ویژگی‌های برزخ از نگاه قرآن

از دیدگاه قرآن برزخ حق است و در واقع اعمال انسان، برزخ او می‌شود. باید در این دنیا اعمال خوب انجام دهیم تا در عالم برزخ زندگی سعادتمندی داشته باشیم. بعد از مرگ و جدایی روح از بدن، انسان به برزخ می‌رود که اولین مرحله از آن، سؤال شب اول قبر است که به باور گروهی از متفکران، خطاب به بدن مثالی است و به باور گروهی دیگر، خطاب به بدن مادی موجود در قبر خاکی است.

براساس آموزه‌های اسلامی، این عالَم برای هر دو گروه مؤمن و غیرمؤمن وجود دارد؛ با این تفاوت که برای مؤمنان، بهشت و برای کافران، جهنم است.

در برزخ، امکان تکامل و تنزّل رفتارهای اختیاری، از عموم انسان‌ها به استثنای کودکان سلب می‌شود اگرچه این امکان توسط آثار اعمالی که قبلاً در دنیا انجام داده‌ایم، وجود دارد.

برزخ؛ فاصله‌ای میان دنیا و آخرت

حجت‌الاسلام حسن مرسلی، امام جمعه صوفیان در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، گفت: برزخ، فاصله‌ میان دنیا و قیامت است، انسان را آماده می‌کند تا از مرحله دنیایی وارد مرحله اُخروی شود.

وی افزود: عالم برزخ، اولین و آخرین ایستگاهی است که آدم پس از پرسش و پاسخ‌های شب اول قبر به آنجا منتقل می‌شود و تا روز محشر ادامه حیات خودش را آنجا سپری می‌کند.

حجت‌الاسلام مرسلی‌ با استناد به آیه 100 سوره مومنون «لَعَلِّی أَعْمَلُ صَالِحًا فِيمَا تَرَكْتُ ۚ كَلَّا ۚ إِنَّهَا كَلِمَةٌ هُوَ قَائِلُهَا ۖ وَمِنْ وَرَائِهِمْ بَرْزَخٌ إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُون» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: شايد، كارهاى شايسته‌اى را كه ترک كرده بودم به جاى آورم. هرگز اين سخنى است كه او مى‌گويد و پشت سرشان تا روز قيامت مانعى است كه بازگشت نتوانند.

امام جمعه صوفیان، ضمن بازگو کردن ویژگی‌های برزخ یادآور شد: از دیگر ویژگی‌های برزخ می‌توان به عمومیت آن، بروز و ظهور عقاید و اعمال و خلقیات دنیوی در آن، سؤال شب اول قبر، فشار قبر و نیز ارتباط اهل برزخ با یکدیگر و با عالم دنیا اشاره کرد که در روایات به تفصیل از آن‌ها سخن به میان آمده است.

وی با اشاره به فرموده امیرالمؤمنین علی(ع) افزود: ایشان می‌فرمایند: فرزند آدم‌ وقتی که‌ به‌ آخرین‌ روز دنیا و اولین‌ روز آخرت‌ می‌‌رسد، مال‌ و فرزندان‌ و اعمالش‌ در نظر او مجسم‌ می‌‌شود!

حجت‌الاسلام مرسلی‌ عالم برزخ را منزلگاه موقتی دانست و تأکید کرد: عالم برزخ منزلگاه موقتى است و جنبه تمهیدى براى روز قیامت و بهشت و دوزخ جاودانه دارد، بازجویى و سؤالى که افراد در قبر دارند، براى تکمیل پرونده اعمال است، تا براى فرا‌رسیدن قیامت بایگانى شود و بهشت و دوزخ برزخى هم منزلگاه موقتى است، مانند منزلگاه‌هاى موقتى که براى مسافران در وسط راه آماده مى‌سازند.

برزخ حق است

حجت‌الاسلام عبدالغفار غفاری، امام جمعه بخشایش در گفت‌وگو با ایکنا از آذربایجان‌شرقی، اظهار کرد: از دیدگاه قرآن برزخ حق است و در واقع اعمال انسان، برزخ او می‌شود، باید در این دنیا اعمال خوب انجام بدهیم تا در عالم برزخ زندگی سعادتمندانه‌ای داشته باشیم.

وی با استناد به آیه 25 سوره نوح «مِمَّا خَطِيئَاتِهِمْ أُغْرِقُوا فَأُدْخِلُوا نَارًا فَلَمْ يَجِدُوا لَهُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْصَارًا» بیان کرد: در این آیه می‌خوانیم: آن قوم از کثرت کفر و گناه عاقبت به آب دریا غرق شدند و به آتش دوزخ در افتادند و جز خدا بر خود هیچ یار و یاری نیافتند.

حجت‌الاسلام غفاری‌ ادامه داد: از انسان‌های کامل در ایمان یا کفر، پرسش می‌شود تا به سرعت آنان را از برزخ عبور داده، وارد آخرت کنند و انسان‌های متوسط در برزخ رها می‌شوند.

وی با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع)، افزود: ایشان می‌فرمایند: آب جوشان دوزخ، در عالم قبر عالم برزخ به تکذیب‌کنندگان می‌رسد، امّا ورود در آتش جهنم، مربوط به آخرت (قیامت) است.

حجت‌الاسلام غفاری، برزخ را استمرار حیات انسان پس از مرگ دانست و تأکید کرد: برزخ در حقیقت ادامه وجود عالم دنیا و استمرار حیات انسان پس از مرگ است، هر چند برخی از خصوصیات عالم دنیا از جمله امکان کسب اختیاری کمالات علمی در آنجا وجود ندارد.