ائمه جمعه در صف اول رعایت تقوا باشند

توصیه به رعایت تقوا مهم‌ترین محور نماز جمعه است که امام جمعه در هر دو خطبه خود و دیگران را به رعایت آن دعوت می‌کند و این توصیه به تقوا از تقوای فردی تا جمعی و اجتماعی تا سیاسی و کلامی تا رفتاری را دربرمی‌گیرد.

آن کسی که در درجه اول خود باید این اصل را رعایت و عملی کند امام جمعه است و لذا نباید در کلام و سخنش اطلاعات نادرست، سیاست‌زده و برگرفته از رویکرد جناحی باشد و هر آنچه می‌گوید با مبتنی بر رضای خدا و مصالح مردم باشد.

اما متأسفانه بارها و بارها مشاهده شده که ائمه جمعه سخنانی گفته‌اند که خلاف واقع بوده یا بر مبنای اطلاعات و داده‌های نادرست بیان شده است. یکی از نمونه‌های این گونه سخنان بی‌مبنا و دور از تقوای کلامی که برگرفته از یک نگاه سیاسی خاص است بخشی از سخنان نماز جمعه روز گذشته تهران بود که امام جمعه محترم تهران که هیچ‌گاه مخالفت خود را با دولت پنهان نکرده در سخنانی کاملاً سیاست‌زده و بدون رعایت تقوا گفت: «با برجام سفره مردم کوچک‌تر شد، گرانی‌ها سیر صعودی به خود گرفت و در مدت کوتاهی مردم عزیز ما تلخ‌ترین شرایط را چشیدند».

ایشان و هر شخصیت دیگری می‌توانند با برجام مخالف باشند و نظرات خود را بیان کنند، اما خلاف واقع‌گویی با سوء استفاده از نارضایتی‌های مردم از وضعیت اقتصادی نمی‌تواند به هیچ وجه برازنده امام جمعه‌ای باشد که می‌خواهد جامعه را به تقوا در رفتار و گفتار دعوت کند و در خطبه‌های اول خود در چندین جلسه به تفسیر سوره حمد پرداخته و در خطبه روز گذشته نیز «اهدنا الصراط المستقیم» را تفسیر و تشریح کرد.

اتفاقاً برجام در زمانی تصویب شد که سفره مردم براثر تحریم‌های سنگین کوچک شده بود و مردم در انتخابات سال 92 به همین دلیل مذاکره و تعامل سازنده را به عنوان راهکار برگزیدند و تا زمانی هم که آمریکا از برجام کاملاً خارج نشده بود کشور به لحاظ ثبات اقتصادی و میزان تورم در وضعیت خوبی نسبت به دوران قبل از 92 بود و خروج آمریکا از برجام، افزایش فشارها و تحریم‌های ترامپ و بی‌عملی اروپا در کنار مفاسد اقتصادی و سوء مدیریت‌ها منجر به شرایط امروز کشور شد که این امر صرفاً یک تحلیل نیست و آمار و ارقام به خوبی شرایط کشور قبل و بعد از خروج آمریکا از برجام را نشان می‌دهد.

لذا چنین سخنان دور از واقعیتی که خلاف تقوای کلامی است و فقط ممکن است مورد خوشایند عده‌ای قرار بگیرد نمی‌تواند در مسیر اهداف یک نماز جمعه در تراز انقلاب ‌و ارزش‌های اسلامی باشد. شاید بتوان گفت تقوای کلامی جزو اولین مراحل رسیدن به تقوای جامع و حقیقی باشد و امام جمعه‌ای که در هر خطبه توصیه به رعایت تقوا می‌کند و خود در همان نماز جمعه به راحتی خلاف واقع می‌گوید نشان می‌دهد که این توصیه تنها یک لقلقه زبانی است که به هیچ وجه در قلب و جانش رسوخ نکرده و به واسطه اهداف سیاسی ممکن است به راحتی این توصیه را فراموش کند یا زیر پا بگذارد.

اگر انتظار است که مردم از نماز جمعه‌ها در سراسر کشور استقبال کنند و حضوری به مانند سال‌های اول انقلاب داشته باشند یکی از راهکارهای آن قطعا اخلاق‌مداری سیاسی و رعایت تقوا از سوی خود ائمه جمعه است که در کنار تحلیل‌های علمی، بی‌طرفانه و دور از سیاسی‌کاری می‌تواند انگیزه حضور مردم را برای حضور در نماز جمعه و شنیدن سخنان مفید از سوی ائمه جمعه تقویت کند.

مهدی مخبری، دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی