آیا با آیه «نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ» عدم تحریف قرآن ثابت می‌شود + صوت

به گزارش ایکنا، جلسه تفسیر قرآن سیدمجتبی حسینی، مفسر قرآن با محوریت آیات سوره حجر، شب گذشته 9 اردیبهشت برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

«إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ؛ بى‏‌ترديد ما اين قرآن را به تدريج نازل كرده‌ايم و قطعا نگهبان آن خواهيم بود».

ما در جلسه گذشته در مورد آیه هشتم صحبت کردیم، امشب ممکن است بازگشتی به آن بحث داشته باشیم. اگر خاطرتان باشد کسانی که مخالف پیامبر(ص) بودند گفتند ای کسی که ذکر بر او نازل شده است، تو دیوانه‌ای! اشاره کردیم از این آیه معلوم است که آنها چیزی به نام ذکر را قبول دارند یا زبان قرآنی حرف آنها این می‌شود. آیه نهم می‌فرماید ما خودمان ذکر را نازل کردیم و نسبت به آن حافظیم.

ایراد اثبات تحریف‌ناپذیری قرآن با آیه

در اینجا چند مطلب قابل اشاره است؛ یک مطلب عمومی که خیلی مطرح می‌شود در باب تحریف قرآن است و کسانی که می‌خواهند استدلال کنند قرآن تحریف نمی‌شود به این آیه استناد می‌کنند. وقتی صحبت سر حجیت قرآن می‌شود معمولا آیه نهم سوره حجر را به کار می‌برند. در اینجا چند مسئله وجود دارد یکی اینکه آیا ذکر در آیه مساوی با قرآن است. یک بحث دیگر اینکه خود این آیه جزء قرآن است و حرف شما مصادره به مطلوب است. ما همین مسئله را در بحث اجتهاد و تقلید هم داریم. گفته می‌شود چرا باید از اعلم تقلید کنیم، می‌گویند فلان مرجع تقلید می‌گوید. خب این مستلزم دور است. حالا ما می‌خواهیم از این آیه استفاده کنیم قرآن تحریف نشده است و از این آیه دلیل می‌آوریم. کسی که مدعی است قرآن تحریف شده نمی‌توان با این آیه به او پاسخ داد.

اگر قرار باشد ذکر به معنای این باشد که قرآن تحریف نمی‌شود باید ذکر را مساوی با قرآن بگیریم که مشکل قبل را دارد، اگر بگوییم معنای آیه این است که پیام‌های آسمانی تغییر نمی‌کند ما معتقدیم تورات و انجیل تحریف شده است. مطالب این آیه خیلی عمیق‌تر و گسترده‌تر از چیزی است که ما از آن استفاده می‌کنیم. آیه چه می‌خواهد بگوید؟ اگر ذکر را به معنای همه پیام‌های الهی و کتاب‌های آسمانی بدانیم مگر ما نمی‌گوییم آنها تحریف شده است؟ شاید بگوییم اصلا چه کسی گفته تورات و انجیل تحریف شده است؟

بله، تورات و انجیل کنونی مطالبی دارد که با هیچ عقل سلیمی هماهنگ نیست مثلا گفته شده خدا با یعقوب کشتی گرفت. اگر کسی هیچ دینی را قبول نداشته باشد نمی‌پذیرد این داستان‌ها از طرف خداوند باشد. بنابراین در تورات موجود قطعا تغییراتی اتفاق افتاده است. وقتی تاریخ تدوین تورات و انجیل را می‌بینیم می‌فهمیم باانگیزه‌های مختلف تحریف شده است. پس این تورات و انجیل که ما الآن داریم محل بحث ما نیست ولی تورات و انجیل تحریف نشده‌ای هم وجود دارد و در ذهن و قلب آنهایی که باید باشد، هست کما اینکه ائمه(ع) تورات و انجیل را می‌دانستند. پس حفظ اینها هست ولی آیا منظور آیه هم همین است یا خیر؟ اصلا چه کسی گفته «لحافظون» یعنی از تحریف حفظ می‌کنیم؟ معنای این حفظ چیست؟ حالا اشاره می‌کنم.

حقیقتی به نام ذکر در عالم وجود دارد

این ذکر که در آیه گفته شده برای همه پیامبران بوده است. یک چیزی در این عالم به نام ذکر وجود دارد که رابطه‌ای از خدا با این عالم و ما انسان‌ها است. این ذکر در همین قرآن است و در دل قرآن ذکر هست. یک موقع من بخواهم با ذکر آشنا شوم باید سراغ قرآن بروم. اگر نگوییم ذکر مساوی با قرآن است حداقل می‌دانیم که در قرآن ذکر هست.

کافران می‌گفتند ای کسی که ذکر بر تو نازل شد، ملائکه را بر ما نازل کن. قرآن گفت ما ملائکه را نازل نمی‌کنیم مگر به حق و وقتی ملائکه نازل شوند اینها دیگر فرصت و مهلتی ندارند. بعد فرمود ما ذکر را نازل می‌کنیم؛ یعنی قرار نیست پیامبر(ص) ذکر را نازل کند، بلکه ما هستیم که ذکر را نازل می‌کنیم. پس قسمت اول آیه دارد جواب کسانی را می‌دهد که می‌گفتند ملائکه را برای ما بیاور. چون طرف مقابل صحبت از ذکر کرد، این آیه فرمود ما ذکر را نازل کردیم و نسبت به آن حافظیم.

این کلام فراتر از یک گزاره است بلکه یک اتفاق است. وقتی خدا یک چیزی می‌گوید این یک اتفاق است یعنی دارد اتفاق می‌افتد. «ما حافظ او هستیم» یعنی تمام. خدا کجا ذکر می‌کند؟ هر جا که باید باشد. اگر قرار است در قلوب باشد، ما آن را حفظ می‌کنیم. بنابراین اگر چه ممکن است آیه با تحریف ربط نداشته باشد ولی هزاران نکته در آن است.