مهدی فیروزان:
نگرانی‌هایی که امام موسی صدر را به لبنان کشاند
گروه اندیشه ــ مهدی فیروزان، داماد امام موسی صدر، از نگرانی‌هایی گفت که موجب شد ایشان از قم به لبنان بروند که یکی از آنها غلبه اومانیزم و همچنین غلبه فقه بر اخلاق بود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست «هر انسان یک مسجد است»، روز گذشته، 16 آذرماه، با حضور جمعی از اندیشمندان و علاقه‌مندان در مؤسسه تحقیقاتی امام موسی صدر برگزار شد.
مهدی فیروزان، داماد امام موسی صدر، در این نشست بیان کرد: با خود فکر می‌کردم که چرا امام صدر از قم بیرون رفتند، در حالی که اگر در قم می‌ماندند، خیلی ارجمند و بی خطر می‌ماندند. ایشان چند نگرانی داشتند؛ اولین نگرانی امام این بود که جوامع دینی به لغزش پس از رنسانس تبدیل دچار شده‌اند و اگر انسانی متفکر و اهل عمل از جامعه دینی بیرون نیاید و محیطی را برای عمل دینی با روایت استنباطی خود از دین ایجاد نکند، مسیر جوامع دینی به سوی آیین مسیحیت می‌رود و به سمت اومانیزم حرکت خواهد کرد.
وی تصریح کرد: ایشان تصور می‌کرد که این اومانیزم در مکتب‌های بعد از خود ادامه یابد و توجه امام به دین و انسان و جامعه از اینجا شکل گرفت که یک فضایی را در دنیای مسیحیت دید و تصمیم گرفت که برای انسان نسخه‌ای بپیچد.
فیروزان افزود: دومین نگرانی امام، فربه شدن احکام نسبت به اخلاق است و خطی را لازم دارد که بگوید تمام دین، احکام نیست و دین راه حل دارد و می‌تواند برای انسانِ امروز پاسخگو باشد. به همین دلیل لبنانی را انتخاب می‌کند که امکان فعالیت وجود دارد و اگر در قمی که تمامش به حرم حضرت معصومه(س) محدود می‌شود می‌ماند، رشد چندانی نمی‌کرد؛ حال اگر به لبنان که اسرائیل و مکاتب دنیا در اطراف آن هستند برود، بی‌شک در این دریا شنا کردن خواهد آموخت.
وی در بخش دیگری از سخنانش تصریح کرد: یکی از نگرانی‌های من از علمای دینی این است که خودشان را در معرض سؤال قرار نمی‌دهند، بر خلاف امام که باعث تمرین اندیشه انسان شد. امام در معرض سؤال است اما تعداد این سؤالات در ایران اندک است، ولی این همه او را سیراب نمی‌کند که سؤالات یک متفکر و ادیب را جواب دهد، بلکه می‌خواهد برود و با جوهر عقلی و معرفتی‌اش از موضع اسلام به تمام سؤالات مکاتب جواب دهد.
فیروزان ابراز کرد: بنابراین نگرانی که برای انسان و محدود شدن خود از قدیم دارد، می‌رود که دین غیر از پاسخ به احکام، برای اقتصاد، اجتماع، دینداری، الهیات، فلسفه، تاریخ، اسرائیل و وحدت شیعه و سنی پاسخ دارد. اما ما تلاش نکرده‌ایم که سؤال‌های اطراف خود را بشنویم. سازمان دینی ما نیز از چند ماه مانده به پیروزی انقلاب تلاش کردند به سؤالات پاسخ دهند، اما او قبل از انقلاب به لبنان می‌رود، برای اینکه ایمان دارد که می‌تواند افق‌ها و سؤالات جدیدی را مطرح کند.
وی تصریح کرد: سومین دغدغه ایشان نیز محرومان هستند و نگرانی دیگر، خلط چپ با اسلام است. در ادبیات ایشان یک کلمه مارکسیستی نمی‌بینیم، در حالی که بعد از شریعتی، ادبیات حوزوی ما ادبیات چپ شد و در تمام ادبیات امام، نسبت به انسان کلمات چپ نمی‌بینید. از یکی دو سال به انقلاب مانده، ادبیات چپ در سازمان‌های روحانی ما بود، ولی امام از آن استفاده نمی‌کرد و یکی از نگرانی‌های او، التقاط اندیشه اسلامی با دیگر اندیشه‌ها است.
فیروزان در ادامه افزود: در ساحت دینی، دکترین، اخلاق، احکام، اجتماع، انسان، اقتصاد، تعامل، وحدت و انتخاب، امام را بررسی کرده‌ام. عجیب است که امام حکمی نمی‌دهد، مگر اینکه کرامت انسان در آن باشد، فرکانس لغت انسان در اندیشه امام بسیار زیاد است. نگاه امام به انسان، یک نگاه ویژه‌ای است که دیگر متفکران آن را ندارند.
وی بیان کرد: اگر جامعه مطرح نباشد در حقیقت «خلیفه‌الله» را نیز برای جامعه می‌داند. به همین دلیل است که ما در همه ساحت‌ها در دین با مرکزیت انسان مواجه هستیم و در حقیقت ادیان هستند که در خدمت انسان قرار دارند. همچنین ایشان در مورد وحدت شیعه و سنی می‌گویند اگر خانه‌ای آتش گرفته باشد که در آن لحظه در مورد علت آن صحبت نمی‌کنند. ما جامعه اسلامی، متشکل از شیعه و سنی، در یک درگیری با جهانی هستیم که اگر امروز با خودمان درگیر شویم این خانه از بین می‌رود و بنابراین باید در مورد مشکلات مشترک حرف بزنیم که آنها را حل کنیم. بنابراین انسان مرکزی‌ترین دغدغه امام موسی صدر است.
انتهای پیام مطالب مرتبط
