بررسی مبانی هستی‌شناختی تعلیم و تربیت در ماهنامه ترویجی «معرفت»
گروه اندیشه ــ شماره دویست و شصت و چهار فصلنامه علمی ترویجی «معرفت» شامل 8 مقاله منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ شماره دویست و شصت و چهار فصلنامه علمی ترویجی «معرفت» به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «آموزه‌های تربیتی آیات 23ـ 28 سوره مبارکه «قصص»، «اوصاف شیعیان واقعی؛ ادب معاشرت با دیگران»، «بررسی مبانی هستی‌شناختی تعلیم و تربیت از منظر تجربه‌گرایی و قرآن»، «تحلیل تربیت اخلاقی نادینگز و نقد آن بر مبنای آراء علامه طباطبائی»، «تحلیل حدود مانعیت شیطان در تربیت دینی و راه‌های مقابله با آن از منظر قرآن»، «تربیت اعتقادی بر بنیان مقایسه در قرآن کریم»، «جایگاه نهاد نمازجمعه در تربیت اخلاقی جامعه»، «زمینه‌های روانی ـ اجتماعی دگرگونی ارزش‌های اخلاقی در قوم بنیاسرائیل: برداشتی از قرآن».
بررسی مبانی هستی‌شناختی تعلیم و تربیت
در چکیده مقاله «بررسی مبانی هستی‌شناختی تعلیم و تربیت از منظر تجربه‌گرایی و قرآن» می‌خوانیم: «حل مسائل اساسی فلسفه، به‌طور مستقیم یا غیر‌مستقیم، بستگی به پاسخی دارد که به پرسش‌های هستی‌شناختی داده می‌شود، و در ارتباط تنگاتنگ با نوع رویکردی است که نسبت به این مسئله در پیش گرفته می‌شود. از موضوعات مهم و ضروری برای نظام تعلیم و تربیت، بررسی نقادانه فلسفه‌ها و نظریه‌های تربیتی مطرح در این حوزه می‌باشد. این امر سبب بهره‌گیری عالمانه و منصفانه از نظریات تربیتی موجود، و مانع اقتباس جاهلانه و کورکورانه می‌شود. هدف از پژوهش حاضر نیز بررسی مبانی هستی‌شناختی تعلیم و تربیت از منظر دو رویکرد تجربه‌گرایی و قرآنی می‌باشد. محققان جهت نیل به مقصود، از روش تحلیلی ـ توصیفی بهره جسته‌اند، که خود از نوع تحقیقات کیفی است. همچنین با استفاده از رویکرد وصفی ـ تفسیری به تبیین موضوع و با تحلیل مبانی هستی‌شناختی به ارائه نکات تربیتی دو رویکرد در چارچوب قرآنی و تجربی اقدام کرده‌اند. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که هر دو رویکرد، شاید در لفظ اشتراکات لفظی داشته باشند، ولی تفاوت ماهوی و معنایی بسیار دارند که به‌علت جهان‌بینی و مبانی هستی‌شناختی متفاوت خواهد بود.»
حدود مانعیت شیطان در تربیت دینی
در طلیعه مقاله «تحلیل حدود مانعیت شیطان در تربیت دینی و راه‌های مقابله با آن از منظر قرآن» آمده است: «عوامل و موانع زیادی در فرایند تربیت دینی دخیل‌اند. یکی از این موانع شیطان است. تبیین حدود مانعیت شیطان در فرایند تربیت دینی ما را در تحقق اهداف تربیتی و کاربست صحیح روش‌های آن یاری می‌رساند. ازهمین‌روی این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، بررسی حدود مانعیت شیطان در تربیت دینی و راه‌های مقابله با آن از منظر قرآن را مدنظر قرار داده است، تا راهنمای عمل مربیان تربیتی باشد. نتیجه این بررسی نشان می‌دهد، شیطان از طرق مختلف مانند: ایجاد ترس، تزیین گناهان، فراموشی یادخدا و برانگیختن آرزوها، به مداخله تربیتی پرداخته و آثار سوء تربیتی مانند: گمراهی، شرک به خدا، هوسرانی و گناه را در متربی بر جای می‌گذارد. از سوی دیگر، با بررسی آیات بیانگر نقش زیربنایی اراده و اختیار انسان در شکل‌دهی شخصیت دینی، این نکته حاصل شد که عملکرد شیطان مستقل از اراده انسان و عاملی در عرض آن نیست، بلکه حیث تأثیرگذاری آن دو بعد شناختی و عاطفی انسان است. در نتیجه مداخله تربیتی او از طریق ایجاد زمینه‌های تربیتی منفی و از بین بردن زمینه‌های تربیتی مثبت در این دو ساحت وجود انسان است.»
تربیت اعتقادی بر بنیان مقایسه
در آغاز مقاله «تربیت اعتقادی بر بنیان مقایسه در قرآن کریم» می‌خوانیم: «پژوهش حاضر به روش تحلیلی ـ توصیفی به منظور بررسی برخی ابعاد روش مقایسه در فرایند تربیت دینی از منظر قرآن کریم صورت گرفته است. داده‌های موردنیاز پژوهش حاضر از طریق استقصای آیات و تفاسیر معتبر، انتخاب و تهیه منابع، مطالعه عمیق و تلاش برای تعیین دلالت‌های آنها، گردآوری شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که قرآن کریم این روش را هم در سطح مبدأ هستی و هم در سطح مؤمنان، به هر دو مبدأ اصیل و غیراصیل ارائه کرده است. در سطح اول، درک عمیق‌تر وجوه عمده ربوبیت، هادی‌بودن، سودمندی برای بندگان و در سطح دوم، فهم بهتر از وجوهی همچون یکتاپرست و مشرک، اسوه‌های فضائل و رذائل مورد اتفاق همه، بندگی و آزادگی، مؤمن و فاسق، بصیر و فاقد بصیرت، آب گوارا و آب شور، امور مشابه طبیعت و حیات دنیوی و اخروی به تسهیل تدین متربیان و اقناع ذهن و قلب آنان کمک می‌کند.»
انتهای پیام
