نگران کم‌طاقتی خود نیستیم!
حضرت امیرمؤمنان علی (ع) در بخشی از خطبه 183 نهج‌البلاغه، در کلماتی که دلسوزی و شفقت نسبت به ما انسان‌ها در آن موج میزند، از کم‌طاقتی انسان در روزی سخن می‌گویند که برای بازگشت و پشیمانی دیر است.
قرآن کریم ضمن آیات متعددی تلاش کرده است انسان‌ها را ترغیب کند افق‌های بالاتر زندگی خود را ببینند، برای آن برنامه‌ریزی کنند و برای آرامش خود در آن سطح از حیات تدبیری بیندیشند. خداوند در آیات سوره مبارکه زمر فرمود: «وَأَنِيبُوا إِلَى رَبِّكُمْ وَأَسْلِمُوا لَهُ مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَكُمُ الْعَذَابُ ثُمَّ لَا تُنْصَرُونَ: پيش از آنكه شما را عذاب در رسد و ديگر يارى نشويد به سوى پروردگارتان بازگرديد و تسليم او شويد» (زمر، 54) و در آیات بعد انسان را از پشیمانی در چنین روزی که برحذر می‌دارد: «أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا عَلَى مَا فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ» مبادا كسى بگويد دريغا بر آنچه در حضور خدا كوتاهى ورزيدم.
حضرت امیرمؤمنان در بخشی از خطبه 183 نهج‌البلاغه، در کلماتی که دلسوزی و شفقت نسبت به ما انسان‌ها در آن موج میزند درباره این روز چنین فرموده است:
«اللَّهَ اللَّهَ مَعْشَرَ الْعِبَادِ وَ أَنْتُمْ سَالِمُونَ فِي الصِّحَّةِ قَبْلَ السُّقْمِ وَ فِي الْفُسْحَةِ قَبْلَ الضِّيقِ، فَاسْعَوْا فِي فَكَاكِ رِقَابِكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ تُغْلَقَ رَهَائِنُهَا. أَسْهِرُوا عُيُونَكُمْ وَ أَضْمِرُوا بُطُونَكُمْ وَ اسْتَعْمِلُوا أَقْدَامَكُمْ وَ أَنْفِقُوا أَمْوَالَكُمْ وَ خُذُوا مِنْ أَجْسَادِكُمْ فَجُودُوا بِهَا عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَ لَا تَبْخَلُوا بِهَا عَنْهَا، فَقَدْ قَالَ اللَّهُ سُبْحَانَهُ «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ» وَ قَالَ تَعَالَى «مَنْ ذَا الَّذِي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً فَيُضاعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ أَجْرٌ كَرِيمٌ»؛ فَلَمْ يَسْتَنْصِرْكُمْ مِنْ ذُلٍّ وَ لَمْ يَسْتَقْرِضْكُمْ مِنْ قُلٍّ، اسْتَنْصَرَكُمْ وَ لَهُ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ، وَ اسْتَقْرَضَكُمْ وَ لَهُ خَزائِنُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ، وَ إِنَّمَا أَرَادَ أَنْ يَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا.»
خدا را خدا را اى جمعيّت انسان‌ها پروا كنيد حال كه تندرستيد نه بيمار و در حال گشايش هستيد نه تنگ‌دست، در آزادى خويش پيش از آن كه درهاى اميد بسته شود بكوشيد، در دل شب‌ها با شب زنده‌دارى، و پرهيز از شكمبارگى به اطاعت برخيزيد، با اموال خود انفاق كنيد، از جسم خود بگيريد و بر جان خود بيفزاييد، و در بخشش بخل نورزيد كه خداى سبحان فرمود: «اگر خدا را يارى كنيد، شما را پيروز مى‌گرداند و قدم‌هاى شما را استوار مى دارد» و فرمود: «كيست كه به خدا قرض نيكو دهد تا خداوند چند برابر عطا فرمايد، و براى او پاداش بى عيب و نقصى قرار دهد».
درخواست يارى از شما به جهت ناتوانى نيست، و قرض گرفتن از شما براى كمبود نمى‌باشد، در حالى كه از شما يارى خواسته كه: «لشكرهاى آسمان و زمين در اختيار اوست و خدا نيرومند و حكيم است». و در حالى طلب وام از شما دارد كه گنج هاى آسمان و زمين به او تعلّق دارد و خدا بى نياز و حميد است، بلكه خواسته است شما را بيازمايد كه كدام يك از شما نيكوكارتريد.
حضرت علی(ع) در این خطبه و جاهای دیگر، چنان از این روز سخن با انسان‌ها می‌گویند که یقین می‌کنیم از چیزی می‌گویند که آن را به چشم می‌بینند. در همین خطبه با نگرانی از کم‌طاقتی ما در برابر عذاب می‌گویند تا بلکه به راه آییم و آن روز را ببینیم: «وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ لِهَذَا الْجِلْدِ الرَّقِيقِ صَبْرٌ عَلَى النَّارِ، فَارْحَمُوا نُفُوسَكُمْ؛ فَإِنَّكُمْ قَدْ جَرَّبْتُمُوهَا فِي مَصَائِبِ الدُّنْيَا، أَفَرَأَيْتُمْ جَزَعَ أَحَدِكُمْ مِنَ الشَّوْكَةِ تُصِيبُهُ وَ الْعَثْرَةِ تُدْمِيهِ وَ الرَّمْضَاءِ تُحْرِقُهُ»: آگاه باشيد اين پوست نازك تن، طاقت آتش دوزخ را ندارد، پس به خود رحم كنيد، شما مصيبت هاى دنيا را آزموديد، آيا ناراحتى يكى از افراد خود را بر اثر خارى كه در بدنش فرو رفته، يا در زمين خوردن پايش مجروح شده، يا ريگ هاى داغ بيابان او را رنج داده، ديده ايد كه تحمّل آن مشكل است. پس چگونه مى شود تحمّل كرد كه در ميان دو طبقه آتش، در كنار سنگ هاى گداخته، همنشين شيطان باشيد.
کامله بوعذار، خبرنگار ایکنا خوزستان
انتهای پیام
