ملاک ایمان مقبول در قرآن، پذیرش حاکمیت امام است
استاد سطح عالی حوزه علمیه تأکید کرد: ملاک ایمان مقبول در قرآن تن دادن به حاکمیت منحصر به فرد خدا و افراد مأذون از ناحیه خداست؛ کسی مؤمن است که فقط خدا را حاکم بداند و در تمامی موارد زندگی به حکم او رجوع کند.
به گزارش ایکنا، آیت‌لله محسن اراکی، استاد سطح عالی حوزه، شامگاه جمعه در ادامه مباحث اندیشه امامت با اشاره به واژه «حکم» در لغت و قرآن گفت: در مفردات راغب حکم را بازداشتن از تعدی و تجاوز و بازداشتن از فساد معنا کرده است. حاکم آن است که حق تصمیمی را دارد که بالاتر از آن تصمیمی وجود ندارد.
وی با اشاره به مفهوم قرآنی این کلمه و ارتباط آن با امامت، بیان کرد: در نظام‌های دموکراسی لیبرال، قوه قضائیه در عرض سایر قوا مطرح است و این خلأ بنیادین در این نوع نظام‌ها است. در نظام اسلامی قوه قضائیه بالاتر از همه قواست، در ادبیات جمهوری اسلامی هم گاهی قوه قضائیه را آخر از همه قوا مطرح می‌کنند، در حالی که این قوه حرف آخر را می‌زند. اگر نماینده مجلس و یا در قوه مجریه اگر وزیری مرتکب خلاف شدند مرجع قضاوت کجاست؟ قوه قضائیه نمی‌تواند به عنوان قوه‌ای در عرض سایر قوا باشد؛ زیرا مرجع آخرین در حکم است. در نظام اسلامی قاضی حقیقی، رهبری است و قوه قضائیه منسوب به رهبری است؛ لذا این قاعده در اصل نظام اسلامی، رعایت شده است. از این رو در عرف فقهی ما به ولی امر حاکم شرع گفته می‌شود که تصمیم نهایی برای اوست.
استاد سطح عالی حوزه علمیه با بیان اینکه حکم ذاتاً مخصوص خداست، اظهار کرد: در آیه 41 رعد «وَاللَّهُ يَحْكُمُ لَا مُعَقِّبَ لِحُكْمِهِ وَ هُوَ سَرِيعُ الْحِسَابِ؛ فرموده که خدا حکم می‌کند و معقبی برای حکم او نیست یعنی حکم نهایی از خداست؛ یا در آیه 46 زمر «أَنْتَ تَحْكُمُ بَيْنَ عِبَادِكَ فِي مَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ»؛ آیه نخست سوره مائده «إِنَّ اللَّهَ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ» و تعبیری مانند «انت خیرالحاکمین» و آیه 77 قصص «وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ» همه مؤید این مطلب هستند که حکم تنها و تنها برای خداوند است.
وی با ذکر اینکه آیاتی هم مستقیماً بر حصر حکم برای خداوند دارند، دلالت افزود: برای مثال می‌توان به آیه «إِنِ الْحُكْمُ إِلَّا لِلَّهِ» و «يَقُصُّ الْحَقَّ وَهُوَ خَيْرُ الْفَاصِلِين» و «وَلَهُ الْحُكْمُ وَ إِلَيْهِ تُرْجَعُونَ»، «وَلَا يُشْرِكُ فِي حُكْمِهِ أَحَدًا» اشاره کرد. نظریه اختیار (اختیار مردم برای انتخاب خلیفه) که اهل سنت برای خلیفه و امام بعد از رسول قائل هستند، انسان را متحیر می‌کند که چطور با نظر قرآن سازگار است.
وی با پرداختن به اینکه نظریه اهل سنت با هیچ معیاری سازگاری ندارد، گفت: اجماع و اختیار می‌گویند که «ولی» معلوم نیست؛ هر معیاری که بگویند نقض آن در نصب خلفای قبل از امام علی(ع) جاری است. خداوند در آیه ده سوره شوری فرمود: «وَمَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِنْ شَيْءٍ فَحُكْمُهُ إِلَى اللَّهِ ذَلِكُمُ اللَّهُ رَبِّي عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ وَ إِلَيْهِ أُنِيبُ» و «مَا اخْتَلَفْتُمْ فِيهِ مِنْ شَيْءٍ»؛ یعنی هر مطلبی که موجب اختلاف میان مردم باشد که هر فعل و قول اختیاری بشر را شامل می‌شود؛ زیرا وقتی بشر مختار باشد، معیارهای سنجش و هواها، رغبت‌ها و منافع و مصالح هم اختلاف دارد.
امام علی(ع)؛ تنها خلیفه مورد اتفاق مسلمین
اراکی با بیان اینکه حدیث اگر معارض کلام خدا باشد اعتباری ندارد، اظهار کرد: عجیب اینکه بسیاری از احادیثی که مبنای مذهب اهل سنت است مانند احادیث عشره مبشره، تمجید و مدح از معاویه و خروج بر امام علی(ع)، مخالف صریح با قرآن است؛ تنها ولی امری که همه مسلمین بر آن اتفاق نظر دارند امام علی(ع) است؛ زیرا شیعیان قائل به خلافت خلفا نیستند و تنها فردی که همه مسلمین او را ولی امر شرعی می‌دانند امام علی(ع) است؛ حال چطور کسانی که خروج بر این ولی امر کردند افراد خوبی هستند و به بهشت هم می‌روند؛ این دو مطلب چگونه قابل جمع است؟
استاد سطح عالی حوزه با اشاره به اینکه میان کسی که خلیفه مشروع خداست با کسی که قدرت به ناحق به او می‌رسد فرق است، افزود: علامه عسکری اصطلاح خوبی دارد؛ گفته ما دو مدل اسلام داریم؛ مدرسه خلفا و مدرسه اهل البیت(ع)، مدرسه خلفا را هم کسانی می‌داند که به ناحق به قدرت رسیدند؛ ایشان کتابش را هم «معالم المدرستین» نامیده است و مراد وی از خلافت هم، تکوینی است و نه تشریعی.
اراکی با بیان اینکه برخی آیات قرآن، انبیاء و کتب آنان را مرجع حل اختلاف شمرده است، اضافه کرد: آیات 44 به بعد سوره مائده «إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَ نُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَ الرَّبَّانِيُّونَ وَ الْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا...» تصریح بر این مسئله دارد که ما تورات را كه در آن رهنمود و روشنايى بود نازل كرديم و پيامبرانى كه تسليم فرمان خدا بودند، به موجب آن براى يهود داورى می‌کردند؛ یا در آیه «...فَاحْكُمْ بَيْنَهُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللَّهُ وَلَا تَتَّبِعْ أَهْوَاءَهُمْ عَمَّا جَاءَكَ مِنَ الْحَقِّ...»؛ همه آیات مؤید آن است که حاکم، خداست و انبیاء از طرف او حق حکومت و حکم کردن دارند.
وی با اشاره به «إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَنُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا» اضافه کرد: «ب» در کلمه «بِمَا اسْتُحْفِظُوا» تعلیل است؛ یعنی مستحفظین کتاب و حارثان کتاب و کسانی که علم کتاب دارند حق دارند حکم کنند که همان عالمان عادل هستند.
وی با پرداختن به اینکه برخی آیات قرآن به صراحت منع از رجوع به حاکمان غیرالهی و طاغوت را دارد و هر کسی به آنان رجوع کند از دایره دین خارج است، تصریح کرد: قرآن در آیه 60 نسا فرموده است: «أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُوا بِمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ وَمَا أُنْزِلَ مِنْ قَبْلِكَ يُرِيدُونَ أَنْ يَتَحَاكَمُوا إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُوا أَنْ يَكْفُرُوا بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُضِلَّهُمْ ضَلَالًا بَعِيدًا» یا در آیه 257 بقره «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَالَّذِينَ كَفَرُوا أَوْلِيَاؤُهُمُ الطَّاغُوتُ يُخْرِجُونَهُمْ مِنَ النُّورِ إِلَى الظُّلُمَاتِ أُولَئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ» تصحیح کرده کسانی که در حاکمیت به غیرخدا رجوع کنند کافر به طاغوت نیستند و از اتباع طاغوت هستند.
اراکی با بیان اینکه ایمان شقوقی از جمله تسلیمی دارد، اظهار کرد: ایمان تسلیمی ایمانی است که مورد قبول خداوند است و کسانی که در درون خودشان هم احساس حرج و سختی نداشته باشند، مؤمن حقیقی هستند.
وی در پایان تأکید کرد: نتیجه بحث آن است که خداوند حاکم برتر است و فوق او حاکمی نیست؛ قول فصل از آن خداست و او حرف آخر را می‌زند و خداوند در این مقام شریک ندارد؛ همچنین ملاک ایمان مقبول، هم در قرآن تن دادن به این حاکمیت منحصر به فرد است و کسی مؤمن است که فقط خدا را حاکم بداند و در تمامی موارد زندگی به حکم او رجوع کند.
انتهای پیام
