مفهوم جامعه مدنی و پلورالیسم با آموزه‌های مدینةالنبی(ص) مخالفت است

به گزارش ایکنا؛ بیست و یکمین جلسه فقه نظام سیاسی با تدریس آیت‌الله محسن اراکی، روز گذشته 23 آذرماه در مدرسه دارالشفا برگزار شد. وی در این جلسه اظهار کرد: بحث ما در تبیین مفهوم دموکراسی از دیدگاه دانشمندان جامعه‌شناسی غرب بود. عرض کردیم دموکراسی شروط و ضوابطی دارد که بدون این ضوابط، هیچ نظامی را دموکراسی نمی‌شناسیم، هرچند مبتنی بر خواست همه مردم باشد. گفتیم عمده این شرایط این سه شرط است: شرط اول عبارت از این است که دموکراسی مبتنی بر لیبرالیسم و آزادی مطلق فردی باشد. شرط دوم این بود که باید مبتنی بر سکولاریسم باشد. دموکراسی بدون سکولاریسم قابل تصور نیست.

وی افزود: اصل سوم پلورالیسم یا کثرت‌گرایی است که بر این اساس دموکراسی نمی‌تواند حتی مبتنی بر ارزش‌های ملی یک ملت باشد. یک ملت یا حتی اکثریت یک ملت هرچه باشند، نمی‌تواند و نباید دموکراسی مبتنی بر ارزش‌های پذیرفته‌شده آن اکثریت مطلق باشد، بلکه باید مبتنی بر تنوع و کثرت‌گرایی باشد. برای اینکه این شرایط سه‌گانه فراهم شود، باید دموکراسی مبتنی بر جامعه مدنی باشد. جامعه مدنی یعنی گروه‌های مردمی که غیرسیاسی باشند که از این گروه‌های مردمی غیرسیاسی احزاب برآیند و از احزاب، آن نظام سیاسی به وجود آید. اگر عکس این محقق شود دموکراسی نیست.

اراکی تصریح کرد: اگر ما نظام سیاسی داشته باشیم و این نظام سیاسی احزاب را تشکیل دهد و احزاب بخواهند جامعه مدنی را به وجود آورند، مخالف دموکراسی است. آنچه پلورالیسم را تأمین می‌کند، جامعه مدنی است. اگر شما جامعه مدنی داشته باشید، یعنی هر گروهی از هر طایفه‌ای با هر گرایش دینی و اخلاقی و سیاسی می‌تواند یک گروه تشکیل بدهد. پس پلورالیسم زمانی تأمین می‌شود که ما جامعه مدنی داشته باشیم.

استاد حوزه علیمه تصریح کرد: جامعه مدنی که در دموکراسی مطرح است صد در صد با مدینه النبی(ص) در تناقض است. چون مدینةالنبی مدینه‌ای که مبتنی بر اطاعت از پیامبر و ولی امر است: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا؛ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر خود را [نيز] اطاعت كنيد پس هر گاه در امرى [دينى] اختلاف نظر يافتيد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به [كتاب] خدا و [سنت] پيامبر [او] عرضه بداريد اين بهتر و نيك‏فرجام‏تر است » (نسا/59). اگر این اطاعت نباشد مدینه النبی شکل نمی‌گیرد. این امر با پلورالیسم کاملا در تناقض است.

وی یادآور شد: ما از نحوه شکل‌گیری دموکراسی می‌خواهیم یک نتیجه بگیریم و آن اینکه وقتی ما به تاریخ دموکراسی در غرب مراجعه می‌کنیم، از ابتدای شکل‌گیری دموکراسی می‌بینیم مدام دموکراسی عوض شده و شکلش تغییر کرده است. در آغاز گفته شد دموکراسی یعنی حکومت مردم و اینکه حکومت حق مردم است و مردم باید خودشان بر خودشان حکومت کنند. بعد دیدند نمی‌شود مردم خودشان بر خودشان حکومت کنند و این منجر به هرج و مرج می‌شود. در نتیجه نظریه دموکراسی نیابتی مطرح شد.