حجت‌الاسلام خسروشاهی؛ احیاگر اندیشه تقریب و معارف اهل بیت(ع) در مصر

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن زمانی، مسئول دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه‌های علمیه، در گفت‌وگو با ایکنا، با اشاره به سابقه 50 سال فعالیت مرحوم خسروشاهی در عرصه تبلیغ، تألیف و تدوین آثار گران‌بها گفت: ایشان از پیشکسوتان عرصه قلم در حوزه علمیه در یکی دو دهه قبل از انقلاب اسلامی است و علاوه بر نوشتن مقالات و کتب، مترجم برخی از کتب ارزشمند نیز بودند.

وی افزود: ارتباط زیادی قبل و بعد انقلاب با مقام معظم رهبری و همکاری فرهنگی قابل توجهی با ایشان داشتند؛ بعد از انقلاب هم مدتی سفیر ایران در واتیکان و سپس مسئول دفتر حفاظت از منافع جمهوری اسلامی ایران در مصر شد و در مدتی که در قاهره مستقر بود فعالیت‌های ارزشمندی به خصوص در تقریب مذاهب داشت.

بیشتر بخوانید:

• از ابتدای طلبگی دست به قلم بود
• فرهنگبان کوشا و شخصیتی جهانی‌اندیش بود

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) العالمیة ادامه داد: بنده بعد از ایشان، مدت سه سالی که در قاهره حضور داشتم شاهد آثار و برکات علمی و فرهنگی ایشان در آنجا بودم؛ مرحوم خسروشاهی اندیشه تقریب مذاهب اسلامی را، که آیت‌الله بروجردی با همت مرحوم شیخ محمدتقی قمی و شیخ شلتوت و دیگران در مصر شروع شد، تا حدی که می‌توانست پیگیری کرد.

احیاگر اندیشه تقریب در مصر

وی افزود: اندیشه تقریب بعد از آیت‌الله بروجردی و فوت شلتوت فروکش کرد و در حال خاموشی بود و ایشان در مدت حضور خود در قاهره نگذاشت این چراغ خاموش شود و مقداری آن را احیا کرد؛ جلسات تقریب را با دعوت شیخ طنطاوی، شیخ الازهر؛ نصر فرید واسل، مفتی سابق الازهر و احمد عمرهاشم، رئیس الازهر، تشکیل داد که برکاتی داشت.

زمانی با بیان اینکه وقتی که در قاهره بودم این روند را ادامه دادم و علمای الازهر را در جلساتی جمع کردیم و نگذاشتیم که این چراغ به طور کلی خاموش شود، اظهار کرد: از دیگر اقدامات مرحوم خسروشاهی معرفی انقلاب اسلامی و مکتب اهل بیت(ع) به پیروان مذاهب دیگر و سایر کشورهای اسلامی به ویژه نخبگان مصر بود.

استاد جامعةالمصطفی(ص) العالمیة با بیان اینکه نخبگان مصر و کشورهای دیگر اسلامی با توجه به فرزانگی آن استاد از فعالیت‌های علمی او استقبال کردند، تصریح کرد: همین مسئله سبب شد که معارف اهل بیت(ع) تا حدودی در این کشورها معرفی شود و مرحوم خسروشاهی زحمات فراوانی را متحمل شدند.

معرفی نقاط مثبت اخوان المسلمین

زمانی افزود: ایشان همچنین توانست تعامل نسبتاً خوبی با اخوان‌المسلمین به عنوان ریشه‌دارترین حزب در مصر برقرار  کند؛ اخوان سابقه 70 ساله در این کشور دارد و علی‌رغم اینکه در طول حیات خود فراز و نشیب داشته و مواضع مثبت و منفی ارائه کرده است و ایشان توانست در یک اثر تحلیلی جنبه‌های مثبت اخوان را برجسته‌تر و نقاط ضعف را کمرنگ‌تر نشان دهد.

مسئول دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه‌های علمیه ابراز کرد: البته مسئولان بعدی اخوان‌المسلمین از این ظرفیت و سرمایه علمی و آثاری که در مورد اخوان تولید شد بهره لازم را نبردند و متأسفانه با رویکردهای غلط متعصبانه و نزدیک به سلفی برخی گروه‌های تندرو، این زحمات نتوانست تأثیر لازم را داشته باشد.

زمانی تصریح کرد: برخی اخوانی‌ها هم رویکرد سکولاریستی در پیش گرفتند و همین دو جریان انحرافی اخوان (یعنی سکولارها و اخوانی‌های متمایل به سلفیون) مانع از آن شد که طرفداران اخوان بتوانند از سرمایه علمی مرحوم خسروشاهی استفاده کنند، ولی روزی این تلاش علمی اثر خود را خواهد گذاشت و جامعه اخوانی سرانجام در برابر قلم ایشان سر تعظیم فرود خواهند آورد. ایشان در حوزه علمیه قم هم مراکزی را تأسیس و مجلاتی منتشر کردند؛ در جمع فضلای حوزه اندیشه تقریب و روشنفکری دینی را تا حدودی در جلسات تبیین کردند و طلاب از ایشان بهره بردند.

مسئول دفتر سیاسی و اجتماعی حوزه‌های علمیه در پایان بیان کرد: مرحوم خسروشاهی دانش حوزوی، دانش بین‌المللی، تقریب میان مذاهب اسلامی و دانش بین‌الادیانی و آشنایی با زبا‌ن‌های خارجی را با هم تنید و معجونی ارزشمند ایجاد کرده بود. امیدواریم اولاً آثار گران‌بهای ایشان مورد استفاده جامعه نخبگانی قرار گیرد و ثانیاً نهادهای پژوهشی و آموزشی به چاپ مجموعه آثار وی همت بگمارند و ابعاد شخصیتی ایشان شفاف‌تر ترسیم و تبیین و به جامعه حوزوی عرضه شود تا بتواند الگوی حوزه و روحانیت باشد.