معیارهایی برای ارزیابی صفحات اینستاگرام در نبود لایک

به گزارش ایکنا، شفقنا نوشت: مریم سلیمی، دکترای علوم ارتباطات اجتماعی و مدرس ارتباطات می‌گوید: اینستاگرام از سال ۲۰۱۰ که به وسیله کوین سیستروم و مایک کریگر خلق شد و از ابتدا با تمرکز بر روی اشتراک گذاری عکس شکل گرفت، تحولات بسیاری به خود پذیرفته و شتاب این تحولات از زمانی آغاز شد که فیسبوک در سال ۲۰۱۲ آن را خرید و علاوه بر نسخه وبی از سال ۲۰۱۴، نسخه موبایلی آن نیز عرضه شد. ایجاد امکان انتشار ویدئو و نیز اضافه شدن امکانات مانند استوری، لایو و… همگی بر محبوبیت روز افزون این شبکه اجتماعی افزوده است.

او می گوید: رشد محبوبیت هر یک از رسانه های اجتماعی قطعاً در پی خود، زمینه های تجاری، اقتصادی و… را نیز همراه دارد. بنابراین معتقدم که آمدن هر تکنولوژی در هر قالب و بستری، فرهنگ و زمینه های عادات و آداب خاصی را ایجاد می کند که افراط و تفریط در بهره گیری از آنها، قطعاً تبعات خاص خود را نیز به دنبال دارد. خب طبیعتاً اینستاگرام و کاربرانش هم از این امر مستثنی نیستند.

این پژوهشگر ارتباطات تاکید می کند: رسانه های اجتماعی پیش از این معیاری را در اختیار صاحبان صفحات و در عین حال بازاریابان، کاربران و… قرار می دادند که از این طریق به تولید محتوا، اشتراک گذاری، دریافت یا انتشار تبلیغ و… اقدام می کردند. چون همین معیارها در حال حاضر زمینه ساز بروز عادات ها و رفتارهای منفی شده اند و به معیاری برای رقابت های ناسالم و… تبدیل شده اند، صاحبان رسانه های اجتماعی به این فکر افتاده اند که با هدف کمک به حفظ سلامت روان کاربران و جامعه، کاهش اضطراب، فشار و استرس، حذف رقابت های مصنوعی و جلوگیری از اعتیاد شدید به لایک، پیشگیری از برخی برجسته سازی ها (همچون تخم مرغ) با ترفندها و تکنیک های مختلف، جلوگیری از توسعه لایک های ساختگی و فیک، ممانعت غیرمستقیم از فعالیت عرضه کنندگان اپلیکیشن های مربوطه و… به سراغ اقداماتی همچون آمارزدایی از این رسانه ها بروند. از جمله این اقدامات حذف لایک در اینستاگرام است.

سلیمی با اشاره به اینکه اینستاگرام از جمله رسانه های اجتماعی است که کوشیده تا لایک را از زیر پست ها حذف کند، می گوید: این کار در کانادا اجرا شده و در برخی کشورها همچون استرالیا، برزیل، ایرلند، ایتالیا، ژاپن، نیوزیلند و… نیز اجرا می شود. با این اتفاق، دنبال کنندگان قادر به مشاهده لایک زیر هر پست نخواهند بود (جز چند نفر آخر) و تنها دارنده صفحه، شاهد لایک ها خواهد بود. در حال حاضر فیس بوک به عنوان صاحب اینستاگرام، از نتایج به دست آمده -که تاکنون به دید آزمایش به آن می نگریسته- راضی است و از گروه های بسیاری در این خصوص نظرسنجی کرده است.

او ادامه می دهد: درحال حاضر بسیاری از این اتفاق استقبال کرده و برخی نیز منتقد این حرکتند. در بین منتقدان، گروه بازاریابان، اینفلوئنسرها و بسیاری از کسانی که از این طریق کسب و کار می کردند، از نتایج ناراضی هستند.

سلیمی ضمن بیان این مسئله که قبل از اشاره به مزایا و معایب چنین تصمیمی بهتر است ابتدا نگاهی به آینده تحولات حوزه رسانه های اجتماعی داشته باشیم، می گوید: در مقاله ای با عنوان «۱۱ پیش بینی در مورد آینده رسانه های اجتماعی»، با ۱۱ نفر در خصوص آینده رسانه های اجتماعی صحبت شده است و بیشتر آنها معتقدند که در سال ۲۰۳۹، رسانه های اجتماعی به شکل فعلی وجود نخواهند داشت. برخی حتی دارای نگاه افراطی بوده و معتقدند که حتی جوان ها کلماتی مانند اینستاگرام را باید در دیکشنری ها جستجو کنند. از دید برخی از آنها ارتباط انسانها به یاری تراشه ها و وسایل ارتباطی که در بدنشان تعبیه خواهد شد، صورت خواهد گرفت. برخی بر این باورند که رسانه های اجتماعی به بخشی از فناوری های پوشیدنی تبدیل شده و بخشی از عینک یا کفش و… ما خواهند شد.

او ادامه می دهد: نظر یکی از این افراد به نام Jason Stein جالب است، که می گوید «در حال حاضر مجبورم به گوشی موبایلم نگاه کنم. پیام دهم و پیام دریافت کنم. مطمئنم در آینده آن ها را کنار می گذارم و یک عینک سه بعدی بر چشم خواهم گذاشت. وقتی به خانه می روم می بینم با دوستان فیس بوکی ام که با هم دارای احساسات مشترک هستیم و همگی دارای عینک هوشمند هستیم، در یک سه شنبه در ایتالیا، دور هم جمع شده و با هم نوشیدنی می خوریم. این عینک ها و لنزهای روی چشم های ماست که کار رسانه ها را انجام خواهند داد».

این پژوهشگر ارتباطات تاکید می کند: با مقدمه گرفتن این نظرات، به اعتقاد من با وجود تحولات آتی در حوزه واقعیت های افزوده، مجازی، ترکیبی و توسعه یافته و نیز در حوزه هوگرافی و همچنین واسطه های بی سی آی ها یا همان واسطه های مغز و کامپیوتر، باید منتظر تحولات جدی و اساسی در رسانه های اجتماعی بود. در آن زمان حذف لایک که هیچ، حذف بسیاری از رسانه های اجتماعی و جایگزینی ها، امری بدیهی خواهد بود.

با این حال اگر بخواهیم صرفاً بحث را محدود به حذف لایک کنیم، چه نتایجی برای آن قابل تصور است؟ او پاسخ می دهد: ما نباید صرفاً بر نتیجه کار متمرکز شویم که حذف لایک است. باید دید هدف واقعی از حذف آن چیست و قرار است چه امکان جدیدی جایگزین آن شود یا چه اقدامات دیگری در برنامه خود دارد؟ برخی معتقدند اینستاگرام زمینه ارسال استیکر را بیشتر فراهم کرده و همچنین کاربران خواهند توانست در تماس‌های ویدیویی از فیلترهای واقعیت افزوده استفاده کنند. تماشای ویدئو با دوستان و امکان واکنش نشان دادن به‌ پست‌های فید اصلی از طریق ایموجی از دیگر ویژگی‌های جدید اینستاگرام خواهند بود.

سلیمی ادامه می دهد: نکته مهم دیگر اینکه اینستاگرام در برابر کسانی که درخواست داشته اند تا برای صدمه به کسب و کارها، تغییر الگوریتمی در آن صورت گیرد، اعلام کرده که برنامه ای برای تغییر الگوریتم ندارد. الگوریتمی که به صورت خودکار می گوید چه پستی را باید بالاتر و به کاربران بیشتری نمایش دهد.

این پژوهشگر ارتباطات تاکید می کند: اینستاگرام برای فیس بوک مهم است و یکی از منابع درآمدی آن است، قطعاً توجه به این نکته که قرار است چطور منافع اینستاگرام و منافع مالی این شرکت با حذف لایک حفظ خواهد شد، باید مدنظر قرار گیرد. اگرچه ظاهر قصه این است که اینستاگرام و دیگر رسانه های اجتماعی در راستای مسئولیت اجتماعی خود دست به چنین اقداماتی می زنند ولی باید دید که در عمق قصه نیز چنین است یا خیر. به هر حال چه با توصیه برخی مراکز و بعضاً آژانس های دولتی در پی محافظت از امنیت و حریم خصوصی کاربران کم سن و سال در فضای مجازی و… یا به هر دلیل آشکار و نهان دیگری، برخی رسانه های اجتماعی به آمارزدایی رسیده اند.

سلیمی ضمن اشاره به این مسئله که هر کاری مزایا و معایبی دارد، می گوید: بزرگترین نگرانی در بحث معایب حذف لایک در اینستاگرام در حال حاضر همان مشکل کسب و کارها به خصوص کسب وکارهای کوچک است. چراکه ادعا شده، بیش از ۲۵ میلیون شرکت اقتصادی در اینستاگرام صفحه مخصوص به خود را دارند که از این میان، ۲ میلیون اکانت متعلق به بازاریابان آنلاین است. با این حال من معتقدم با حذف لایک اتفاق جدی نخواهد افتاد و کسب وکارها، اینفلوئنسرها و… راه خود را با جایگزین هایی خواهند یافت.

این پژوهشگر ارتباطات به بیان معیارهای احتمالی ارزیابی صفحات در صورت حذف لایک در اینستاگرام می پردازد و می گوید : به جای لایک ممکن است که صفحات از طریق معیارهایی چون تعداد فالوورها، کیفیت محتواها و غنای آنها، تعداد کامنت‌ها و بازخوردهای زیر پست‌ها، میزان مشاهده استوری‌ها، نتیجه تعاملات و گفت وگوها که در استوری‌ها قابل مشاهده است، میزان لایوها و کیفیت آنها، کیفیت داستانسرایی، میزان جذابیت بصری، محتوای صفحه، پست‌ها و از سویی مدت تأمل در آن، میزان استفاده از همه امکانات اینستاگرام، استفاده بهینه از هشتگ‌ها، خلاقیت بیشتر، توجه به حساب‌های کاربری فرد در دیگر رسانه های اجتماعی، مقایسه مجموع فعالیت‌های اینفلوئنسرها در انتخاب آنها و… ارزیابی شوند.

او ادامه می دهد: برای صاحبان صفحات نیز این بار، تمرکز بر نحوه کار کردن الگوریتم اینستاگرام خواهد بود و اینکه چطور با استفاده بهینه از آن در تمام ابعاد و امکانات، بتوانند پاداش بیشتری از سوی اینستاگرام برای بهتر دیده شدن نظیر؛ تعامل بیشتر با کاربران، مدت زمان تأمل مخاطب روی پست ها، میزان استفاده از امکانات اینستاگرام به خصوص امکانات جدید، نشان دادن اسپم نبودن و واقعی نبودن مخاطبان، استفاده بهینه از هشتگ، انتشار پست ها در بازه زمانی فعالیت و حضور بیشتر کاربران و… بگیرند.

سلیمی معتقد است: از آنجایی که آمارزدایی در رسانه های اجتماعی کامل صورت نمی گیرد و همچنان ارسال کننده محتوا، بازخوردی از لایک ها و… دارد، باز ممکن است با تمرکز بر ذائقه مخاطبان تولید محتوا کند، محتوایی که گاه ممکن است خود نپسندد یا چندان مورد تأیید و خواست وی نباشد و صرفاً با نگاه ها و مبتنی بر منافع تجاری و… تهیه و منتشر یا اشتراک گذاری می شوند. پس همچنان رفتارهای اجباری به قوت خود باقی خواهند ماند. پست هایی که بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و در بخش جستجوهای اینستاگرام رخ نمایی می کنند، همچنان از برجا بودن قصه رقابت ها حکایت دارد هرچند در سطح و بستر و نگاهی دیگر.

او ادامه می‌دهد: به نظر من حذف لایک علی رغم چالش های احتمالی، اتفاق جدی نخواهد بود و با تغییر معیارها، افراد مسیرهای جایگزینی خواهند یافت یا خود رسانه های اجتماعی امکانات جدیدی در اختیارشان قرار خواهند داد. احتمال شکل گیری رنکینگ هایی برای ارزیابی، تحلیل داده ها، گرفتن اطلاعات از صاحبان رسانه های اجتماعی در ابعاد و سطوح بزرگ و… نیز دور از ذهن نخواهد بود. از سوی دیگر این اتفاق در برابر اتفاقاتی که در آینده رخ خواهد داد و گاه انتظار می رود حتی نامی از آنها باقی نماند، شاید اتفاق بسیار کوچکی باشد. به هر حال تکنولوژی ها و تحولات نو به نوی آن، امری بدیهی است که ادامه بقا در این جریان، در گروی انعطاف و همگامی با این تحولات قرار دارد. چه این نکته مثبت باشد چه منفی، عملاً امری اجتناب پذیر است.

سلیمی در پایان نسبت به بهره گیری از ترفندها و تکنیک هایی برای تعامل بیشتر با مخاطبان یا برای درج کامنت های بیشتر برای ثبت رکورد و… یا وادار کردن آنها به رفتارهایی در اثبات محبوبیت خود هشدار داد.