تقریب گفتن فضایل اهل بیت(ع) و پرهیز از بدگویی است

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله رضا استادی، امروز، ۲۲ آبان‌ماه، در ادامه مباحث تفسیری خود در معرفی تفاسیر مهم شیعه و سنی در دارالقرآن علامه طباطبایی با اشاره به تفسیر مجمع‌البیان گفت: فرزند علامه طبرسی دائماً به پدرش متذکر می‌شد که تفسیر مجمع طولانی شده و باید مختصر شود، ولی او توجهی نمی‌کرد تا اینکه کشاف را می‌بیند که نکات خوبی دارد و این نکات در مجمع نیست؛ لذا به فکر خلاصه کردن مجمع و اضافه کردن نکات کشاف افتاد و کتاب جوامع‌الجامع را نوشت.

استادی تصریح کرد: گفته می‌شود مجمع همان تبیان است که طبرسی آن را منظم کرده است، ولی این واقعیت ندارد، البته درست است که ۸۰ درصد مطالب مجمع برای تبیان است، ولی تنها تنظیم او نبوده و ۲۰ درصد اضافه هم شده است.

استاد تفسیر حوزه علمیه بیان کرد: تفسیر آیه به آیه از ابتدا و قبل از علامه هم بوده، ولی بسیار کم است؛ مثلاً در مجمع این کار صورت گرفته، ولی علامه در تمامی آیات این کار را کرده است.

نظم، لازمه کار طلبگی

این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه منظم بودن در تألیف و تدریس و منبر جزء لوازم کار طلبگی است، بیان کرد: آیت‌الله مکارم از کسانی هستند که بسیار منظم منبر رفته و تدریس می‌کنند؛ بنابراین اگر ۵ دقیقه مسئله بگوییم و ۵ دقیقه آیه تفسیر کنیم، بهتر و در مخاطب مؤثرتر است تا اینکه هر چه بر کلام جاری شد گفته شود.

استادی با بیان اینکه منظم بودن از ویژگی‌های بارز مجمع‌البیان است و همین دلیلی بر ماندگاری و استقبال از آن بوده است، اظهار کرد: خود مرحوم طبرسی گفته که این کتاب همانند ضرب‌المثل‌ها که رایج می‌شود در دوره او رایج شد.

وی افزود: ایشان معتقد بود که باید هر آیه را به آیه قبلی، چند آیه را به آیه قبلی و سوره‌ای را به سوره قبل مرتبط کنیم؛ البته علامه طباطبایی این حرف را قبول ندارد و دلیل آن هم روشن است، زیرا ترتیب نزول با ترتیب فعلی فرق دارد.

عدم ارتباط همه بخش‌های یک آیه

وی تصریح کرد: اگر کسی بگوید که همه آیات یک سوره به هم مرتبط است و یا حتی همه یک آیه هم بهم مرتبط است، قابل قبول نیست؛ نمونه بارز آن آیه تطهیر است؛ زیرا قبل از آن در مورد زنان پیامبر (ص) و این بخش در مورد اهل بیت (ع) است و اگر این آیه را به یک فرد عرب زبانی که مسلمان هم نیست بدهیم، مطمئناً خواهد گفت در این آیه دو بخش مجزا وجود دارد.

استاد تفسیر حوزه علمیه با بیان اینکه در زمان آیت‌الله بروجردی مجمع‌البیان را به دارالتقریب بردند و آن‌ها پسندیدند و خودشان ترجمه کردند، ادامه داد: بنابراین برخی معتقدند که باید تفسیر را طوری بنویسیم که حق اهل بیت (ع) ادا شود و هم به دیگران اهانتی نشود، همان طور که مجمع‌البیان این مسئله را مراعات کرده است.

وی افزود: این سلیقه، سلیقه خوبی است و در دوره ما هم این شرایط وجود دارد؛ بنده در مقاله‌ای به تاریخ قرن ۵ و ۶ و جنگ‌های شیعه و سنی پرداخته‌ام، در آن زمان شرایطی بود که اختلاف میان شیعه و سنی به کشتار رسید و کسانی مانند شیخ طوسی به تقریب روی آوردند؛ البته این به معنای نگفتن فضایل نیست بلکه ضمن بیان فضایل می‌توانیم از بدگویی هم بپرهیزیم.

امام و رهبری؛ پرچمدار تقریب

استادی افزود: بیرق تقریب مذاهب را رسماً امام (ره) برافراشتند و در این دوره پررنگ شد؛ ایشان فرمودند که با هم برادریم و باید متحد باشیم و بعد هم آیت‌الله خامنه‌ای این بیرق را به دست دارند؛ رهبر بزرگوار که این قدر اصرار دارند با هم باشیم و متحد، نمی‌فرمایند که از فضایل اهل بیت (ع) نگوییم؛ البته باید این نکته هم گفته شود که غیر از ناصبی‌ها، بقیه اهل سنت هم محب اهل بیت (ع) هستند.

وی افزود: برخی سه جلد کتاب نوشته‌اند و از ابتدا تا انتها لعن است که باید بپرسیم این چه دردی از ما دوا خواهد کرد؛ سیدرضی و صدوق و ... هیچ کوتاهی در مورد اهل بیت (ع) نداشتند، ولی قائل به لعن هم در آثارشان نبوده‌اند؛ امروز هم اگر یک منبری یک سخن نابجا بگوید در همه‌جا منتشر می‌شود و مشکل‌ساز است.

فضایل قطعی را بگوییم

استادی با بیان اینکه امام و رهبری در ردیف اول ولایی‌بودن هستند، ولی باز هم تقریب مذاهب را مؤکداً تشویق و ترغیب کرده و می‌کنند افزود: اهل بیت (ع) فرموده‌اند که برخی از دشمنان فضایلی برای ما نقل می‌کنند که موجب سوءاستفاده دشمن است، بنابراین در بیان فضایل هم باید امور متقن را بگوییم نه چیزی که نتوانیم از آن دفاع کنیم.

استادی تصریح کرد: شیخ مفید تا توانسته با علمای مختلف اهل سنت در دوره خود مباحث کرده و صلاحیت خلفا را برای رهبری امت نهی کرده است، ولی شیخ طوسی یا صاحب مجمع فقط به جنبه اثباتی شایستگی امام علی (ع) برای ولایت پرداخته‌اند و کاری به نفی بقیه نداشته‌اند؛ زیرا در دوره متفاوت تری می‌زیستند.

استاد حوزه علمیه تصریح کرد: روزی در اوایل انقلاب، به سفارت آمریکا حمله شد، ولی امروز برخی می‌گویند که اشتباه بوده است؛ باید شرایط آن دوره را ببینیم و قضاوت کنیم همان طور که امروز همه می‌گوییم به سفارتخانه‌ها نباید حمله شود، بنابراین باید شرایط را ببینیم و قضاوت کنیم.

وی افزود: مثلاً شاه در دوره طاغوت، مسافرتی به منطقه‌ای داشته و عالمی هم در آنجا بوده که با زور و اجبار او را به ملاقات وی برده‌اند، ولی حالا بعد از ۵۰ سال برخی آن را مطرح می‌کنند که این فرد طرفدار شاه بوده؛ این درست نیست، باید ببینیم که وی می‌توانسته به ملاقات او نرود و رفته است؟ آیا مجبور بوده یا خیر؟

وی بیان کرد: در دوره امروز هم باید حدیث ثقلین، آیه تطهیر و ولایت ائمه (ع) را مطرح و در آیات ولایت بحث کنیم، ولی بد به خلفا نگوییم، چون درگیری بیشتر شده و به ضرر همه مسلمین و شیعه خواهد بود.