«تعاونی‌های اعتباری» می‌توانند جایگزین بانک‌ها شوند/ کارایی تعاون در بخش‌های بزرگ اقتصادی
گروه اقتصاد ــ استاد بازنشسته دانشگاه تهران با اشاره به مزایای تشکیل تعاونی‌های اعتباری، تصریح کرد: در تعاونی‌های اعتباری، سپرده‌های مردم جمع شده و با نرخ سود بسیار پایین در اختیار تولیدکنندگان بخش تعاونی قرار می‌گیرد. اگر مسئولان اجازه دهند که چنین تعاونی‌هایی پا بگیرند آنگاه نیازی به بانک‌های کنونی هم نداریم؛ بانک‌ها فقط کارمزد می‌گیرند و به فکر حداکثر سود هستند.
به گزارش ایکنا، رهبر معظم انقلاب اسلامی، روز ۲۸ آبان‌ماه، در دیدار دو هزار و پانصد نفر از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی، بخشی از سخنان خود را به ضرورت حمایت از بخش تعاون اختصاص داده و اظهار کردند: بخش تعاونی در اقتصاد کشور را پدیده مطلوبی است. در تعاونیها، با سرمایه‌های اندک می‌توان اشتغال فراوانی ایجاد کرد که اگر این اشتغال‌های ایجاد شده به صورت شبکه‌ای به یکدیگر متصل شوند، برکات زیادی برای اقتصاد کشور به وجود خواهد آمد و وزیر محترم تعاون باید موضوع تعاونیها را با جدیت دنبال کند.
«استفاده از کالاهای داخلی»، «شرکت در سرمایه گذاری های مولد همچون تعاونیها و بورس» و «ترویج فرهنگ کار جهادی و تعاون» توصیه های رهبر انقلاب اسلامی به عموم مردم بود. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به روحیه تعاون و همکاری در میان مردم به‌ویژه در حوادث طبیعی همچون سیل و زلزله، بر لزوم استفاده از این روحیه در همه کارها تأکید کردند و افزودند: مردم باید تولیدات داخلی را تکریم کنند و اگر رفتار غلطی هم در این زمینه وجود دارد آن را زشت بدارند ولی به همه تولیدات داخلی تعمیم ندهند.
برای مشاهده متن کامل سخنان رهبر معظم انقلاب در این دیدار اینجا کلیک کنید.
برای بررسی بیشتر نقش تعاون در اقتصاد ملی و موانع رشد و رونق آن، با ابراهیم رزاقی، اقتصاددان و استاد بازنشسته دانشگاه تهران به گفت‌وگو نشستیم که وی در ابتدا به ایکنا گفت: یکی از ویژگی‌های مهم انقلاب اسلامی ایران این است که روابط انسان‌ها در از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و ... به گونه‌ای متفاوت از سیستم سرمایه‌داری است؛ روابط انسان‌ها در این سیستم به صورت خصمانه و مبتنی بر رقابت نیست. رقابت انسان‌ها در اقتصاد، متعلق به سرمایه‌داری است. در سوسیالسم هم دولت‌ها با افراد غیرکارگر به صورت رقیب عمل می‌کنند.
تفاوت‌های نگاه اسلامی با غربی در اقتصاد
وی ادامه داد: یکی از دلایل این وضعیت این است که در این کشورها و سیستم‌های اقتصادی، دین هیچ جایگاهی ندارد و دین هرکس برای خودش است. در آن کشورها، دین و نگاه دینی، جامعه را اداره نمی‌کند. این در حالی است که اصل دوم قانون اساسی ما می‌گوید معاد برای تعالی انسان به سوی خداوند است اما هیچ‌کدام از مکاتب اقتصادی شرق و غرب دارای چنین نگاهی به انسان نیستند.
رزاقی به تأکیدات قانون اساسی بر حمایت از اقشار فقیر اشاره کرد و افزود: قانون اساسی ما می‌گوید همه انسان‌ها این حق را دارند که متعالی شوند. همچنین در قانون اساسی بر ضرورت استقلال اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و دفاعی تأکید شده و بر اساس قانون اساسی، دولت باید همه امکانات مورد نیاز زندگی انسان‌ها را فراهم کرده و هیچ انسانی فقیر و بدون مسکن نباشد.
دولت باید از بخش تعاون حمایت کند
این کارشناس مسائل اقتصادی تصریح کرد: البته نظام سرمایه‌داری هم برخی اقدامات را در راستای عدالتخواهی انجام می‌دهد اما در در دین مبین اسلام و براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، همه انسان‌ها تقریباً باید از وضعیت یکسانی برخوردار باشند. در باره موضوع تعاون هم در اصل 44 قانون اساسی سخن گفته شده است. بر اساس این اصل، اقتصاد نظام جمهوری اسلامی ایران متشکل از سه بخش دولتی، تعاونی و خصوصی است و بخش خصوصی باید مکمل دو بخش دیگر باشد.
وقتی از اقتصاد تعاونی سخن می‌گوئیم فقط برای افراد دارای سرمایه اندک، تولیدکنندگان کوچک یا تولیدکنندگانی که امکان توزیع کالا ندارند، نیست بلکه حتی تعاونیها برای صنایع بزرگ هم می‌توانند به گونه‌ای عمل کنند که مواد اولیه و سرمایه آنها را از طریق تشکل‌های تعاونی فراهم کنند
استاد بازنشسته دانشگاه تهران گفت: در وصیت‌نامه حضرت امام خمینی (ره) هم چند بار به بخش تعاونی و حمایت از آن اشاره شده است. علتش این است که انسان‌ها صرف‌نظر از عقاید و رنگ پوست‌شان، چون آفریده خداوند هستند باید از لحاظ اقتصادی در وضعیت مشابهی قرار داشته باشند. دولت باید به بخش تعاون کمک کند و بخش خصوصی هم نباید به دنبال حداکثر سود باشد چراکه فضایی تخاصمی و مبتنی بر رقابت به وجود خواهد آمد.
کارایی تعاون در بخش‌های کوچک و بزرگ اقتصادی
وی با بیان اینکه تعاونی در همه بخش‌های کوچک و بزرگ اقتصاد کارایی دارد، یادآور شد: از سوی دیگر وقتی از اقتصاد تعاونی سخن می‌گوییم فقط برای افراد دارای سرمایه اندک، تولیدکنندگان کوچک یا تولیدکنندگانی که امکان توزیع کالا ندارند، نیست بلکه حتی تعاونیها برای صنایع بزرگ هم می‌توانند به گونه‌ای عمل کنند که مواد اولیه و سرمایه آنها را از طریق تشکل‌های تعاونی فراهم کنند.
رزاقی اظهار کرد: چرا باید حتی پارچه پیراهن از خارج از کشور وارد شود. اکنون بخش زیادی از پیراهن‌ها در داخل کشور تولید می‌شود اما فقط یکی دو کارخانه پارچه‌بافی در کشور داریم بنابراین نخ و پارچه از خارج از کشور وارد خواهد شد.تعاونیها می‌توانند در این عرصه بسیار مؤثر باشند و قطعات مورد نیازها یک کارخانه پیراهن‌دوزی در داخل را تأمین کنند.
کمک تعاونیها به رونق صادرات
این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه تعاونیها می‌توانند نقش مؤثری در رونق صادرات داشته باشند، اظهار کرد: وقتی سرمایه‌های اندک در قابل تعاونیها جمع شوند، آنگاه می‌توانیم یک قدرت صادراتی تشکیل دهیم تا کالاها را به صورت خام نفروشیم بلکه با ایجاد صنایع تبدیلی، ارز زیادی را هم وارد کشور کنیم. برای مثال می‌توانیم با حمایت تعاونیها، زعفران را بسته‌بندی کرده یا عسل خرما، مربا و انواع و اقسام محصولات دیگر را تولید و صادر کنیم. کشورهای غربی هم از این راهکارها استفاده می‌کنند اما این اقدامات را با مبانی و در چارچوب سرمایه‌داری انجام می‌دهیم اما ما در چارچوب اسلامی و انقلابی باید این کار را انجام دهیم.
استاد بازنشسته دانشگاه تهران افزود: نباید هیچ چیزی مستقل از این دید باشد. این دیگاه در اقتصاد معتقد است «یکی برای همه، همه برای یکی». در چنین اقتصادی، حتی اگر یکی از آنها خطا کند دیگر وی را مجازات خواهند کرد. در اقتصاد تعاونی، در تولید و توزیع، عدالت رعایت خواهد شد و مصرف‌کننده مورد غارت قرار نمی‌گیرد. البته اقتصاد تعاونی بسیار گسترده‌تر از نکاتی است که بنده بیان کردم و مواردی که بیان شد صرفاً در قالب چند مثال بود.
اکثر تعاونیها ورشکست شده‌اند
وی با اشاره به رونق اقتصاد تعاونی در دوران دفاع مقدس ادامه داد: در دوران دفاع مقدس، تعاونیها در کشور ما بسیار رشد کردند اما بعداً در اثر نفوذ برخی از مدیران فاسد، اکثر تعاونیها ورشکست شدند و تعداد معدودی از آنها در حال ادامه حیات هستند و فعالیت آنها هم عمدتاً در حوزه توزیع و خرید و فروش است اما تعداد تعاونیها در حوزه تولید بسیار اندک است چراکه دولت اصلاً حمایتی از بخش نمی‌کند.
رزاقی بر ضرورت تأسیس تعاونی‌های اعتباری تأکید کرد و افزود: ما در حوزه تعاون هم نیازمند نظارت قوی و مدیران جهادی هستیم چراکه چنین افرادی به صورت زنجیروار و برای تأمین نیازهای مصرف‌کنندگان دائماً تعاونی‌های جدیدی را ایجاد خواهند کرد و خودشان هم از آنها حمایت خواهند کرد. اگر چنین اتفاقاتی رخ داد آنگاه تعاونی‌های اعتباری هم ایجاد خواهد شد.
بانک‌ها چگونه به گرانی مسکن دامن می‌زنند
این کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به مزایای تشکیل تعاونی‌های اعتباری تصریح کرد: در تعاونی‌های اعتباری، سپرده‌های مردم جمع شده و با نرخ سود بسیار پائین در اختیار تولیدکنندگان بخش تعاونی قرار می‌گیرد. اگر مسئولان اجازه دهند که چنین تعاونی‌هایی پا بگیرند آنگاه نیازی به بانک‌های کنونی هم نداریم؛ بانک‌ها فقط کارمزد می‌گیرند و به فکر حداکثر سود هستند.
در دوران دفاع مقدس، تعاونیها در کشور ما بسیار رشد کردند اما بعداً در اثر نفوذ برخی از مدیران فاسد، اکثر تعاونیها ورشکست شدند و تعداد معدودی از آنها در حال ادامه حیات هستند و فعالیت آنها هم عمدتاً در حوزه توزیع و خرید و فروش است
استاد بازنشسته دانشگاه تهران به نقش بانک‌ها در گرانی مسکن اشاره کرد و گفت: در شرایط کنونی در اقتصاد ما حداکثر سود هم در دلالی، واردات، خانه‌سازی و احتکار است. به همین دلیل است که بعضاً مشاهده می‌کنیم یک بانک دارای حدود پانصد تا هشتصد خانه است و آنها را هم نمی‌‌فروشد. امروزه دو و نیم میلیون خانه در ایران خالی است که آنها را نمی‌فروشند تا قیمت مسکن مدام بالاتر برود. اما اگر تعاونیها رونق پیدا کنند شرایط دقیقاً برعکس خواهد شد.
اقتصاد تعاونی کاملاً مبتنی بر دین مبین اسلام است
وی تأکید کرد: در هیچ جای اقتصاد نیست که افراد جهادی و ایثارگر نتوانند از عهده اقدام در راستای رونق تولید، به ویژه از طریق تعاون برآیند فقط نیازمند آن هستیم که فکر تعاونی رشد پیدا کند. خود تعاونیها آدم‌های فاسد را معرفی یا مجازات می‌کنند و در چنین شرایطی با شرایطی در سیاست هم مواجه خواهیم شد که مدیران هم امکان فساد نخواهند داشت چراکه خودشان هم تعاونگر هستند.
رزاقی یادآور شد: بنده معتقدم راه حل رونق اقتصاد بسیار مهم است اما در سی سال پس از دفاع مقدس، ذهن اکثریت مدیران و مسئولان به گونه‌ای تحت تأثیر قرار گرفته که تعاون به معنایی که بیان شد و آنچه در قانون اساسی موجود است مایه تحقیر است و اگر هم کسی این‌گونه بیندیشد مورد تحقیر قرار می‌گیرد؛ در حالی‌‌که بنده معتقدم اقتصاد تعاونی کاملاً مبتنی بر ایده دینی است.
این کارشناس مسائل اقتصادی در پایان اظهار کرد: در واقع تعاونیها، همان مواردی که پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) گفته‌اند را زنده می‌کنند اما عده قلیلی که از فضاهای غیرتولیدی سرمایه زیادی را اندوخته‌اند، فرهنگی را به وجود آورده‌اند که تعاون‌گری و فعالیت جهادی برای آنها غیرعادی است و به همین دلیل تعاون‌گران را دشمن خود می‌دانند و این در حالی است که تعاون‌گران معتقدند که نباید نسبت به وضعیت زندگی دیگران بی‌تفاوت بود چراکه همه انسان‌ها برای ارتقا آفریده شده‌اند و باید به آنها کمک کرد.
انتهای پیام
