ترجمه مفاهیم اسلامی در قالب ادبیات روز و متناسب با فرهنگ مخاطبان

به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمفید حسینی کوهساری در جمع محققان و پژوهشگران جامعةالمصطفی(ص) با ارائه گزارشی از وضعیت و جایگاه علمی ایران در آمار‌های بین‌المللی، اظهار کرد: در گزارشی که به تازگی دانشگاه استنفورد با عنوان «ایران ۲۰۴۰» منتشر کرده، سهم ایران در تولید مقالات علمی عرصه بین‌المللی در سال گذشته، 2.74٪ بوده است، در حالی که این آمار در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی، 0/1٪ بود و این نشان می‌دهد که از نظر کمیت رتبه مناسبی داریم.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: از نظر تولید مقالات علمی، رتبه ایران در دنیا شانزدهم است و اگر میزان ارجاعات به مقالات علمی ایران را درنظر بگیریم، رتبه ما در دنیا هفدهم است.

پژوهش فرایندمحور است

وی افزود: در این گزارش، به کیفیت مقالات ایرانی انتقاد شده است. برخی از این اشکالات درست است، ولی در برخی دیگر از شاخص‌های کیفی مقالات، مقالات ایرانی کیفیت مطلوبی دارند. یکی از شاخص‌های کیفی، مقالات پراستناد است. این عنوان در ده سال گذشته محاسبه می‌شود. نسبت مقالات پراستناد ایرانی نزدیک به ۴٪ است که مناسب به نظر می‌رسد. به طور کلی، وضعیت کمی و کیفی تولیدات علمی ایران پس از انقلاب، رشد مطلوبی داشته است، ولی با وجود این، ضعف‌هایی هم داریم که باید آن‌ها را برای رسیدن به وضعیت ایده‌آل برطرف کنیم. ایران در میزان تولید کتاب‌های چاپ اول رتبه یازدهم دنیا را دارد.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) بیان کرد: مهم‌ترین نکته در خصوص بین‌المللی کردن پژوهش این است که پژوهش را «فرایند» بدانیم، یعنی هر پژوهشی که بخواهد بین‌المللی باشد، باید یکسری کار‌ها پیش از آن، در حین نگارش و پس از تولید آن انجام شود؛ برای نمونه، از کار‌های پیش از پژوهش می‌توان به رصد و نیازشناسی و جریان‌شناسی بین‌المللی، ایجاد نیاز در مخاطب، تربیت پژوهشگران و مؤلفان دارای دغدغه بین‌المللی و نیز شناخت پروژه‌های بزرگ بین‌المللی اشاره کرد. پژوهشگر باید با روش‌های پژوهشی روز آشنا باشد و از مصادر و منابع بین‌المللی استفاده کند.

فرصت‌ها و تهدید‌های پژوهش بین‌الملل

در ادامه این نشست محمدعلی انصاری، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران و مؤسس مؤسسه بین‌المللی مطالعات اسلامی نیز در این نشست، با ابراز نگرانی در مورد پژوهش در عرصه بین‌الملل بیان کرد: مهم است که بدانیم از کتاب‌ها و مقالات علمی ایران به چه میزان بهره‌برداری می‌شود. فرصت‌ها و تهدید‌ها خیلی بیشتر از آنچه تصور ما وجود دارند.

استاد دانشگاه تهران اظهار کرد: پیش از انقلاب، بیشتر منابع علمی در مورد دین و مذهب، در مورد مذهب زرتشتی بود و پس از انقلاب، کتاب‌های زیادی درباره اسلام ناب محمدی(ص) نوشته شد.

وی گفت: معاندان درباره موضوعی مانند ولایت فقیه کار کرده‌اند که در دانشگاه‌های خارج کشور و با برداشت و جهت‌گیری‌های منفی ارائه می‌شود. نیاز به تولید محتوا زیاد است و موج اسلام‌گرایی در کشور‌های دیگر، به ویژه کشور‌های اروپایی، ایجاد شده است، ولی متأسفانه فرقه‌هایی مانند وهابیت در حال بهره‌برداری از این فضا هستند.

انصاری افزود: کتاب باید متناسب با فرهنگ مقصد ترجمه شود. این‌ها نیاز‌های ماست و منابع آن‌ها را هم داریم. دست کم در حوزه فقه، بهترین سخنان و استدلالات را برای دنیا داریم. باید مفاهیم اسلامی را در قالب ادبیات روز و متناسب با فرهنگ مخاطبین در کشور‌های دیگر ترجمه کنیم و ارائه دهیم تا نتایج مطلوب‌تری به دست آید.