حجت‌الاسلام جهانگیری سهروردی:
وحدت را به شیوه زیستن تبدیل کنیم/ ساخت تمدن جدید اسلامی با همگرایی
گروه جامعه ــ مدیر همکاری‌های علمی و بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی با تأکید بر اینکه وحدت را نباید فقط به قشر علمی و نخبه جامعه محدود کنیم، بلکه باید عموم جامعه را با آن درگیر کنیم، گفت: وحدت یک سبک زندگی است که باید از موضوع سخن به شیوه زیستن تبدیل شود و برای ساختن این تمدن جدید اسلامی تنها راه برای بهره بردن از مشترکات و افتراقات همگرایی است.
حجت‌الاسلام یحیی جهانگیری سهروردی، معاون بین‌الملل و ارتباطات پژوهشکده بین‌المللی عروةالوثقی، در گفت‌‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به خوانش‌های مختلف از مفهوم وحدت در جامعه اسلامی اظهار کرد: در وحدت ابتدا باید بررسی کنیم که خوانش مطلوب چیست، یک قرائت تاریخی در این حوزه داریم که به دوره‌هایی از قرن چهارم و پنجم باز می‌گردد؛ در آن زمان، وقتی که نام وحدت به میان می‌آمد ابتدا اختلافات مطرح می‌شد، اما هدف از بیان اختلافات هم وحدت و دنبال کردن آن بود و علما این اختلاف را به گونه‌ای اعلام می‌کردند که اهل عالم ببینید و بدانند که اگر تمام اختلافات ما را جمع کنید اولاً در فروع دین است نه اصول دین و آن هم در فروع فروع دین است و اگر سایر اختلافات را هم جمع کنیم چند مسئله بیشتر نیست.
مدیر همکاری‌های علمی و بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی افزود: زمانی که شیخ طوسی کتاب الخلاف را در راستای وحدت نوشت، می‌خواست به مردم نشان دهد که کل اختلافات شیعه و سنی در فروع است نه در اصول دین و آن هم در فروع فروع دین است. بعد می‌گفت که اگر این اختلاف‌ها را هم جمع کنیم تمام آن همین کتاب الخلاف می‌شود. پس یکی از رویکرد‌های مهم این است که برای رسیدن به وحدت، باید نقطه افتراقات را پررنگ کنیم.
وی با تأکید بر اینکه علما با برجسته کردن نقطه افتراقات نه به دنبال تفرقه، بلکه به دنبال وحدت بودند، اظهار کرد: به این معنا که به دنیا بفهمانند که تنها نقاط اختلاف ما این موارد اندک در فروع دین است و با این نقطه اختلافات نه مشکلی پیش می‌آید و نه اختلافی رقم می‌خورد.
حجت‌الاسلام جهانگیری سهروردی ادامه داد: زاویه نگاه دوم در این مسئله این است که در موضوع وحدت از اشتراکات حرف بزنیم، مشترکات را برجسته کنیم و به دنیا بفهمانیم که عرصه‌های همگن و همسوی ما این موارد هستند. خوانش مهم دیگر برای تنومندسازی تنه اسلام این است که بگوییم هم اشتراکات و هم افتراقات باید کنار هم قرار گیرد؛ تمام فتوای مراجع بزرگ ما از جمله امام خمینی(ره) نیز در این راستا بوده است.
معاون بین‌الملل و ارتباطات پژوهشکده بین‌المللی عروة الوثقی تصریح کرد: امروز اگر مسئله‌ای را فقه اهل سنت و یا فقه شیعه می‌تواند حل کند و برای آن راهکار دارد، باید بدنه جهان اسلام از آن تبعیت کند. تفاوتی در انجام دادن از سوی شیعه یا سنی نیست و به خاطر همین شیخ شلتوت بیان می‌کند که تبعیت از مذهب جعفری هم اشکالی ندارد.
چگونه می‌توان تقریب را به تمدن اسلامی گره زد
وی با تأکید بر اینکه امروز باید در وحدت مطلوب به این نقطه برسیم که اکسیر نظریه‌های تولید شده در بین علمای مذاهب مختلف اسلامی هر کدامشان در عین متفاوت بودن می‌توانند در غنی‌سازی مهارت‌های اسلامی به ما کمک کنند، اضافه کرد: اگر این نگاه را داشته باشیم و به این برسیم که هم اشتراکات و هم افتراقات می‌تواند یاری‌گر ما در ساختن تنه اسلام باشد، ما می‌توانیم تقریب را به تمدن اسلامی گره بزنیم؛ لذا برای ساختن یک تمدن جدید اسلامی تنها راه، همگرایی برای بهره‌بردن از مشترکات و همگرایی برای بهره‌بردن از افتراقات است.
حجت‌الاسلام جهانگیری سهروردی در پاسخ به این سؤال که چگونه باید به وحدت مطلوب دست پیدا کنیم، گفت: ما موضوع تقریب و وحدت را نباید تنها به قشر علمی و نخبه جامعه محدود کنیم بلکه باید مسئله تقریب و وحدت را به کف جامعه بیاوریم و همه صنوف از جمله بازاری، آرایشگر، رفتگر و حتی بازیگر و هنرمند هم با این موضوع زیست کنند.
وی تصریح کرد: تقریب موضوعی نیست که عده‌ای خاص در مورد آن حرف بزنند، بلکه تقریب و وحدت یک سبک زندگی است که همه باید با آن زندگی کنند. تقریب نحوه زیستن است نه موضوعی که در مورد آن صحبت می‌کنیم؛ لذا امروز باید تقریب را از موضوع دیالوگ به شیوه زیستن تبدیل کنیم. در این صورت است که می‌توانیم شاهد وحدت شیعه و سنی و شاهد این باشیم که مسلمانان در کنار هم با آرامش و آسایش زندگی می‌کنند، ازدواج کرده و تعاملات و ارتباطات آن‌ها تقویت و مسالمت‌آمیز شده است.
هنرمندان درباره وحدت و تقریب مذاهب اسلامی سخن بگویند
مدیر همکاری‌های علمی و بین‌المللی دانشگاه مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه برای عملیاتی کردن وحدت در جامعه نباید این موضوع را تنها در ساحت الهیاتی نگه داریم، گفت: امروز وقتی که کنفرانس وحدت اسلامی برگزار می‌شود تنها شاهد حضور روحانیت و علمای دینی هستیم، اما معتقدم باید تقریب و وحدت را در قشرها، صنف‌ها و سنخ‌های متفاوت جامعه درگیر کنیم. چرا نباید هنرمندان ما از موضوع وحدت و تقریب مذاهب اسلامی سخن بگویند؟ چرا بعد از اینکه کتاب‌های بسیاری در موضوع تقریب و وحدت اسلامی نوشته شده در سینما‌های ما یک فیلم سینمایی در این حوزه هنوز ساخته نشده است و یا یک سریال در این حوزه تولید نکرده‌ایم؟ فیلمنامه‌ها و درام‌نامه‌های ما در حوزه تقریب کجاست.
وی تصریح کرد: ما باید تقریب را در تمام عرصه‌های مختلف ببینیم؛ آن زمان می‌فهمیم که تنها عالم شیعه و سنی نیست که در کنار هم هستند، بلکه هنرمند شیعه و سنی هم در کنار هم هستند و مهندسین شیعه و سنی هم می‌تواند در کنار هم در پیشرفت جامعه اسلامی قدم بردارند و سازه‌های خود را برای خدا می‌سازند و آن زمان است که تقریب اتفاق می‌افتد.
حجت‌الاسلام جهانگیری سهروردی با اشاره به اصول پیامبر(ص) در وحدت جامعه اسلامی، گفت: پیامبر وقتی که به مدینه پا گذاشت اوس و خزرج را آشتی داد؛ دعوای دیرینه آن‌ها را به دوستی پایدار تبدیل کرد و آیا این پیامبر امروز راضی می‌شود که پیروانش بر سر نام او با یکدیگر به نبرد برخیزند؟ آیا پیامبری که مهاجرین و انصار را آشتی قلوب داد امروز از نزاع‌های مذهبی شیعه سنی و قتل عام این دو راضی می‌شود؟ آیا پیامبری که مسیحیان را فراخوان می‌داد امروز راضی می‌شود که دشمن بین ما اختلاف بیندازد و خود در بیرون از این دایره بنشیند و به این اختلافات نگاه کند که ما به جان یکدیگر بیفتیم؟ تردید نداشته باشید که سیره پیامبر(ص) با این موارد همسو نیست و این موارد خلاف سیره نبوی است.
مطالب مرتبط
