امام موسی صدر به شیعه اقتدار بخشید

نگاه امام موسی صدر به سلطه بیگانگان

لکزایی با اشاره به تعبیر قرآنی «... وَلَنْ يَجْعَلَ اللَّهُ لِلْكَافِرِينَ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ سَبِيلًا...» (نساء/ 141) گفت: برخی در تفسیر این آیه آورده‌اند که «ای فی یوم القیامه» یعنی آیه را از دسترس ما در دنیا خارج کرده و می‌گویند معنای آیه مربوط به قیامت است، در حالی که امام موسی معتقد است که در دنیا هم این سلطه نباید باشد.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: امام موسی صدر توانست در فهم دین چهار لایه را جدا کند، یکی لایه سیاست‌های کلان که قدرتمندشدن در تمامی عرصه‌ها، تعاون در بر و تقوا و عدالت مهم‌ترین محورهای این سیاست‌ها است؛ لایه دوم لایه بخشی یعنی آموزه‌های مربوط به سیاست، اقتصاد، فرهنگ و ... است.

وی افزود: ایشان از معدود متفکران اسلامی است که وقتی اجزای دین را برای ما بیان کرده آن را از سه بخش به چهار بخش تقسیم کرده و فرهنگ را هم به اصول، اخلاق و فروع اضافه می‌کند، به همین دلیل وقتی وارد سیاست‌های بخشی می‌شود، به نحوه مطلوب از آموزه‌های اسلامی استفاده می‌کند.
این محقق و پژوهشگر حوزه با اشاره به سخن امام موسی صدر در مورد تعبیر «وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ ...» اضافه کرد: این آیه در بحث انفاق است و به پیامد ترک انفاق اشاره کرده و آن این است که با دست خود، خود را به هلاکت نیندازید؛ ایشان می‌گوید زمانی که جامعه دچار شکاف طبقاتی می‌شود، اگر ثروتمندان به فقرا انفاق نکنند، به مرور فقرا از ثروتمندان متنفر می‌شوند و اگر تداوم یابد، ممکن است کار به جای باریک بکشد و شورش کنند یا وقتی فرد چیزی ندارد بخورد، ممکن است دست به انواع و اقسام ناهنجاری بزند که باز برای ثروتمندان مشکل ایجاد می‌کند.
لکزایی با بیان اینکه بخش سوم مورد توجه وی، تاکتیک‌های دینی برای تحقق سیاست‌های کلان و بخشی است، افزود: مثلا تقیه یک امر تاکتیکی است؛ یعنی برای رسیدن به هدف دین ممکن است در مواردی ما با مشکل مواجه شویم، لذا تقیه می‌کنیم تا این هدف محقق شود که این تقیه هم دو نوع خوفی و مداراتی را شامل است.
رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه تکنیک، چهارمین بخش از فهم امام موسی صدر از دین است اظهار کرد: تکنیک، فردی و زمان‌مند و مکان‌مند است و به انسان راه تحقق تاکتیک را نشان می‌دهد.
لکزایی با اشاره به واژگان، همبستگی، همگرایی و همکاری با بیان اینکه همگرایی در برابر واگرایی است اظهار کرد: وقتی ما راهبردی به تعامل با دیگران نگاه می‌کنیم، باید روشن کنیم که همگرا هستیم یا واگرا که امام موسی صدر در تعاملات بین مذاهب و ادیان و بین انسان‌ها اصل را بر همگرایی قرار داده است. از این رو در کلیسا سخنرانی می‌کند و مراسم نیایش به جا می‌آورد و سخنرانی او تا امروز همچنان زنده است یا مسجد برای اهل سنت می‌سازد.
همگرایی؛ اصلی قرآنی

وی افزود: موسی صدر این اصل همگرایی را از قرآن گرفته؛ جایی که فرمود که اهل کتاب را برای مباحثه در مورد کلمه مشترک یعنی توحی دعوت کنید، لذا اینکه از انسان‌ها برای خودمان ارباب نگیریم، محور همگرایی می‌شود.
لکزایی با اشاره به بحث هماهنگی، با بیان اینکه مقابل تعارض است، تصریح کرد: نظر و عمل موسی صدر هماهنگ است و این هماهنگی در درون خانواده شیعه رخ داده و آن را با تشکیلات و ساختارسازی انجام می‌دهد.
لکزایی با اشاره به «همکاری»، با بیان اینکه این واژه در برابر تنازع و دعواست، اظهار کرد: وقتی دعوا میان افراد باشد، امکانات هدر خواهد رفت؛ معنای دیگر همکاری تعاون و تبادل و هم‌اندیشی و همفکری است.
وی با بیان اینکه در نظام سلطه به جای همبستگی دنبال وابستگی هستند، تصریح کرد: معتقدان به این تفکر تلاش می‌کنند تا دنیا به دو قطب تبدیل شود و همه به آن‌ها وابسته باشند، ولی در الگوی همبستگی شاهد انسجام هستیم و همه دور هم جمع و منسجم می‌شوند تا به اهداف متعالی برسند، لذا امام موسی صدر دنبال این همبستگی است و نه وابستگی.
وی تأکید کرد: امام موسی صدر، اسرائیل را شر مطلق می‌داند و می‌گوید هر کسی پیشنهاد ائتلاف علیه اسرائیل به من بدهد، حتی اگر شیطان هم باشد، می‌پذیرم؛ یعنی از بیخ و بن در برابر این دشمن جانی، روشن حرف زده است.
لکزایی تصریح کرد: یکی از مشکلات ما این است که افکار بلند و اندیشمندان زیاد و کتب و آثار خوب و فراوان داریم؛ ولی جامعه از آن بهره نمی‌برد و به خصوص اشتغالات فضای مجازی مجال و فرصتی برای مطالعه جوانان و مردم ایجاد نمی‌کند و این از چالش‌های دوران ما هست.
وی با بیان اینکه موسی صدر در رویارویی با دشمن مسلمین می‌خروشد و فریاد می‌کشد و حرکت مقاومت را پایه‌گذاری می‌کند، افزود: او فرزند زمان خود هست و در عین سیاستمدار بودن روشفنکر دینی است.

وی با بیان اینکه مسیحیان با خاطری آسوده به مواعظ او گوش فرا می‌دادند؛ چون در دل‌ها جای گرفته است، بیان کرد: آیت‌الله شبیری زنجانی در مورد ایشان گفته است که امام موسی صدر سریع الانتقال، خوش فهم، دارای بیان روشن و مودب بود و به خصوص دارای انصاف در حد اعلا بود؛ او زمان را شناخته بود و دارای روحیه مدارا بود.

رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: پیامبر فرمود همان طور که خدا مرا به فرائض دستور داده، مرا به مدارا دستور داده است؛ او نسبت به دشمن‌ترین دشمنانش با هنر توانایش در اقناع مخاطب نقش داشت و در برخورد با مخالفان سعه صدر داشت. تغافل می‌کرد و خویشتندار بود و اگر به او دشنام می‌دادند، می‌گذشت و تغافل می‌کرد.

انتهای پیام