بررسی روش تفسیری طبری در «پژوهش و مطالعات علوم اسلامی»

به گزارش ایکنا؛ در این شماره از مجله «پژوهش و مطالعات علوم اسلامی»، مقالاتی با عناوین «مفاهیم قبض و اقباض، معوض و غیرمعوض و آثار آن در حقوق و فقه امامیه با رویکرد نوین»، نوشته جواد آقاجانی الیزه؛ «بررسی روایی «قرعه» و ارتباط آن با مفهوم «شانس» در فرهنگ اسلامی با تکیه بر آموزه های دینی» تالیف فاطمه فاخری؛ «پژوهشی پیرامون روش تفسیری طبری با تکیه بر دیدگاه ‎های آیت الله معرفت و ذهبی» به قلم فاطمه فاخری؛ «بررسی جایگاه فرهنگ در عصر صفویه» نوشته مهرنوش خروارریز؛ «نگرشی تحلیلی به اعتراض به احکام غیابی در حقوق ایران» تالیف مهناز دریس و «کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در تصمیمات سرمایه گذاری در ابزارهای نوین مالی اسلامی» نوشته نرگس یزدانیان و هدیه سابقی منتشر شده است.

 

 

در چکیده مقاله «مفاهیم قبض و اقباض، معوض و غیرمعوض و آثار آن در حقوق و فقه امامیه با رویکرد نوین» آمده است قبض در حقوق عبارت از استیلاء مشتری بر مبیع است و اقباض در حقوق عبارت از تحویل دادن مورد تعهد به متعهد له یا قائم‌مقام قانونی او است. عقد معوض، عقدی دارای یک مورد و عقد غیرمعوض، دارای دو مورد است. از اهداف اساسی نگارنده، کاهش چالش‌های علمی، تبیین راه‌حل‌های حقوقی و فقهی و ارائه روش‌های مناسب جهت کاهش تضاد و تمایز در نظرات فقها و حقوقدانان است تا در مراکز آموزشی، پژوهشی، دانشگاهی و قضایی مورد بهره‌مندی اساتید، دانشجویان، مشاوران، وکلا و قضات قرار گیرد. روش انجام تحقیق، روش توصیفی و تحلیلی و نوع پژوهش نیز نظری می‌باشد که یکی از اقسام پژوهش بنیادی است و از روش‌های استدلال و تحلیل عقلانی استفاده می‌نماید و بر پایه مطالعات کتابخانه‌ای انجام می‌شود. اطلاعات این تحقیق با بهره‌گیری از روش کتابخانه‌ای بوده است که در این شیوه با مراجعه و استفاده از ابزار گردآوری اطلاعات از قبیل بررسی کتب موجود در کتابخانه‌های گوناگون، مقالات علمی و حقوقی، مجلات و نشریات، پژوهش انجام می‌شود. اهتمام و جهد بر آن بوده است که با مراجعه به حقوق و فقه امامیه به تحلیل و بررسی اقوال گوناگونی که توسط دکترین حقوق و فقهای امامیه مطرح گردیده است، پرداخته شود. پژوهش در منابع به‌صورت مستقیم، مطالعه دقیق نظرات حقوقدانان و فقها، قرائت اکثر مباحث مرتبط با عنوان، تتبع جامع و مشروح به‌صورت جزئی و تخصصی در موضوع، تحریر تحلیل‌های نوین و بدیع برخی از دستاوردهای مقاله است.

 

 

نویسنده مقاله «بررسی روایی «قرعه» و ارتباط آن با مفهوم «شانس» در فرهنگ اسلامی با تکیه بر آموزه های دینی» در طلیعه نوشتار خود آورده است در طول زندگی آدمی، بسیار پیش می‌آید که افراد بر سر دو راهی انتخاب و تصمیم‌گیری متحیر می‌شوند. در این شرایط، با در نظر گرفتن بعضی اصول، یکی از آخرین راهکارهایی که ممکن است مورد استفاده قرار گیرد، قرعه است. «قرعه» یک قاعده فقهی است که غرض از آن گره گشایی و رفع تحیر است. در این نوشتار ضمن بررسی ابعاد روایی قرعه، به بررسی مفهوم «شانس» پرداخته شده و چگونگی ارتباط این دو مفهوم را بر اساس آموزه‌های اسلام مورد بررسی قرار دادیم. بر این اساس، اگر شانس و قرعه را در فرهنگ اسلامی، معلول علت‌های ناشناخته بدانیم، از نظر دینی مورد پذیرش نخواهد بود. این در حالی است که اگر شانس و قرعه را به گونه‌ای مثبت و دارای مبنایی الهی تعبیر کنیم، از نظر دین مورد تایید می‌باشد، چرا که در قرآن و روایات نیز، قرعه در بعضی مسائل به کار گرفته شده است.

 

 

در چکیده مقاله «پژوهشی پیرامون روش تفسیری طبری با تکیه بر دیدگاه ‎های آیت الله معرفت و ذهبی» می‌خوانیم دانش تفسیر در میان علوم اسلامی یکی از ارجمندترین علوم است که با آیات قرآن پیوند می‌خورد. هر مفسری در تفسیر، روش و منهج خاصی دارد که در تفسیر آیات برای فهم مدلول کلام از آن کمک می‌گیرد. بر این اساس، دانستن شیوه و روش تفسیر مفسران، موجب گشودن راهی در مسیر شناخت نوع تفسیر و در نهایت فهم صحیح از تفسیر مورد نظر است. در این راستا پژوهش حاضر به بررسی روش تفسیری در جامع‌البیان طبری با تکیه بر دو کتاب ارزشمند «تفسیر و مفسرون» ذهبی و «تفسیر و مفسران» معرفت پرداخته است. جامع‌البیان طبری را می‌توان از زمره تفاسیر ماثور- روایی- دانست که مفسر آن تبحر و تسلطی کم نظیر در حدیث و تاریخ دارد. در عین حال با بررسی‌های به عمل آمده، این نتیجه بدست می‌آید که این اثر دارای نواقصی چون؛ تکرار بیش از حد، نقل احادیث بدون بررسی، نقد سندی و رجالی در اکثر موارد و نقل اسرائیلیات بدون هیچ واکنشی در درستی و نادرستی آن‌ها می‌باشد. ضمن این‌که دارای مزایایی چون؛ نقل اختلاف قرائات، نقد و بررسی آن‌ها در اکثر موارد، جرات در اظهار نظر فقهی و اتخاذ فتوا در ذیل آیات‌الاحکام نیز هست.

 

 

نویسنده مقاله «نگرشی تحلیلی به اعتراض به احکام غیابی در حقوق ایران» در طلیعه نوشتار خود آورده است حقوق موضوعه‌ی کشورمان در بحث رسیدگی و حکم غیابی جهت جمع بین مصلحت مربوط به حفظ حقوق، دفاعی متشاکی از یک سو و مصلحت تکلیف دادگستری در حل و فصل اختلافات از سوی دیگر، قاعده های گوناگونی را وضع نموده می‌باشد. مطالعه حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و با هدف بررسی حکمهای و آثار و نتایج و موارد صدور حکم، غیابی در حقوق، ایران انجام پذیرفته می‌باشد. مقنن در دو ماده جداگانه به بررسی شرای و حکم،ط صدور حکم، غیابی، پرداخته می‌باشد. اولین ماده در این خصوص ماده ۳۰۳ ق.آ.د.م. است که در آن برخی از شرای و حکم،ط حکم، غیابی، در مرحله بدوی بیان شده و ماده دوم که به بیان شرای و حکم،ط حکم، غیابی، در مرحله تجدیدنظر اختصاص می‌نماید، ماده ۳۶۴ ق.آ.د.م. می‌باشد. سه شرط برای و حکم، غیابی، دانستن حکم، دادگاه، بیان شده است که عبارتند از: عدم حضور، متشاکی یا وکیل یا قائم مقام یا نمانده وی در جلسات دادگاه عدم دفاع کتبی متشاکی یا وکیل یا قائم مقام یا نمانده وی، عدم ابلاغ واقعی اخطاریه، علاوه بر این شروط، شرط دیگری نیز وجود می‌نماید و آن این است که حکم،، علیه متشاکی صادر شده باشد که البته در قانون به صراحت این شرط بیان نشده می‌باشد، ولی مستفاد از ماده ۳۰۵ ق.آ.د.م.که بیان داشته است «محکوم علیه غایب» حق می‌نماید به حکم، غیابی، اعتراض نماید، می توان نتیجه گرفت که حکم، در صورتی غیابی، می‌باشد، که علاوه بر شرای و حکم،ط مذکور، بر علیه شخص متشاکی نیز صادر شده باشد. حکم، غیابی، آثار و نتایج ی همچون جلوگیری از ضایع شدن حق مدعی و نفی ضرر، جلوگیری از اطاله دادرسی و دادگاه،ی، جلوگیری از تجمیع و کثرت پرونده‌ها در دادگاه،‌ها، امکان واخواهی توسط متشاکی و بطلان حکم، در صورت ارائه بینه متعارض و قوی می‌نماید.

 

 

در چکیده مقاله «کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در تصمیمات سرمایه گذاری در ابزارهای نوین مالی اسلامی» می‌خوانیم در این پژوهش به بررسی کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر روی تصمیمات افراد در سرمایه گذاری در ابزارهای نوین مالی اسلامی پرداخته شده است. به منظور انجام پژوهش ۲۳۰ پرسشنامه حاوی ۲۴ سوال در خصوص سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده شامل نگرش، هنجارهای ذهنی و کنترل رفتاری درک شده در بین سرمایه گذاران فعال در بازار سرمایه و آشنا به ابزارهای نوین تامین مالی توزیع شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات در این تحقیق از طریق نرم افزار آماری SPSS۱۷ و AMOS صورت گرفته است. به منظور آزمون مدل مفهومی پژوهش و تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش از تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که کلیه عوامل پیش بینی کننده رفتار افراد طبق تئوری رفتار برنامه ریزی شده بر قصد و اقدام آن ها به سرمایه گذاری در ابزارهای نوین مالی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین میزان تاثیر این عوامل بر تصمیمات سرمایه گذاری در میان گروه های مختلف (تفکیک شده بر اساس ویژگی های جمعیت شناختی شامل سن، جنسیت، وضعیت تاهل،سابقه شغلی، میزان تحصیلات و وضعیت درآمد) متفاوت است.