تأخیر در بیان حقیقت؛ عامل اختلال در رابطه مردم و مسئولان

به گزارش ایکنا؛ مراسم رونمایی از کتاب «روش‌های پژوهش در رسانه‌ها و ارتباطات؛ درآمدی بر رویکردهای کیفی و کمی» تألیف آرتور آسابرگر با حضور سیدسعیدرضا عاملی، استاد ارتباطات دانشگاه تهران و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، ابراهیم محسنی، استاد دانشگاه تهران و پژوهشگر دانشگاه مریلند و احسان شاه‌قاسمی، استاد دانشگاه تهران و مترجم کتاب در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران برگزار شد.

سیدسعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص کتاب «روش‌های پژوهش در رسانه‌ها و ارتباطات؛ درآمدی بر رویکردهای کیفی و کمی»، گفت: از آنجایی که برگر استدلال‌های خود را در نگارش دارد و کمتر اهل روش تحقیق است، می‌توان گفت این کتاب بیشتر فلسفه روش تحقیق است.

وی با اشاره به محتوای کتاب، گفت: بخش اول کتاب به مفهوم پژوهش و روش پژوهش کتابخانه‌ای، فصل دوم به روش تحلیل متن، فصل سوم به روش‌های تحقیق کیفی و فصل چهارم به روش‌های تحلیل کمی اختصاص دارد و در بخش پایانی نیز برگر 19 اختلال در تحقیق را مطرح کرده‌است.

عاملی با اشاره به برخی از واژه‌های به کار رفته در ترجمه کتاب، گفت: این واژه‌ها از سوی مترجم نیاز به توضیح دارد.

وی در بخش پایانی سخنان خود گفت: پژوهش برای فهم و حل مسئله است؛ یعنی یکسری مسائلی وجود دارد که پاسخ آن را نمی‌دانیم و پژوهش انجام می‌دهیم تا بتوانیم آن را درک و حل کنیم. در این میان، توجه به اختلال‌هایی که مانع فهم مسئله می‌شود و اختلال‌هایی که مانع حل مسئله می‌شود، اهمیت دارد. به خاطر قضایای چند روز اخیر همه ما دل نگران هستیم و به لحاظ روحی از اتفاقی که برای هموطنانمان افتاده ناراحت شده‌ایم. عده‌ای از اندیشمندان و پژوهشگران درجه یک کشورمان در این پرواز بودند و اتفاقی که برای این عزیزان افتاد اتفاقی نیست که کسی به خاطر آن آزرده نشود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی اضافه کرد: نگاه حل مسئله، نگاهی است که در بسیاری از مواقع انسان را نجات می‌دهد. اگر همان روز اول تدبیر می‌کردند و حقیقت به مردم گفته می‌شد و تأخیر در بیان وجود نداشت، اختلال در رابطه مردم و مسئولان به وجود نمی‌آمد؛ اصل اتفاق، اتفاق مسئولیت‌برانگیزی است که نمی‌شود به راحتی از آن گذشت، اما اگر به مردم صادقانه گفته می‌شد، این فاصله را ایجاد نمی‌کرد.

وی ادامه داد: حال در این میان می‌بینیم عده‌ای مداخله‌کننده در فهم مسئله وارد می‌شوند و موارد مختلف را مطرح می‌کنند. اینها مداخلاتی است که در فهم مسئله می‌شود و ما محققان اجتماعی باید بتوانیم محاق واقعیت را بفهمیم. امروز با به وجود آمدن فضای مجازی، رسانه‌های اجتماعی و کانال‌ها درک واقعیت کار ساده‌ای نیست و به فراخور جست‌و‌جویی که در رسانه‌های اجتماعی انجام می‌دهیم فضای زندگی برای ما درست می‌کنم.

عاملی تشریح کرد: اینستاگرام به فراخور فضاهایی که وارد آن می‌شویم، برای ما فضای مراجعه به وجود می‌آورد و این تصور را برای مخاطب ایجاد می‌کند که همه دنیا همین‌گونه است که ما می‌بینیم. اگر کسی علاقه‌مند به بحث‌های سیاسی باشد، وارد کانال‌های سیاسی می‌شود و کانال‌های مشابه به وی ارائه می‌شود و این تصور در وی ایجاد می‌شود که همه دنیا به این مسئله علاقه‌مند هستند و تراکم داده‌ای بزرگی در این موضوع وجود دارد، در حالی که فرد دیگری در حوزه‌ای دیگر جست‌و‌جو می‌کند و تصور دیگری از جهان به وی ارائه می‌شود.

این استاد ارتباطات تصریح کرد: در فهم مسائل اجتماعی باید اختلال‌گران فهم و واسطه‌هایی که موجب می‌شود واقعیت اجتماعی را نفهمیم، کنار بزنیم و واقعیت را آنچنان که هست بفهمیم. از سوی دیگر دانشجو به عنوان علاقه‌مند به علم باید دائماً به دنبال راه حل باشد. «مشکل» یک بن‌بست است و مسیری است که برون‌رفت از آن وجود ندارد، اما «مسئله» این‌طور نیست. مسئله معلولات زیاد و مجهولات زیادی دارد که تبدیل مجهول‌های آن به معلوم، هنر کسی است که دارد تحقیقی معطوف به حل مسئله انجام می‌دهد.

وی هشدار داد: اینکه مدام ما بر طبل ناامیدی اجتماعی بزنیم و مسائل اجتماعی کوچک و بزرگ را طوری جلوه دهیم که گویی جهان به پایان رسیده و هیچ برون‌رفتی از این مسئله وجود ندارد، اشتباه است. هر مسئله‌ای قابل حل و برون‌رفت است، برای آنکه انسان دارای خلاقیت و نوآوری ذهنی است و می‌تواند زمینه برون‌رفت از مسائل را برای خود فراهم کند.