واحد‌های درسی دانشگاه‌ها و ترویج مفاهیم قرآنی
گروه دانشگاه ـ در سنجش جایگاه قرآن در واحد‌های درسی در دانشگاه، مهم‌ترین سؤال این است که آیا واحد‌های درسی دانشگاه‌ها می‌تواند مسیری مطمئن و اثرگذار برای ترویج مفاهیم قرآنی میان دانشجویان باشد.
شاید به جرئت بتوان گفت از قرآن مهجورتر در دانشگاه‌ها نیست. دانشجویی که وارد دانشگاه می‌شود، بجز دانشجویانی که به صورت اختصاصی رشته‌های علوم قرآنی و حدیث می‌خوانند، هیچ الزامی برای مطالعه قرآن و آشنایی با مفاهیم قرآنی ندارند؛ چراکه این واحد‌ها اختیاری ارائه می‌شوند.
هر دانشجو باید ده‌ها کتاب ترجمه‌ای از شرق و غرب بخواند، بفهمد و حفظ کند و امتحان بدهد، ولی هیچ لزومی نمی‌بیند کمی هم قرآن بخواند، بفهمد و در رشته و تخصص خود از آن بهره بگیرد.
یکی دوتا از دروس گروه معارف، ارتباطی اندک با قرآن دارد که البته اشتیاق دانشجویان به گروه معارف و استادان و کتابها و جزوه‌هایش نگفتنی است. از بدترین ساعت‌هایی که این دروس ارائه می‌شود که بگذریم، متون خشک و رسمی این دروس که تنها به ارائه برخی از آیات، لغت شناسی و معانی آن اختصاص یافته و ارتباط آن با زندگی روزمره به خوبی تبیین نمی‌شود سبب می‌گردد تا دانشجویانی که به اجبار یا حتی اختیار چنین واحد‌های درسی را انتخاب کرده‌اند، از آن بهره کافی را نبرند. این کتابها سال‌هاست بی‌آنکه رنگ و روی بازبینی یا ویراست به خود ببینند، با همان کم و کیف و حتی همان طرح جلد‌های ساده مهمان دانشگاه‌هاست.
بایستی تحولی جدی در ارائه واحد‌های قرآنی در دانشگاه‌ها صورت گیرد. از شیوه‌های نوین ارائه دروس، مانند روش‌های کارگاهی یا کنفرانس، استفاده از چندرسانه‌ای‌ها، به کارگیری هنر‌های نمایشی و دیگر امکانات باید بهره گرفت و اقتضائات زبان مخاطب امروزی کلام الله را در عرضه قرآن در نظر گرفت.
با وجود کشف و اثبات بسیاری از ظرایف اعجاز قرآنی در علوم مختلف همچنان قرآن به صورت ایزوله تدریس می‌شود نه به عنوان درسی راهگشا و مؤید علوم تازه. البته غربت کنونی قرآن در دانشگاه ادامه همان مهجوریت کلام‌الله در جامعه است. بخش عمده‌ای نیز به نارسایی‌های آموزشی دوران پیش از دانشگاه در مدرسه، خانواده و اجتماع برمی‌گردد، بخشی را باید از چشم مدیران آموزش عالی کشور دید که همچنان قرآن را آن چنان شایسته آن است به مذاق دانشجویان شیرین نکرده‌اند. بگذریم که در آستانه سومین دهه شکل گیری «شورای عالی قرآن» با درایت رهبر معظم انقلاب قرار داریم و همچنان قرآن جایگاه خود را پیدا نکرده است.
یکی از پیشنهاد‌ها هم این است که واحد درسی مانند درس دینی دبیرستان به سبک آیین زندگی و کاربردی‌تر ارائه شود و دانشجویان ورودی دانشگاه‌ها همان گونه که باید توانمندی خود در درس زبان انگلیسی را برای آموزش دانشگاه تثبیت کنند (با ارائه درصد درس زبان در کنکور و یا گذراندن درس پیش نیاز انگلیسی)، توانمندی خود را در درس مفاهیم قرآنی نیز تثبیت نمایند. این درس می‌تواند بسیار هوشمندانه و کاربردی با مفاهیم جذاب ارائه شود.
در برخی از دانشگاه‌ها نیز یک رسانه جدید تعریف و ارائه شده است. رادیو دانشگاه که در یک ساعتی از اول صبح به صورت سراسری و زنده پخش می‌شود و سعی می‌کنند تا اطلاعاتی کوتاه در اختیار دانشجویان قرار دهند.
گاهی مطالب مفید و کوتاه، طنز یا ادبی است و نظر دانشجویان را در ابتدای صبح جلب کرده است. می‌توان از این رسانه نیز برای انتقال مفاهیم کوتاه و کاربردی به دانشجویان بهره گرفت. گاهی مطلبی کوتاه و کاربردی در ابتدای روز ذهن مخاطب را درگیر کرده و سبب شود که روزی قرآنی داشته باشد.
در نهایت نمره دانشگاه برای انتقال مفاهیم قرآنی به دانشجویان قابل قبول نیست و باید راهکار‌های مفیدی در این راستا اندیشیده و عملی شود.
مصطفی رفیعی، طلبه حوزه علمیه و مدیر مؤسسه اندیشکده راه فردای اصفهان
انتهای پیام
