کتاب «فرهنگ‌نامه تاریخ حوادث رجال عصر پهلوی» باز نشر شد
گروه ادب ــ کتاب «فرهنگ‌نامه تاریخ حوادث رجال عصر پهلوی» به همت انتشارات پژوهشکده باقرالعلوم(ع) باز نشر شد.
به گزارش ایکنا؛ مطالعه تاریخ، به عنوان حوادث مهم گذشته انسان، اگر با نگرشی عبرت‌آموز مورد توجه قرار گیرد، نقش مهمی در اصلاح حیات فردی و اجتماعی انسان‌ها خواهد داشت. قرآن کریم در آیات بسیاری مردم را به مطالعه زندگی اقوام گذشته دعوت کرده، و در بخش مفصلی از آیات خویش، سرگذشت پیشینیان را بیان کرده است.
حضرت علی(ع) به منظور تشویق برای مطالعه و آشنایی با تاریخ، در وصیت‌نامه خود به امام حسن(ع)، به تأمل خویش در زندگی پیشینیان و سیر در اخبار و زندگی آن‌ها اشاره دارد و این آگاهی و تجربه ارزشمند را برابر با یک عمر زندگی با پیشینیان قلمداد کرده است. با توجه به این بینش الهی اهمیت پژوهش و نگارش تاریخ هرچه بیشتر خودنمایی می‌کند.
پهلوی، آخرین سلسله شاهنشاهی ایران بود که رضاخان میرپنج آن را بنیاد نهاد و با پسرش ۵۷ سال بر آن سلطنت کرد. بررسی روند فروپاشی حکومت پهلوی و عبرت‌آموزی از آن، مستلزم گزارش دقیق و غیر مغرضانه تاریخ این حکومت است. در این محدود زمانی، شیوه‌های استعمار از پیچیدگی خاصی برخوردار بوده و برای سرکوب ملت‌ها و جنبش‌ها، از تکنیک و ابزار‌های پیشرفته‌ای استفاده کرده است.
برای آشنایی عموم افراد جامعه با مباحث تاریخی، پژوهشکده باقرالعلوم(ع) به شیوه‌ای نو، درصدد تدوین فرهنگ‌نامه جامع تاریخی برآمد و در این جهت تاریخ پهلوی در قالبی جدید، با عنوان فرهنگ‌نامه تاریخ حوادث رجال و عصر پهلوی در سه جلد در اختیار علاقه‌مندان به مباحث تاریخی قرار می‌گیرد.
در بخشی از کتاب «فرهنگ‌نامه تاریخ حوادث رجال عصر پهلوی» آمده است: با پیشروی آلمان درخاک لهستان، جنگ جهانی دوم شروع شد. دولت ایران به نخست وزیری محمود جم بیانیه اعلام بی‌طرفی ایران را در شهریور ۱۳۱۸ شمسی به اطلاع عموم رساند. رضا خان تهدیداتی را که به مرزهای ایران نزدیک می‌شد، حس کرد. بدین دلیل با اتکا به ارتش صد و بیست هزار نفری که یکی از مدرن‌ترین و مجهز‌ترین ارتش‌های آن زمان بود به اقدامات پیشگیرانه دست زد، پخش نشریات آلمانی در ایران ممنوع شد و فعالیت‌های آلمانی‌های مقیم ایران تحت نظارت در آمد.... انگلیس در ۶ مرداد ۱۳۲۰ اخطاری برای دولت ایران فرستاد و خواستار اخراج فوری اتباع آلمان از ایران- که تعداد آن‌ها را به ۲۵۰۰ نفر تخمین زده بودند- شد، اما دولت ایران که پس از حمله آلمان به شوروی سرکار آمده و در سیاست خود، متناسب با جنگ تغییر آنچنانی نداده بود، بحران پیش آمده را جدی نگرفت و اخراج اتباع آلمان را مخالف با اصل بی‌طرفی دانست!
در سحرگاه سوم شهریور ۱۳۲۰ وزیر مختاران انگلیس و شوروی به منزل نخست وزیر رفتند و در دو یادداشت جداگانه به اطلاع جناب نخست وزیر رساندند که، چون دولت شاهنشاهی ایران به تذکرات دوستانه دُوَل متفق توجه کافی نکرده و سهل انگاری کرده است، نیرو‌های مسلح دو کشور طبق دستور ستاد‌های خود، وارد خاک ایران شده و در حال پیش روی هستند. در همان روز‌های اول، تمام نیرو‌های دریایی جنوب و لشکر تبریز و رضاییه، گیلان، مشهد، اردبیل و کرمانشاه توسط متفقین متلاشی شده و عملاً کشور بدون پشتیبانی ارتش مانده بود. روز چهارم شهریور هیئت دولت با ریاست رضا شاه تشکیل شد و او از استعفا و کناره‌گیری سخن گفت، در روز پنجم علی منصور استعفا کرد.
در روز ۱۸ شهریور ۱۳۲۰ دولت ایران قراردادی با دولت انگلیس و شوروی امضا کرد که شامل چند ماده مهم از جمله عدم مقاومت و عقب نشینی ارتش ایران در شمال، غرب و جنوب، دستگیری تمام اتباع آلمان از سوی دولت ایران و تسلیم به نمایندگان سیاسی انگلیس و شوروی در تهران، واگذاری راه آهن و تمام راه‌های شوسه ایران به متفقین برای حمل مهمات جنگی به شوروی، حفظ بی‌طرفی از سوی ایران و پرهیز نسبت به نفت و ایجاد تسهیلات اقتصادی و خارج شدن قوای متفقین از ایران حداکثر تا شش ماه پس از خاتمه جنگ است.
فرهنگ‌نامه «تاریخ حوادث رجال و عصر پهلوی» در راستای ارائه اطلاعات تاریخی، سعی بر این داشته که مقالات، به صورت مفید، مختصر و به دور از هرگونه تحلیل در گزارشات تاریخی به مخاطبان عرضه شود. این مجموعه با اتکا به بزرگترین مدارک این دوره، تهیه شده و با قلمی شیوا و روان نگارش یافته است. همچنین در این مجموعه سعی شده با تحریر بیش از ۳۰۰ مدخل اصلی، تاریخ حوادث و رجال عصر پهلوی مورد توجه قرار گیرد و در تدوین مقالات سعی شده که تمامی حوادث و اتفاقات مرتبط با تاریخ حوادث و رجال عصر پهلوی به دو صورت مستقل و غیر مستقل مورد بحث قرار گیرد. از مزایای این مجموعه دسترسی آسان به موضوعات و مدخل‌های مرتبط با تاریخ حوادث و رجال عصر پهلوی است، که به ترتیب حروف الفبا نظم یافته است و مخاطب می‌تواند به آسانی از آن بهره گیرد.
انتهای پیام
