سیاسی‌کاری دادگاه هندی در حکم مسجد «بابری» و تشدید تنشهای فرقه‌ای
گروه بین‌الملل ــ برخی کارشناسان و ناظران بر این باورند که حکم دادگاه عالی هند درباره مسجد «بابری» به نفع هندوهاست و بیش از این که یک حکم قضایی باشد، تصمیمی با رنگ و بوی سیاسی است و این حکم آتش اختلاف میان مسلمانان و هندوهای افراطی را تشدید می‌کند.
«بابری» نام مسجدی در شهر «آیودیا» واقع در ایالت «اوتارپرادش» هند است که سال 1528 میلادی از سوی ظهیرالدین بابر، مؤسس سلسله گورکانی و آخرین پادشاه قدرتمند مسلمانان، در شبه‌قاره هند ساخته شد.
هندوها معتقدند که «رام»، یکی از خدایان آیین هندو، در مکانی که بعدها مسجد بابری در آنجا ساخته شد، به دنیا آمد. به اعتقاد هندوها، مسلمانان معبد تاریخی این مکان را تخریب و بر ویرانه‌های آن مسجد بنا کردند.
در همین راستا «مجدی مصطفی»، نویسنده و روزنامه‌نگار مصری و از خبرنگاران پایگاه خبری الجزیره، در گزارشی با عنوان «قضية مسجد بابري تكشف القشرة العلمانية للهند» (پرونده مسجد بابری پوسته سکولار هند را فاش کرد) به بررسی جوانب و زوایای مختلف رأی اخیر دادگاه عالی هند درباره مسجد بابری پرداخته است.
در این گزارش آمده است: «دادگاه هند با اقرار به حقانیت هندوها در مسئله زمین مسجد تاریخی بابری، در حقیقت آتش درگیری‌ها و اختلافات دینی در این کشور را شعله‌ور کرد، چراکه صدور این حکم نشان داد که کشور هند امروز با افزایش قدرت هندوها از یک دولت سکولار، که به آن می‌بالید، فاصله گرفته است.
مسجد بابری قبل از تخریب در سال 1992 میلادی
دادگاه عالی هند در صدور این حکم طرف هندوها را گرفته و با استناد به گزارش اداره تحقیقات باستان‌شناسی هند، که از وجود بقایای یک ساختمان غیراسلامی در محل مسجد بابری حکایت دارد، این زمین را به آنها واگذار کرد.
با این که این حکم از سوی بالاترین نهاد قضایی در هند صادر شده، زمان و نحوه صدور آن به گونه‌ای است که وانمود می‌کند این حکم بیش از آنکه یک حکم قضایی به شمار رود، رنگ و بویی سیاسی دارد و می‌توان آن را یک تصمیم سیاسی دانست، حتی اگر دربرگیرنده واگذاری زمین جدیدی به مسلمانان در شهر «آیودیا» در ایالت «اوتار پرداش» باشد.
زمان صدور حکم
این حکم در آستانه فرارسیدن بیست و هفتمین سالروز تخریب مسجد در 22 دسامبر 1992 صادر شد. زمانی که هزاران هندوی افراطی که تعدادی از اعضای حزب «بهاراتیا جاناتا» حزب حاکم هند نیز در میان آنها دیده می شدند، به مسجد بابری هجوم بردند و آن را تخریب کردند. آنها بر این باور بودند که آن زمین جایگاه تولد «رام» هفتمین آواتار ویشنو (خدا و حافظ هستی در عقاید هندو) است و علی‌رغم این که در شهر «آیودیا» بیش از 10 معبد دیگر وجود دارد، کاهنان دیگر معابد معتقدند این مسجد در زادگاه «رام» واقع شده است.
به راه افتادن اغتشاش گسترده در هند و توهین به تعداد زیادی از مساجد در مناطق مختلف این کشور از پیامدهای تخریب مسجد 500 ساله بابری بود و در طول همه سال‌هایی که از تخریب این مسجد می‌گذرد، هندوها به دنبال ساخت معبد بر ویرانه‌های آن بودند.
تدابیر امنیتی در هند در پی صدور حکم دادگاه
استقبال مودی از حکم دادگاه
«نارندرا مودی»، نخست‌وزیر کنونی هند، که در تبلیغات انتخاباتی، مسئله مسجد بابری را از اولویت‌های برنامه‌های خود قرار داده بود، ضمن قدردانی از حکم دادگاه آن را پایان پرونده مسجد بابری و پیروزی خود قلمداد کرد.
مودی که از سوی حزب راست‌گرای «بهاراتیا جاناتا»، که از سال 2014 میلادی ریاست آن را برعهده دارد، پا به عرصه انتخابات گذاشت، ساخت معبد به جای مسجد بابری را وعده داد، اما در عین حال در انتظار حکم دادگاه عالی هند برای تحقق خواسته میلیون‌ها هندوی تندرو بود که از حکومت او انتظار داشتند ساخت معبد به جای مسجد را قانونی کند.
دوره اول مسئولیت مودی به وعده ساخت معبد «رام» در محل مسجد بابری گذشت، اما دوره دوم که از تابستان امسال آغاز شد، زمان تحقق این وعده بود و اکنون یکی از خواسته‌های حزب حاکم محقق شده است، حزبی که غیرهندوها اعم از مسلمانان و مسیحیان را بیگانه و هند را یک کشور هندو قلمداد می‌کند.
پایان چندفرهنگی
تخریب مسجد بابری در 27 سال گذشته موجب تضعیف روابط هندوها و مسلمانان هند شده بود و به مثابه پایان «هند چندفرهنگی»، که خواسته سیاستمداران تاریخی آن همچون «مهاتما گاندی» و «جوهر لعل نهرو» بود، به شمار می‌رفت.
حکمی که در این باره صادر شد تیرگی روابط و نگرانی‌های را بیشتر کرده است. در حالی که دادگاه عالی هند می‌توانست با عدم اعطای زمین مسجد بابری به هیچ یک از طرفین، مانع از ایجاد حساسیت‌های دینی و تأثیر آن بر روابط اجتماعی جامعه شود.
همچنین، عدم اعطای زمین به هیچ یک از طرفین سبب می‌شد که مسلمانان هند اطمینان پیدا کنند که نهادهای دولتی نگاه غیرفرقه‌ای دارند و عدالت را برای همه شهروندان تضمین می‌کنند، در حالی که طرف هندو حتی پیش از صدور رأی دادگاه عالی این کشور مطمئن بود که این حکم به نفع آنها صادر می‌شود.
اقامه نماز در محل مسجد تخریب شده بابری
علی‌رغم غیرقانونی خوانده شدن تخریب مسجد بابری، صدور مجوز از سوی دادگاه عالی برای ساخت معبد به معنای مشروعیت بخشیدن به تخریب آن است و حمایت غیرمستقیم از تخریب مسجد به شمار می‌رود.
از دیگر تناقضات موجود، صدور رأی دادگاه در روز افتتاح گذرگاه مرزی «کارتارپور» میان هند و پاکستان برای تسهیل ورود پیروان آیین سیک به پاکستان است، اقدامی که در آن تسامح با پیروان دیگر جوامع دینی به نظر می‌رسد، اما صدور این حکم نشان داد که جامعه هند در حال فاصله گرفتن از تسامح دینی است.
همچنین، این حکم موجب ناامیدی پاکستان و همه کسانی شده است که بر بقایای حکومت سکولار در هند امید داشتند. آنها معتقدند این حکم حامل این پیام برای اقلیت‌های دینی به‌ویژه مسلمانان است که برتری دینی در هند از آن اکثریت هندو است که قدرت را دست دارند.
نگرانی‌ها
رفتارها و مواضع نارندا مودی، نخست‌وزیر هند، گویای این مطلب است که او در راستای منافع هندوهایی حرکت می‌کند که تبعیت از آیین هندو را مترادف کلمه هندی می‌دانند و این همان چیزی است که نگرانی هندی‌های سکولار و مسلمانان را در پی داشته است، در حالی که در طول مسئولیت مودی در ایالت گجرات در سال 2002 میلادی این ایالت شاهد رفتارهای خشونت‌آمیز و فرقه‌گرایانه خونباری از جمله حمله به خانه‌های مسلمانان بود که منجر به قتل هزاران نفر از آنها شد و مودی نیز نه تنها تلاشی برای حمایت از مسلمانان نکرد، بلکه رفتارهای خشونت‌آمیز را تشویق می‌کرد.
درخواست مسلمانان هند برای بازسازی مسجد بابری
این خشونت تنها به مسلمانان خلاصه نشد، بلکه یک سازمان حقوقی فرانسوی در ماه می گذشته از افزایش خشونت علیه مسیحیان از زمان بر سر کار آمدن مودی خبرداد. در این گزارش اشاره شده این خشونت جنبه‌های مختلفی را در برداشته است که از جمله آنها می‌توان به قتل افراد به دلیل خوردن گوشت گاو اشاره کرد.
مودی و سفر به سرزمین‌های اشغالی
تقویت روابط میان هند و اسرائیل در زمان حکومت مودی ادامه دارد و او و حزبش برخلاف سیاست سنتی هند در حمایت از فلسطینیان علاقه خود به این رژیم را مخفی نمی‌کنند.
مودی دو بار به سرزمین‌های اشغالی فلسطین سفر کرده است و در این سفرها تمایل خود را به همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های اقتصادی و تبادل اطلاعات در زمینه امنیتی با رژیم اشغالگر صهیونیست ابراز کرده است.
برخی کارشناسان و ناظران سیاسی حزب حاکم هند را به تلاش برای ایجاد محدودیت علیه مسلمانان متهم می‌کنند و بر این باورند که شرایط حاکم بر هند به گونه‌ای است که در برخی موارد مسلمانان مجبور به ترک کشور و رفتن به پاکستان یا بنگلادش می‌شوند. در حالی شاهد این گونه اقدامات علیه مسلمانان هستیم که پیروان اسلام اقلیت دینی بزرگی در هند هستند که 200 میلیون نفر از یک میلیارد و 300 میلیون نفر از ساکنان این کشور را تشکیل می‌دهند.
شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان، در واکنش به حکم دادگاه عالی هند درباره مسجد بابری گفت: مجوز دادگاه هند برای ساخت معبد هندو در محل مسجد بابری موجب افزایش فشار بر مسلمانان هند می‌شود.
ترجمه و تنظیم: زهره نوری
