کاهش 80 درصدی اعتبارات صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی؛ شیب نزولی تندتر شد

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی؛ رئیس‌جمهوری اسلامی ایران صبح امروز 17 آذرماه، با حضور در مجلس شورای اسلامی، لایحه بودجه ١٩.٨٨٧.٣٧٠.٩١٠.٠٠٠.٠٠٠ میلیون ریالی کل کشور را تقدیم کرد.

در این بین یکی از بخش‌های بودجه که به ویژه طی یک‌دهه اخیر محل بحث و تبادل نظر فعالان فرهنگی و قرآنی کشور بوده، اعتبارات قرآنی است که طی سال‌های اخیر عموماً در لوایح دولت سیر نزولی داشته است که با مروری بر سابقه آن می‌توان نگاه دقیق‌تری داشت:

برای نخستین بار در سال ۱۳۸۸ و در لایحه بودجه سال ۸۹، از سوی دولت پیشنهاد شد که ردیفی خاص برای اعتبارات قرآنی در نظر گرفته شود و در لایحه آمده بود: «در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی اجازه داده می‌شود تا نیم‌درصد اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌های اجرایی شامل اعتبارات ملی و استانی برای فعالیت‌های قرآنی در دستگاه‌های ذی‌ربط در قالب مبادله موافقت‌نامه با معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور هزینه شود» که یک گام بزرگ از سوی دولت و سپس مجلس شورای اسلامی برای حمایت از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و ترویجی در حوزه قرآن بود و در سال‌های بعد نیز به اشکال مختلفی این موضوع تکرار شد. در سال ۹۰ روندی که برای سال ۸۹ پیش‌بینی شده بود ادامه یافت اما در سال ۹۱ موضوع حجاب در کنار اعتبارات توسعه فعالیت‌های قرآنی قرار گرفت.

اما به دلیل برخی نگرانی‌ها و البته اعتراضات مبنی بر اینکه این میزان نیم‌درصد ذکرشده در قانون بودجه شفافیت لازم را ندارد و از طرفی دستگاه‌های اجرایی مکلف به هزینه‌کردن آن نیستند، از سال ۹۲ نیم‌درصد تبدیل به عددی مشخص شد و براساس ماده مربوط به اعتبارات قرآنی سال ۹۲، شرکت‌ها، مؤسسات و بانک‌های دولتی مجازند جمعاً تا سقف سه هزار میلیارد (۳,۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از هزینه عملیاتی خود را در جهت اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی و صرفاً برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم و براساس سیاست‌های کمیسیون آموزش عمومی شورای توسعه فرهنگ قرآنی هزینه کنند. از سال ۹۳ تا ۹۵ نیز این موضوع با مبلغ ۲۰۰۰ میلیارد ریال پای ثابت جدول شماره ۹ بود که به اعتبارات ردیف‌های متفرقه مربوط می‌شد.

در حالی که شاهد گسترش و تنوع در حوزه فعالیت‌های قرآنی هستیم و ضرورت توسعه فرهنگ قرآنی برای مقابله با نفوذ روزافزون فرهنگ‌های بیگانه بیش از هر زمان دیگری مطرح بود، اعتبارات موضوع منشور توسعه فرهنگ قرآنی برای سال ۱۳۹۶ نه تنها افزایش نیافت، بلکه با کاهشی ۵۰ درصدی در مقایسه با سال‌های گذشته روبه‌رو شد.

مجلس شورای اسلامی طی سال‌های گذشته تلاش کرده موضوعات قرآنی لایحه بودجه را حداقل به صورت پایداری حفظ کند اما سال ۹۶ پس از اینکه مشخص شد اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی از ۲ هزار میلیارد ریال به هزار میلیارد ریال کاهش یافته، مجلس براساس وعده‌ای که رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر تخصیص واقعی اعتبارات قرآنی در سال ۹۶ داده بود، به این رقم قانع شد و آن را تصویب کرد و حال به نظر می‌رسید در لایحه بودجه ۹۷ نیز وعده صادق دیگری در راه است.

دولت برای نشان دادن روند ثابت خود در شیب تند کاهشی که در پیش گرفته بود، در لایحه بودجه سال ۹۷ این بار ۶۰ درصد از اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی را حذف کرد و این رقم از ۱۰۰ میلیارد تومان به ۴۰ میلیارد تومان کاهش یافت. هرچند اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی برخلاف سال‌های گذشته که در جدول اعتبارات ردیف‌های موردی یا موقتی می‌آمد، برای اولین‌بار از سوی دولت در جدول اصلی آمد و پس از گذشت سال‌ها اسناد راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی مورد توجه قرار گرفت.

اعتبارات قرآنی که با تلاش نمایندگان، به ویژه فراکسیون قرآن و رئیس آن، برای سال ۹۷ به ۱۰۰ میلیارد تومان رسیده بود در لایحه بودجه سال ۹۸ تحت ردیف صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی (شماره ردیف ۱۱۳۶۰۰) به ۲۷ میلیارد تومان کاهش یافت که حکایت از کاهش ۷۳ درصدی در قیاس با سال گذشته داشت و مجدد با تلاش‌های فراکسیون مبلغ به 100 میلیارد تومان افزایش یافت.

در لایحه بودجه سال 99 اعتباری معادل 200 میلیارد ریال در ردیفی با عنوان «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی»(113605) ذکر شده است که کاهش 80 درصدی را شاهد هستیم.

در این ردیف مبلغ 9 میلیارد تومان برای کمک به توسعه آموزش عمومی قرآن، 1 میلیارد تومان برای کمک به توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآن 2 میلیارد تومان برای نظارت، ارزیابی و ارتقا سطح عملکرد شورا در ارتباط با اجرای اسناد راهبردی منشور توسعه فرهنگ قرآنی و مبلغ 8 میلیارد تومان برای کمک به توسعه فعالیت‌های تبلیغ و ترویج قرآن اختصاص داده شده است.

باید دید که واکنش مجلس به ویژه اعضای کمیسیون فرهنگی و فراکسیون قرآن، عترت و نماز به این کاهش چه خواهد بود و آیا باز هم شاهد همان حکایت تکراری خواهیم بود؟