به گزارش ایکنا؛ 66 سال پیش در چنین روزی دانشجویان در اعتراض به خودکامگی نظام شاهنشاهی، آزادگی خود را به رخ تاریخ کشیده و نسبت به حقیر دانستن ملت ایران از سوی دشمن، فریادشان را بلند و با خون خود پای آرمان بلندشان ایستادند. حال ۱۶ آذر سالیان درازی است که به نماد حقطلبی دانشجویان علیه ظلم و در جهت مطالبه عدالتخواهی تبدیل شده و هر سال بزرگترین رسالت دانشگاه و دانشگاهیان را به آنها متذکر میشود. در این میان تشکلهای دانشجویی، اصلیترین شاخه فعالیتهای دانشجویی به شمار میآید؛ بهویژه همزمان با اوجگیری نهضت انقلاب اسلامی و پس از پیروزی آن، این تشکلها نقشی مضاعف یافته و بار اصلی فعالیتهای دانشجویی را بر دوش داشته است. مقام معظم رهبری نیز در سخنرانیهای خود به صورت مکرر از این نقش اساسی یاد کردهاند و از زوایای مختلف، بر ضرورت استمرار فعالیت تشکلهای دانشجویی که تبلور نقش هدایتگری نسل دانشجو، تضمین روح اسلامی دانشگاه و ضامن حفظ و پویایی انقلاب است، تأکید داشتهاند.
فعالیت چند دهه اخیر تشکلهای دانشجویی نشان میدهد مطالبات صنفی همواره در اولویت بوده و به فراخور اتفاقات روز کشور و پدیدههای گوناگون به انتشار بیانیه پرداختهاند، اما اینکه توجه به اخلاقمداری در فضای دانشگاهی چه جایگاهی در فعالیت تشکلها داشته و دارد، موضوعی بود که درباره آن با چندتن از مسئولان فعلی و سابق برخی تشکلهای دانشجویی به گفتوگو پرداختیم. همچنین درباره این پرسش که آیا انتشار بیانیهها اثربخشی لازم را داشته، با رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها و فعالان دانشجویی گفتوگو کردیم که مشروح صحبتهای آنها پیرامون موضوعات ذکر شده در ادامه از نظر میگذرد.
دانشجویان مطالبهگری کنند حجتالاسلام والمسلمین مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها در گفتوگو با ایکنا؛ درباره این پرسش که مهمترین مطالباتی که امروز دانشجویان و فعالان تشکلهای دانشجویی باید پیگیری کنند، کدامند، اظهار کرد: دانشجویان روشن و فرهیخته هستند، اما بهتر است برخی موضوعات در شرایط فعلی جزء مطالبات جدی آنها باشد. مواردی مانند مطالبه عدالت، مبارزه با فساد، شفافیت، تصمیمگیریهای نهادهای کلان، پیدا کردن مسیرهای دقیقتر برای درآمدزایی دولت و برای اداره کشور، بحث فرار مالیاتی و بحثهایی مانند قاچاق در حوزه اقتصاد، در حوزه سیاسی هم موضوع مطالبه اهداف انقلاب، معرفی چهره واقعی نظام سلطه که نظامی بدعهد و پیمانشکن و عمال نظام سلطه و کسانی که جاده صافکن ترامپ در داخل هستند.
سلبریتیها کمترین صلاحیت را برای انتشار بیانیه دارند
وی همچنین درباره این پرسش که به فراخور رخدادهای روز جامعه و پدیدههای متعدد، شاهد انتشار بیانیههایی از سوی تشکلهای دانشجویی هستیم، آیا این بیانیهها اثربخش است، گفت: انتشار بیانیه، یکی از بروندادهای مجموعه زنده است، اعلام موضع نسبت به یک واقعیت، تبیین انزجار و حمایت و نوعی اعلام وضعیت یک نهاد فعال و پویا نسبت به پدیدهای است که در جامعه رخ میدهد. تشکلهای دانشجویی و دانشگاهها شایستهترین مجموعههایی هستند که باید نسبت به مسائل روز جامعه موضع بگیرند؛ اتفاقاً مجموعههایی که عمق فکری ندارند و یا صلاحیت مرجعیت در جامعه را ندارند، مانند بعضی افراد که به واسطه هنرپیشگی به محبوبیت رسیدهاند، کمترین صلاحیت را برای این کار دارند. این بیانیهها از سوی تشکلهایی است که میتوانند فضای فکری و عمومی جامعه را مدیریت کنند و توان تولید گفتمان و مطالبهگری دارند، که در نتیجه این گفتمان رفته رفته مخاطبان را به توجه به بیانیه وادار میکند.
رئیس نهاد رهبری در دانشگاهها همچنین درباره حمایتهای مجموعه نهاد از فعالیتهای فرهنگی تشکلهای دانشجویی گفت: بخشهای مختلف کشور، درگیر کمبود بودجه هستند و ما نیز از این قاعده مستثنا نبودهایم. به فراخور توان، حمایت بودجهای داشتهایم، اما باید اعتراف کنم نسبت به گذشته و نیاز دانشجویان، این فعالیتها کمتر شده است. اگر چه پیگیر فعالیت آنها و حمایت مسئولان دانشگاهها از فعالیتهای آنها هستیم.
اجرا نشدن سند اسلامی شدن دانشگاه
امیروجدانینیا، معاون فرهنگی سازمان بسیج دانشجویی کشور، نیز در گفتوگو با ایکنا؛ درباره مطالبه اخلاقمداری در دانشگاه از سوی تشکلهای دانشجویی، چنین گفت: غایت یک دانشگاه خوب و آموزش عالی مطلوب، فضایی است که به آموزههای اخلاقی تراز اسلام نزدیک باشد، اگر دانشگاه امروز را با نقطه مطلوب و مناسب برای رشد جنبههای اعتقادی و معنوی و البته رشد علمی دانشجویان و همه اعضای دانشگاهی تحلیل کنیم، در جایگاه مطلوبی است. سندها و قوانین مختلفی مانند سند اسلامی شدن دانشگاهها در این سالها نگاشته شده، اما اقدامات همه جانبهای که باید انجام میشده تا منجر به اجرایی شدن این سند شود، انجام نشده است.
وی ادامه داد: تشکلهای دانشجویی به خصوص بسیج در طول سالهای گذشته حول محور ارتقای سطح اخلاقی، معنوی و رفتاری در دانشگاه فعالیت داشته، اما اینکه مسئولان آموزش عالی در این زمینه همت داشته باشند، جای تأمل است. کمدقتی نسبت به اجرایی شدن سند دانشگاه اسلامی و عدم حمایت از تخصیص بودجه لازم برای اجرایی شدن این سند، دیده میشود. فاصله تشکلها با این سند و وقوع برخی هنجارشکنیها در دانشگاه نشان میدهد که نیاز به نظارت و مراقبت در فضای فعالیتهای آنها به واسطه اجرای این سند، ضروری است.
متخصصِ متعهدِ دینمدار در دانشگاه تربیت نمیشود
وجدانینیا افزود: نه تشکلهای دانشجویی و نه فضای مدیریتی دانشگاه، به صورت کامل در این جهت نیستند که به دانشجویان خوب زندگی کردن را بیاموزند، این در حالی است که دانشگاه را محلی برای رشد همهجانبه و تربیت متخصصان متعهدی که به آموزههای دینی آراسته باشند، میدانیم. اگر بخواهیم بیپرده صحبت کنیم، امروزه بسیاری از مشکلات در فضای کاری ناشی از درست تربیت نشدن متخصصان و کارکنانی است که در دانشگاهها تعلیم دیدهاند.
وی درباره موضعگیری مسئولان دانشگاهها نسبت به فعالیتهای تشکلهای دانشجویی، گفت: با تفکر کار کارمندی و در محدوده قوانین و اختیارات و محدود کردن اعتبارات، نتیجهای جز اینکه فضای فرهنگی دانشگاه همین فضای فعلی باشد، در بر ندارد. یکی از مطالبات اصلی ما در تمامی دولتها این بوده که نسبت به پرورش ابعاد وجودی دانشجویان همت داشته باشیم و به دانشجویانی که میتوانند مؤثر باشند، میدان دهیم. به همین دلیل است که سند اسلامی شدن دانشگاهها باید مطالبه جدی تشکلهای دانشجویی به منظور اجرایی شدن آن باشد.
تشکلها گاه گرفتار مصلحتاندیشیهای بیجا و دست چندم میشوندمحمدحسین صبوری، کارشناس ارشد اندیشه سیاسی در اسلام از دانشگاه شهید بهشتی و دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی است. وی درباره اینکه اخلاقمداری در فضای فعالیت تشکلهای دانشجویی چه جایگاهی دارد، در گفتوگو با ایکنا؛ اظهار کرد: در موارد اندک و استثنا دیده میشود که در فرهنگ مطالبهگری تشکلها، بیاخلاقی رخ دهد، اما وجود دارد. مطالبات در عین اینکه باید صریح، جدی و بدون تعارف و هرگونه مصلحتاندیشی بیجا و دست چندم باشد، باید همواره با رعایت اخلاق در ادبیات گفتاری و عملیاتی نیز همراه باشد.
وی درباره موضعگیری مسئولان فرهنگی دانشگاه پیرامون فعالیتهای فرهنگی تشکلها گفت: طی چند سال اخیر، الگوی ثابتی از مسئولان در اغلب دانشگاهها میبینیم و حمایت از فعالیتهای تشکلهای دانشجویی جزء اولویتهای دست چندم معاونتها بوده است و بعضاً تلاش کردهاند به وسیله برنامههای جشنوارهای و بدون محتوا در دانشگاهها، فعالیتهای اصلی و مفید فرهنگی از سوی تشکلها را کمرنگ و کمتر کنند.
حریت و استقلال تشکلهای دانشجویی؛ لازمه اثرگذاری
صبوری در پاسخ به این پرسش که آیا فعالیتهای صنفی و سیاسی تشکلهای دانشجویی، باعث بیتفاوتی و عدم واقعبینی نسبت به فضای فرهنگی دانشگاه و جامعه نشده است، افزود: وجه غالب فعالیت تشکلهای دانشجویی، سیاسی است، اما همه مسائل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی همواره جزء مطالبات آنها بوده است، اگر چه این مطالبات و فعالیتهای تشکلهای دانشجویی زمانی میتواند مؤثر باشد و این دانشجویان زمانی میتوانند کنشگر اصلی باشند که حریت و استقلال داشته باشند.
یزدان تولیده، کارشناس پرستاری از دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی دارد و مسئول سابق بسیج دانشجویی این دانشگاه است. او نیز در گفتوگو با ایکنا؛ درباره جنس مطالبهگری تشکلهای دانشجویی و نیز توجه به مقوله معنامحوری در نوع فعالیتهای آنها، گفت: یکی از وظایف مهم تشکلها بهویژه تشکلهای انقلابی مانند بسیج دانشجویی؛ پیگیری مطالبات دانشجویان در فضای دانشگاهی است و به طور خاص مطالبات صنفی که بیشترین دغدغه دانشجویان دانشگاههاست، در رأس فعالیتها قرار دارد و معمولاً به ثمر نشاندن و حل کردن مشکلات و مطالبات صنفی دانشجویان از دست افرادی جز از جنس دانشجوی دغدغهمند برنمیآید. اما در این بین باید مراقب این آسیب هم بود که تشکلی که به دنبال حل موضوعی است، در نهایت رعایت موازین اخلاقی اقدام به هر کاری کند. باید مراقب این آسیب نیز بود که دانشجوی فعال در تشکل، برای حل موضوع، خود به مشکل تبدیل نشود و بداند تنها واسطهای بیدار برای تذکر مطالبات و مشکلات به مسئولان است و اقدامات تشکلی نباید موجب ایجاد سازوکارهای جدید و پیچیده دیگر شود؛ لذا تخصص در کنار اخلاص، به جهت حل شدن واقعی مشکلات، بسیار مهم است.
فعالان دانشجویی نباشند، کار فرهنگی زمین میماند
وی درباره همراهی و همکاری معاونت فرهنگی دانشگاه در جهت رسیدن به اهداف تأسیس تشکلهای دانشجویی، گفت: به دنبال فعالیتهای فرهنگی و اجتماعی در دانشگاه، مسئولان نیز متناسب با حیطه اختیارات و وظایفشان حمایتهایی دارند، اما مسئله مهم این است که گاه تمام ابتکار عمل از ارائه ایده تا اجرای آن به عهده دانشجویان عضو تشکل است و وظایف مهم مانند آموزش و بهروز کردن منابع و ملزومات فرهنگی مورد نیاز تشکلها از سوی معاونتهای فرهنگی، گم میشود و تأمین محتوا و اجرای صفر تا صدی برنامهها و فعالیتها، به عهده دانشجویانی است که در کنار درسهای بعضاً سنگین دانشگاهی، خود دغدغه پیگیری مطالبات را دارند. از طرفی این حس به دانشجو القا میشود که اگر ما کار فرهنگی انجام ندهیم، دیگر کسی نیست که اقدام کند! که همینطور هم است. دانشجویان فعال در تشکلها که انرژی جوانی و ذوق اجرایی بالایی دارند باید بتوانند از تجارب و کار کارشناسانه و هدفمند مسئولان دانشگاه استفاده و رشد کنند.
مسئولانی که با دست پس میزنند و هندوانه زیر بغل میگذارند
تولیده افزود: مسئولان تنها به سپردن صد درصدی جبهه فرهنگی به تشکلها در دانشگاه، آن هم بدون ملاحظات اصلی همچون تشکیل اتاق فکر فرهنگی و ردهبندی وظایف خود و تشکلها و تقسیم کار حرفهای اکتفا کردهاند. نه اعتماد نکردن به جوان دغدغهمند انقلابی صحیح است و نه هندوانه زیر بغل گذاشتنهای واهی! تدافعی عمل کردن، تقیه و شرم در بیان حقایق، گرفتار بروکراسی و کاغذ بازیهای اداری شدن، توجیه نبودن و نشناختن دشمنی که همیشه برای فضای دانشگاه محتوا دارد، از مهمترین آسیبهای جدی است که معاونتهای فرهنگی دانشگاهها گرفتار آن هستند.
انس با قرآن مهمترین رویکرد و اولویت تشکلها باشد
مسئول سابق بسیج دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی درباره اینکه در شرایط فعلی مهمترین مطالبه فرهنگی تشکلهای دانشجویی چه باید باشد، گفت: تلاش برای آشنایی و مأنوس بودن با قرآن و معارف اهلبیت(ع) به واسطه استعدادها، آن هم به شیوههای هنرمندانه و امروزی، مهمترین فعالیت تشکلها باید باشد. در میان غبار فتنههای که در جامعه وجود دارد، دانشجوی بیخبر از محتوای قرآنی به هر سمت و سویی کشیده میشود. رسول خدا(ص) در اینباره میفرمایند: «فَإِذَا الْتَبَسَتْ عَلَیْکُمُ الْفِتَنُ کَقِطَعِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَیْکُمْ بِالْقُرْان؛ در فتنهها به قرآن پناه ببرید». اینها شعار نیست. در این زمینه نیازمند همکاری جدی میان حوزه و دانشگاهها هستیم. قطعا کمکاریها و تنبلیهایی بوده که رسانههای غربی توانستهاند از این فضا استفاده کنند. اگرچه متأسفانه ما دانشجویان در اینباره یا مطالبهای نداریم یا روش مطالبه را نمیدانیم.
وی گفت: ممکن است پرداختن بیش از حد بعضی تشکلها به مطالبات صنفی که شاید اکثرشان در حیطه ورود دانشجو نیست و معمولا دانشجوی دغدغهمند را از رسالت اصلی خود دور میکند، سیاسی بودن جدای از سیاستزده بودن است و امروزه غالباً در سیاست اکثر دانشجویان نظر و حرف دارند، اما فرهنگ سیاست گاهاً رعایت نمیشود که البته این هم نیازمند فرهنگسازی و ارائه الگو است.
این فعال دانشجویی درباره انتشار بیانیهها از سوی تشکلهای دانشجویی و دامنه تأثیر آنها اظهار کرد: هیچ چیزی در شرایط فعلی کافی نیست، انتشار بیانیه باید با بازکردن گرههای ذهنی و در هم شکستن بازار شبهات و روشنگری کردن، تا در میدان عمل حضور داشتن و ابراز وجود کردن دانشجوی انقلابی دلبسته به آرمانهای انقلاب همراه باشد. اما مسئله این است که تشکلها نباید تدافعی عمل کنند، بلکه برای روشنگری و بصیرت افزایی در دانشگاه و فضای جامعه پیشدستی کنند و از بسیاری رخدادها پیشگیری کنند. یقینا بهرهمندی از اساتید در این مسائل اهمیت بالایی دارد.
بعضی مسئولان دانشگاهی تلاش میکنند تشکلها را کانالیزه کنندسید محمدامین سپیدهدم، دانشجوی کارشناسی مهندسی هوافضا دانشگاه صنعتی شریف و مسئول بسیج دانشجویی این دانشگاه است. وی در گفتوگو با ایکنا؛ درباره موضع معاونان فرهنگی دانشگاهها نسبت به مطالبهگریهای دانشجویان، اظهار کرد: در بعضی دانشگاهها متأسفانه مشاهده میشود که معاونان فرهنگی سیاسیکاری میکنند و به تشکلهای دانشجویی نگاه جناحی دارند. از مجوزهایی که داده نمیشود تا استانداردهای دوگانه در مورد برخی محتواها. اما آنچه که حلقه گمشده مسئولان دانشگاه و معاونان فرهنگی است عدم حمایت از جریان مؤمن انقلابی در دانشگاههاست. این مسئولان تلاش دارند با کانالیزه کردن تشکلهای دانشجویی خروجیهای مطلوب خود را دریافت کنند.
باید در حوزه مسائل خانواده مطالبهگر باشیم
وی درباره مهمترین و اصلیترین مطالبات تشکلهای دانشجویی در فضای فرهنگی کشور، گفت: در حوزه خانواده نیازمند گسترش مطالبات جدی هستیم، چرا که تمام رسانههای غربی کمر همت بستهاند تا ریشه خانواده را در کشور اسلامی بزنند. در داخل نیز این جریان دیده میشود، سینمای ما امروز صدها برابر کتابها، اثرگذاری دارد و فضای فرهنگی کشور را تحتالشعاع قرار داده است. اگر بنیان خانواده به خطر بیفتد، اتفاقات بدی را شاهد خواهیم بود. تسهیلگری ازدواج جوانان، جایگاه زن و مرد در جامعه، از جمله ریزموضوعات مطالبهگری از نهادهای ذیربط مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی در حوزه خانواده است که بودجه دریافت میکنند، اما متأسفانه تنها اقدامی که از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی برای دانشگاه شاهد هستیم، عزل و نصب رؤسای دانشگاههاست.
مطالبهگری دانشجویی به مثابه امر به معروف و نهی از منکر است
وی افزود: رویکرد صنفی و سیاسی تشکلهای دانشجویی زمانی میتواند جوابگوی نیاز دانشجویان و دانشگاه باشد، که از فرهنگ نشئت بگیرد و مدل کارکردی آنها، فرهنگ باشد. هر نوع مطالبهگری و فعالیت تشکیلاتی فارغ از فضای معنامحوری و اخلاق، به ثمر نخواهد نشست. اگر میخواهیم نقدی را مطرح کنیم باید جوانب اخلاق را رعایت کنیم، ملزومات و حدود باید رعایت شود. مطالبات باید با فرهنگ ما سازگار باشد، در غیر اینصورت مطالبهگریها به حاشیه خواهد رفت. فعالیتهای تشکلهای دانشجویی در فضای مطالبهگری به مثابه مدلی از امر به معروف و «النصیحة لامة المسلمین» است. وظیفه و اولویت اول در امر به معروف هم عمل به وظیفه و تکلیف است.
سپیدهدم یکی از مشکلات مشهود تشکلهای دانشجویی در فضای کار فرهنگی در دانشگاهها را عدم ارتباط اساتید با بدنه تشکیلات دانشجویی دانست و گفت: اساتید را تنها میتوان در کلاس و بعضا در اتاقشان ملاقات کرد و معمولا هم گفتوگو حول موضوعات اساسی در دانشگاه میان این دو قشر شکل نمیگیرد. اگر همراهی هم وجود دارد، بیشتر شبیه به دورهمی است. در دانشگاه شریف حداقل کمتر دیدهایم اساتید با دانشجویان جلسات منظم، ساختارمند و به منظور اثربخشی در فضای فرهنگی دانشگاه داشته باشند.
وی درباره توجه به معنویات در میان تشکلهای دانشجویی نیز گفت: فضای توجه به اخلاق و معنویات در گروهها و تشکلهای دانشجویی کمرنگ شده، که بخشی از آن به تأسی از فضای جامعه و بخشی به دلیل عملگرا شدن تشکلهاست که به مفهوم و ذات فعالیتهای دینی و فرهنگی کمتر توجه دارند.
مسئولان تصور میکنند فعالیت تشکلها به ضرر آنهاست
محمدحسین معصومزاده، دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی و دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه تهران، است. وی در گفتوگو با ایکنا؛ گفت: فعالیت تشکلهای دانشجویی اغلب انفکاکی با فضای گفتمانی اساتید پیدا کرده است، از طرفی کمتر تشکلی را میبینیم که گستره عظیمی از دانشجویان دانشگاه را به خود جذب کرده و اثرگذار باشد. البته مسئولان دانشگاه هم علاقهای به بسط فعالیت تشکلها ندارند و شاید به این نتیجه رسیدهاند که فعالیت تشکلها به ضرر آنهاست و به همین دلیل حمایتها اندک است و حتی در تأمین امکانات اولیه کوتاهی میشود.
پیوست فرهنگی از ملزومات کار تشکیلاتی است
وی با بیان اینکه فضای کلی فعالیت تشکلهای دانشجویی مثبت نیست و دانشگاه تمایلی به حضور و فعالیت فرهنگی تشکلها ندارد، ادامه داد: فضای فرهنگی کشور از سایر موضوعات سیاسی، و اقتصادی جدا نیست. تبعیضهایی که وجود دارد، فرهنگ را تحت تأثیر قرار داده است. تغییرات اقتصادی که طی ۲۰ سال اخیر شاهد بودیم، فرهنگ را تحتالشعاع قرار داده، لذا وقتی مطالبهای در حوزه اقتصاد داریم، دارای پیوست فرهنگی نیز هست. برای مثال وقتی برای آزادسازی قیمتها و یا مبادلات جهانی و اینکه هر کالایی به مقدار مشخصی وارد کشور شود، موضع میگیریم، پشت این مطالبه، پیوست فرهنگی هم لحاظ شده است. یکی از مهمترین مطالبات ما مبارزه با تبعیضها و سیاستهایی است که بر فرهنگ تأثیرگذار است.
معصومزاده معتقد است یکی از دلایلی که سبب شده است تشکلهای دانشگاهی امروز از تشکلهای ۱۰ سال گذشته اثرگذاری کمتری داشته باشند را سیاسیبازی تشکلها دانست و گفت: درگیریهای بیمحتوا و جناحبازیهای سیاسی، باعث بیتوجهی به اخلاق و فرهنگ در فضای دانشگاهی شده است.
انتشار بیانیه دهههای گذشته اثرگذار بود
وی درباره اثرگذاری بیانیههای منتشر شده از سوی تشکلها، گفت: در رابطه با مسائل روز کشور در ابعاد مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و بینالملل مواضع متعددی از سوی تشکلها را شاهد بودیم که انتشار بیانیهها، حداقلیترین کاری بوده که تشکلها نسبت به رخدادها میتوانستند انجام دهند. اما اتفاقی که شاهد آن هستیم این است که بیانیهها صرفاً به اعلام موضع تقلیل پیدا کرده و در فضای عمومی بسط و گسترش پیدا نمیکند و شاید حتی اعضای آن تشکل یک بار هم آن بیانیه صادر شده را نخوانده باشند. اصل بیانیه قابل قبول است، اما باید تغییر رویکردی در تشکلها اتفاق بیفتد. شاید تا ۲۰ سال پیش انتشار بیانیه اثرگذار میبود، اما امروز تشکلها باید به میدان بیایند. انتشار بیانیه به تنهایی اثرگذار نیست. تشکلها پیشتر وارد موضوعات صنفی میشدند. با ورود بیشتر به حوزه سیاست، موضوعات صنفی و فرهنگی دانشگاهها به محاق رفته است.
امیرحسین رفعتی، فارغالتحصیل کارشناسیارشد اقتصاد و تجارت الکترونیک از دانشگاه علامه طباطبایی و مسئول سابق انجمن اسلامی مستقل این دانشگاه است. وی معتقد است مطالبات سطحی در دانشگاهها از سوی تشکلها وجود دارد و اظهار کرد: ورود به بحثهای عمقی به منظور اصلاح رویکردها و راهبردها در دانشگاه کمتر دیده میشود. پژوهشمحور بودن کلاسها و واحدهای درسی از جمله مهمترین مطالبات در فضای دانشگاه در حوزه امور آموزشی میتواند باشد.
مطالبهگری فرهنگی از سوی تشکلها در وضعیت فلجگونه است
وی افزود: در حوزه فرهنگی نیز، معاونان فرهنگی دانشگاهها معمولا خیلی در مسئولیت خود نمیمانند که بخواهند کار فرهنگی عمیق و جدی انجام دهند. از طرفی شورای فرهنگی دانشگاه به صورت منظم و با طرح بحثهای مهم و اصلی تشکیل نمیشود. همین امر باعث شده مطالبه فرهنگی تشکلها فلج شود و اعضای تشکلها نمیدانند اولویتها چیست و چه راهبردی باید اتخاذ کنند و در این زمینه نقاط ضعف زیادی داریم. بحث مبتذل سیاسی معمولا به وفور دیده میشود و دانشجویان انرژی خود را صرف این مسائل میکنند. خوب است دانشجویان نسبت به مسائل روز دغدغهمند و موضع داشته باشند. مسئلهمحوری که رهبری نیز در دیدار با دانشجویان مطرح کردند، باید محور اصلی فعالیت تشکلهای دانشجویی باشد و دستور کار ویژه در هر مسئله داشته باشند.
وی درباره انتشار بیانیهها از سوی تشکلهای دانشجویی و اثرگذاری آنها نیز گفت: بیانیهها اگر با تحلیل همراه باشد و اینکه صرفا در این متنها گفته نشود این خوب است و آن بد است، مؤثر خواهد بود. به سراغ متخصصان و اساتید هر موضوعی که میخواهند درباره آن بیانیه بدهند بروند و تحلیلهای دقیق ارائه دهند.
دید اشتباه و غرور؛ دلایل همراه نشدن اساتید با دانشجویان
این فعال دانشجویی درباره ارتباط بین اساتید و دانشجویان فعال تشکلها هم بیان کرد: این همکاری معمولا وجود ندارد و یا خیلی کم است. شاید به دلیل غرور و دید اشتباه اساتید به تشکلها باشد که رغبتی به همراهی و همکاری با تشکلها ندارند. در این هفت سالی که در تشکل دانشجویی فعالیت داشتم، سعی کردیم با موضوعات محوری به ارتباطگیری با اساتید بپردازیم و اقدام به انتشار نشریه و برگزاری همایش، کنیم. اما با این حال و بعد از اتمام دوران مسئولیت متوجه شدم، فعالیتهای ما نیاز به کار پژوهشی و تحقیقاتی در کنار اقدامات عملیاتی داشته که خوب است مسئولان فعلی تشکلهای دانشجویی به این مسئله توجه کنند.
پیگیر امور آموزشی و پژوهشی بودهایم، اما زمانبر است
عالمه قلیزاده، کارشناسی الهیات شاخه فقه، فرهنگ و تمدن ملل اسلامی از دانشگاه الزهرا(س) و مسئول سابق بسیج دانشجویی این دانشگاه است. وی مطالبهگری از مسئولان کشوری در موضوعات متعدد و مسائل روز را مهمترین فعالیت تشکلها دانست و گفت: مطالبهگری دانشجویان میتواند فضا را تغییر دهد. عمده فعالیت تشکلهای دانشجویی صنفی است و معتقد نیستم تنها به فعالیت سیاسی میپردازند، بحثهایی مانند پیگیری واحدهای درسی مورد نیاز در طول تحصیل، سلف دانشگاه و مسائل حوزه پژوهش، از جمله مطالبات تشکلهای دانشجویی بوده است. البته همه این موارد پیگیریهای زیادی را میطلبد. ما حتی در جلسات با مسئولان دانشگاه راهکار هم ارائه میدادیم، اما در بیشتر موارد همراهی برای حل مسئله اندک بود.
وی درباره همراهی اساتید دانشگاه با فعالیتهای فرهنگی تشکلها افزود: اساتید نقشآفرینی بالا و گستردهای در فضای دانشگاه دارند و میتوانند با همراهی و حمایت از فعالیتهای تشکلها به آنها جهت دهند، اما این فضای همکاری کمرنگ است و معمولا کمتر پیش میآید شاهد همراهی اساتید باشیم. اساتید خیلی خوب میتوانند ذهن دانشجویان را هدایت کنند. اینکه تأکید روی این مسئله وجود دارد، به این دلیل است که اساتید میتوانند نگاه دانشجو را در بسیاری مسائل تغییر دهند.
گزارش از مریم روزبهانی
انتهای پیام