیداست و در لایه‌های جامعه وجود دارد، اظهارکرد: اندیشمندان برای حل این مشکل سراغ آینده‌پژوهی رفته‌اند، لذا آینده‌پژوهی از جمله الزامات برنامه‌ریزی است.
وی با بیان اینکه در مورد آینده‌پژوهی در سیره امام تاکنون کاری نشده است، افزود: حضرت با توجه به دسیسه‌های عباسیان و نحله‌های فکری و فرهنگی اقداماتی کرده‌اند؛ اولین نکته اینکه خراسان تبدیل به پایگاهی برای مخالفان سیاسی و مذهبی شیعه شده بود، ولی بعد از مدتی تلاش امام، وضعیت برعکس شد و خراسان به پایگاه شیعه تبدیل شد.
وی با بیان اینکه هارون الرشید مرکز حکومت خود را در خراسان قرار داد و آن طور که سیره‌نویسان نوشته‌اند، این منطقه از جهت تجاری و رجال حائز اهمیت بوده است، تصریح کرد: مأمون دو سیاست عمده را در پیش گرفت و با همین رویکرد امام را مجبور به ولایتعهدی کرد. مأمون تلاش کرد تا با جذب امام، قلب مردم را به خود جلب کند.
استاد دانشگاه معارف اسلامی با بیان اینکه همچنین مأمون معتقد به پلورالیسم فرهنگی بود و امحاء فرهنگ شیعه را در دستور کار داشت، ولی امام با آینده‌پژوهی مانع این کار شدند، تصریح کرد: برخی فکر می‌کنند آینده‌پژوهی دیدن غیب و عالم آینده است، در حالی که 90 درصد آینده‌پژوهی اقداماتی است که یک فرد آینده‌پژوه براساس افق مدنظر خود دنبال کند.
در بررسی مجموعه سیره امام رضا(ع) بیش از نیمی از روایات، سلسلة‌الذهب هستند و به پیامبر می‌رسند که خود این مسئله جای کار جدی دارد؛ اینکه چرا امام این‌قدر مصر بودند که سخن خود را مستند به سخنان آباء خود و پیامبر کنند.
وی افزود: واژه «هضم» از جمله واژگانی است که ظرفیت آینده‌پژوهی در سیره امام رضا را به ما نشان می‌دهد؛ در این زمینه از حضرت پرسیدند که هضم چیست و حضرت فرمودند که مراقب فرصت‌ها باشید و از آن برای رسیدن به اهداف متعالی استفاده کنید.
ابروش تصریح کرد: یکی از کلیدهای حیاتی در آینده‌پژوهی، شناسایی و به کارگیری پیشران است که از صنعت موشک‌سازی گرفته است؛ چیزی که آینده ما را می‌سازد، پیشران است.
وی تأکید کرد: امام وقتی در مخصمه ولایتعهدی قرار گرفتند، پیشران‌ها را شناسایی کردند که عمده آن پیشران تعامل علمی با رهبران فرهنگی و ادیان و فرق مذهبی بود تا به شبهات مختلف پاسخ دهند و در مجموع امام توانستند با نفوذی که داشتند، فرهنگ شیعه را احیاء کنند. از این رو، امام رضا(ع) تهدیدی را که مأمون برای او ایجاد کرد، به فرصت تبدیل کردند.
یادآور می‌شود، سومین همایش سیره امام رضا(ع) از جمله برنامه‌های جشنواره رضوی است که در دهه کرامت از میلاد حضرت معصومه(س) تا میلاد امام رضا(ع) برگزار شده است.
انتهای پیام
