روح عبادات با فهم اسرار آن بالا می‌رود

به گزارش ایکنا؛ جلسه سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین سیدیدالله یزدان‌پناه، استاد سطوح عالی حوزه و مدرس برجسته عرفان و فلسفه، امروز 6 اردیبهشت‌ماه با موضوع غفلت و اقسام آن برگزار و به صورت زنده از طریق صفحه اینستاگرام  به نشانی https://www.instagram.com/nafahat.eri منتشر شد.

وی در آغاز سخنان خود اظهار کرد: خداوند در مورد عباداتی که تشریع کرده است، در ابتدا از ما سطح آن را می‌خواهد و این حق است و اصلا راه ورود همین است که انسان احکام عبادات را یاد بگیرد. ولی ما که به شریعت سر می‌زنیم، می‌بینیم که هدف و غایتی از این تشریع عبادات دارد. درست است که یک سطحی است و انسان در نماز یک رکوع و سجده‌ای دارد و سطحی است که اجرا می‌کند، اما می‌بینیم شارع مقدس به همین قدر اکتفا نکرده است و فلسفه اعمال عبادی که از ما خواستند را گفته و به زبان آورده است.

یزدان‌پناه تصریح کرد: ما به تجربه خود نیز نماز می‌خوانیم و روزه می‌گیریم و احساس می‌کنیم که یک عده اسرار دیگر نیز در کار است. گاهی انسان صد روز یا هزار روز نماز می‌خواند، اما در این بین، یک نماز درست می‌خواند و می‌فهمد خبرهایی وجود دارد. شریعت نیز تصریح و اسراری را مطرح کرده و گفته ما به دنبال آن اسرار هستیم. اگر کسی این اسرار را بداند و بخواهد اجرا کند، می‌فهمد از نماز چه خواستند و تکلیف ما چیست.

وی بیان کرد: به همین منظر ما باید توجه کنیم که اسرار عبادات نیز مطرح است و فلسفه‌ها و حکمت‌هایی دارد. ما فی‌الجمله این را می‌فهمیم، اما در شریعت به این تصریح شده است و برخی جاها نیز گفته که در نهایت چه می‌خواهیم یا فرمود که در نماز چه کنید تا نمازتان حقیقی شود. همچنین گفته‌اند که شما باید به کجا برسید. لذا وقتی انسان وارد این بحث‌ها می‌شود و می‌خواهد احکام را اجرا کند، باید از فلسفه احکام هم آگاه باشد. این دانستن بسیار هم راهگشا است. برخی‌ها را دیده‌ام که چون چند مطلب در این جهت از یک عالم ربانی شنیده‌اند، نوع نمازشان تغییر کرده است.

وی افزود: بنابراین باید به این مسئله اعتنا کرد و اگر این نباشد، ممکن است کسی 20 سال نماز بخواند، اما در همان سطح مانده باشد یا لااقل نفهمد که نمازش نقص داشته است. بندگان خدایی هستند که می‌گویند ما که روزه نگرفتیم و فقط دهان ما روزه بود و به خدا می‌گویند به حق این دهانی که روزه بود، ما را ببخش. چون فلسفه روزه را می‌دانند، اما برخی که فلسفه را نمی‌دانند، اینطور نمی‌گویند و طوری صحبت می‌کنند که گویی طلبکار هستند. می‌گویند الحمدلله که روزه‌هایم را گرفتم و به خلل کار خود نیز توجه ندارد. بله تخطی نکرده و این درست است. یک پیرمردی ساعت چهار یا پنج عصر رفت تا نماز ظهر و عصر را بخواند. ظاهرا در مدرسه صدر اصفهان بوده که آخوند کاشی هم در آنجا بوده است که در معنویت و عرفان بسیار قوی بوده است. وقتی این فرد وضو گرفت و نماز خواند، به او گفت که وضو و نمازت جالب درنیامد و ناقص بود. در ادامه این فرد چیزی گفت که آخوند کاشی را متحول کرد. گفت من می‌دانم که نمازم ناقص است، فقط آمده‌ام بگویم که طاغی و یاغی نیستم.

یزدان‌پناه بیان کرد: البته بدین معنا نیست که ما هم احکام را درست اجرا نکنیم و اینطور بگوییم، بلکه باید احکام و اسرار آنها را فرا گرفت. برخی به این اسرار آگاه هستند، اما برخی خودشان هم نمی‌دانند که نمازشان ناقص بوده است. ما اگر اسرار  عبادات را نفهمیم، در همان سطح اول می‌مانیم و قانع هم می‌شویم. با اینکه قرآن و اهل بیت(ع) می‌گویند، اما ممکن است که فرد توجهی نداشته باشد.

وی تصریح کرد: اصل حرف این است که باید اسرار را بفهمیم و بدانیم چه خبر است و بدانیم خدا از ما چه می‌خواهد و به آن نکات خواسته شده توجه شود. بعد می‌بینیم روح عمل بالا رفته است. بنابراین اسرار عبادات را برای این می‌خواهیم. اما برخی فرهیختگان کم‌لطفی می‌کنند که کتاب نمی‌خوانند و مطالبی از این دست را گوش نمی‌کنند. الآن نمی‌شود انسان بگوید اسرار صلاه نمی‌خوانم. کسی که فرهیخته است، چرا نخواند؟ همچنین برخی از روایات در این زمینه را باید شنید.

یزدان‌پناه بیان کرد: بر این اساس، ضرورت دارد که بحث اسرار عبادات را داشته باشیم. امام سجاد(ع) وقتی که به بحث ماه رمضان و دخول در ماه می‌رسد، فلسفه همه عبادات را گفته است. امام(ع) مطرح می‌کند که خدا راه‌های احسان خود را به روی ما باز کرده است که مراد راه‌های عبادات است و خدا این کار را کرده که ما به رضوان الهی برسیم و فلسفه نهایی عبادات در این بیان است. رضوان این نیست که فقط مطیع خدا شویم و امتثال امر کنیم، بلکه می‌خواهیم رضایت خدا را جلب کنیم و ابتغای وجه الهی را داشته باشیم. در حقیقت خدا باید بپسندد و این اعمال موجب شود که ما به خدا نزدیک شویم و این عرفا هستند که به دنبال این رضوان می‌روند.