حفظ زبان موجب سعادت است / نه گفتن را در درون نهادینه کنیم

حجت‌الاسلام قاسم متقی‌نیا، مدرس حوزه و دانشگاه، در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، گفت: امام علی(ع) در بخشی از وصیت خود به فرزندش امام حسن‌مجتبی(ع) این‌گونه فرمود: «وَ دَعِ القَولَ فِیمَا لَا تَعرِفُ وَ الخِطَابَ فِیمَا لَا تُکَلَّفُ؛ در آنچه نمی‌دانی، سخن را واگذار و در آنچه به تو مربوط نیست، گفت‌وگو نکن.» و این کلام بیان‌کننده این است که سکوت مایه نجات انسان از هلاکت می‌شود. نهادینه کردن کم‌حرفی ضروری است و در نظام تعلیم و تربیت علوی کلماتی چون «سکوت» و «نمی‌دانم» جایگاه ویژه‌ای دارد.

متقی‌نیا با تأکید بر این‌که باید قدرت «نه گفتن» به سؤالاتی را که پاسخ آنها ‌را نمی‌دانیم در خود نهادینه کنیم، اضافه کرد: وقار، متانت و شخصیت انسان‌ها اقتضا می‌کند در جایی‎که چیزی را نمی‌دانند سکوت کنند و واژه «نمی‌دانم» را به زبان آورند و آن ‌را با قاطعیت بیان کند‌. کسی‌که ندانسته زبان به سخن می‌گشاید، گرفتار دروغ می‌شود و جهل خود را نمایان می‌سازد، کمااینکه سرمایه سخن گنج بی‌بدیلی است که نباید بیهوده صرف شود.

وی با بیان این‌که این توصیه امام علی(ع) در حقیقت راز بزرگی است برای کسی‌که می‌خواهد در این دنیا به سلامت زندگی کند، تصریح کرد: اگر ما در آنچه نمی‎دانیم دخالت نکنیم و سخنی غیرضروری را بر زبان جاری نکنیم زندگی پاک و سالمی خواهیم داشت. حفظ زبان موجب سعادت است و باید آن‌ را کنترل کرد و اگر آن ‌را مهار نکنیم، عواقب سنگینی خواهد داشت.

این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به این‌که یقیناً کنترل گفتار کار دشواری است ولی آثار و برکات فراوانی دارد، بیان کرد: عامل باز شدن درهای حکمت و معرفت به ‌سوی انسان زبان است، زیرا وسیله هدایت و رشد و تعالی انسان و مصونیت از انواع گناهان همانند تهمت، دروغ، غیبت، سخن‌چینی، نشر اکاذیب، خودستایی، چاپلوسی، بیهوده و ناسزاگویی، تمسخر، آزار رساندن، گواهی به باطل، بدزبانی و زبان‌آزاری، محفوظ ماندن از خطاها و لغزش‌ها، راحتی و آسایش در دنیا و آخرت و خوشنودی خداست.

وی با ذکر اینکه تأکید اسلام بر کم‌گویی، گزیده سخن گفتن و حرف نیکو و زیباست، گفت: آیت‌الله حسن‌زاده آملی می‌فرمود: «دهان باب‌الله است، صادرات و وارداتش را کنترل کنید، دهان گوش جان است سعی کنید چانه‌تان را عقل بچرخانید.» همچنین بزرگی فرمود: کنترل و نگهداری زبان از هرگونه انحراف و باطل‌گویی و عادت دادن زبان به درستگویی و کم‌گویی راه نجات است.