رمضان ماه توبه از هرچه ما را به غیر خدا وابسته میکند
ماه رمضان، بهشت الهی است که انسان در آن باید خودش را از همه خودپرستی و خودمحوریها و خانوادگیپرستیها و هر آنچه او را متوجه غیرخدا میکند، توبه کند. میتوان گفت که این توبه، عمده دستور امام سجاد(ع) برای بهرهمندی هرچه بیشتر از بهشت ماه رمضان الهی است.
به گزارش ایکنا؛ استاد محمدتقی فیاض‌بخش، از اساتید برجسته اخلاق، طی سلسله مباحثی به شرح دعای وداع امام سجاد(ع) با ماه مبارک رمضان پرداخته است که این مباحث در کانال شبکه اجتماعی ایشان با عنوان Jelvehnooralavi منتشر می‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید مربوط به سومین بحث از این سلسله مباحث است؛
«صمت و جوع و سهر و عزلت و ذکری به دوام، ناتمامان جهان را کند این پنج تمام». پنج دستاوردی است که برگرفته از قرآن و کلمات اهل بیت(ع) در میان اهل معنا معروف است. سکوت، گرسنگی، بیداری در هنگام سحر و قبل از اذان صبح، فاصله گرفتن از افرادی که در مسیر سلوک، رفقای ناباب هستند و در نهایت بالاترین و ارزشمندترین ابزار سلوک یعنی ذکر.
ماه رمضاه، ماه جمع تمام این ابزارها است و اگر کسی به درستی از این پنج ابزار بهره ببرد به سرعت همان طور که خدا فرمود: «لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ»، که راه هزار ماه را یک شبه و حتی در یک لحظه طی میکند، ولی باید مقدمات آن را از اوقات ماه رجب و شعبان و به ویژه شبها و روزهای آغازین ماه رمضان آغاز کند. اشاره شد که امام سجاد(ع) در خطبه وداع با ماه رمضان، قلههای این مراقبات و این نکات را برای ما، یک به یک ذکر کردهاند.
چهار محور در عرائض قبل مطرح شد و محور عمده باب توبه است. توبه به معنای عام، نه فقط توبه از گناه. توبه به معنای عام، یعنی رجوع به خدا با تمام تلاش و توان که فرمود: «يا أَيُّهَا الْإِنْسانُ إِنَّكَ كادِحٌ إِلى رَبِّكَ كَدْحاً فَمُلاقِيهِ»، یعنی ای انسانها، شما با کوشش و تلاش جدی دارید به سمت خدا میروید و قطعاً او را ملاقات میکنید و ببینید در کدام منزلت و مقام و در کدام چهره با خدای خود ملاقات میکنید. لذا فرمود: رمضان باب توبه الهی است و هرکس بنابر آن مقام و موقعیت خودش، به سوی خدا خود مراجعه میکند.
مراتب توبه انسانها
برخی از گناه توبه میکنند، یعنی با مولا عهد میکنند که دیگر گرد آن زشتیهایی که منفور درگاه اوست، نمیگردند. برخی دیگر توبه از رزائل اخلاقی میکنند. برخی دیگر توبه از محبت به غیر خدا میکنند. برخی دیگر، توبه از تشویش و اضطراب میکنند، اضطراب، از عدم توکل به پروردگار و بالاخره برخی دیگر نیز بنا بر کلام نورانی امام سجاد(ع) و بیان دیگری از امام صادق(ع) توبه از غیر خدا میکنند.
پس ماه رمضان، باب توبه است و فرمودند: «أَنْتَ الَّذِي فَتَحْتَ لِعِبَادِكَ بَاباً إِلَى عَفْوِكَ وَ سَمَّيْتَهُ التَّوْبَةَ»، خدایا، در این ماه باب بزرگی را باز کردی به سوی مقام عفو خودت و بخشش از کاستیهای بندگانت که نام آن را توبه نهادی و فرمودی که «تُوبَوا اِلَی اللّهِ تَوْبَةً نصوحاً» یعنی ای بندگان من، به سوی من بیایید، اما به صورت خالص و در ادامه فرمود: «عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُكَفِّرَ عَنْكُمْ سَيِّئَاتِكُمْ وَ يُدْخِلَكُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ»، توبه خالص زمانی است که انسان از همه ناخالصیها و همه آنچه او را از فطرت الهی خودش دور میکند، توبه کند و به این دلیل است که حضرت در ادامه بیانشان به نکتهای اشاره میکنند که روزی که خداوند، نه پیامبر(ص) و نه مؤمنان را هرگز خاسر و زیانکار نمیکند و مقامات آنان را بالا میبرد، به آنان نور خود را میبخشد که «نُورُهُمْ يَسْعَى بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمَانِهِمْ»، این درخواستِ نهتنها مؤمنان که انبیا(ع) در بهشت برین است که میگویند «رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا»، خدایا نور ما را کامل و کاملتر کن.
مراد از سخن بهشتیان در مورد کامل شدن نورشان چیست؟
اما مگر آنان نورانی نبودند که به بهشت رفتند؟ قطعاً بودند. پس اینکه عرضه میکنند که نور ما را کامل کن، یعنی آن باقی ماندهها از خودپرستیها و لذت بردنها برای خود را نیز برای خودت کن. ماه رمضان، بهشت الهی است که انسان در آن باید خودش را از همه خودپرستی و خودمحوریها و خانوادگیپرستیها و هر آنچه او را متوجه غیرخدا میکند توبه کند. در ادامه نیز فرمود: «وَ اغْفِرْ لَنَا إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»، یعنی خدایا، ما را در تحت پرده رحمتت قرار بده که میتوانی این کار را بکنی. بنابراین، این مورد عمده دستور امام سجاد(ع) برای بهرهمندی هرچه بیشتر از بهشت ماه رمضان الهی است.
در ادامه هم فرمودند که هیچ کس عذری برای خود نمیتواند بیاورد که خدایا در بهشت نبودم و در نتیجه بهرهای از بهشت تو نبردم. فرمود «فَمَا عُذْرُ مَنْ أَغْفَلَ دُخُولَ ذَلِكَ الْمَنْزِلِ بَعْدَ فَتْحِ الْبَابِ وَ إِقَامَةِ الدَّلِيلِ»، هیچ عذری برای کسی نیست که رمضانی بر یا او بگذرد و تحت غفار مغفرت خدا قرار نگیرد.
یادآور می‌شود، این سلسله مباحث به مرور در طول ماه مبارک رمضان در صفحه اینستاگرام به نشانی https://www.instagram.com/fayyazbakhsh_org نیز منتشر می‌شود و علاقه‌مندان می‌توانند بهره مند شود.
انتهای پیام
