اسلام‌هراسی؛ هویت‌سازی جعلی از اسلام و مسلمانان

به گزارش ایکنا، اسلام‌هراسی در اروپا از دیرباز وجود داشته و از سپتامبر  سال 2011 به دنبال حوادث آمریکا به طور تصاعدی شدت گرفته و همچنان رو به گسترش است. با وجود آنکه نهادهای مدنی تلاش می‌کنند پدیده شوم اسلام‌هراسی در اروپا را به گروه‌های محدود افراطی منحصر کنند، واقعیت آن است که رسانه‌های غربی عامل اصلی اسلام‌هراسی‌اند و هر از چند گاهی بسان مأموریتی ذاتی، آتش اسلام‌هراسی را شعله‌ورتر می‌کنند.

افزایش خصومت با مسلمانان

بنا بر اعلام رایزنی فرهنگی ایران در آلمان، نخستین نتایج بررسی‌های بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی درباره اسلام‌هراسی در اروپا طی سال 2019 نشان می‌دهد که اسلام‌هراسی نسبت به سال‌های قبل شدت گرفته و میزان خصومت با مسلمانان در جوامع اروپایی افزایش یافته است. شورای مرکزی مسلمانان آلمان با استناد به گزارش تحقیقاتی «بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی»، خبر افزایش خصومت با مسلمانان در جوامع اروپایی را در 20 ژوئن 2020 منتشر کرد. تحقیقات این بنیاد از سوی 32 استاد، کارشناس و فعال جامعه مدنی از کشورهای مختلف اروپا انجام شده است.

اساتید محقق گرایش‌های ضد اسلامی و مسلمان‌ستیزی را در رسانه‌ها، سیاست‌ها، دادگستری‌ها و شبکه‌های اینترنتی کشورهای اروپایی در طول سال 2019 مورد بررسی قرار داده‌اند.

مسلمان‌ستیزی

در این بررسی‌ها به تحقیق گفتمان‌های ضداسلامی و مسلمان‌ستیزی از طریق توزیع اعلامیه‌های تبعیض‌آمیز، تدوین لوایح و سیاست‌های امنیتی در کشورهای اروپایی اشاره می‌شود که مسلمانان ساکن این قاره را هدف قرار می‌دهند.

بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی اعلام کرده است که هدف از پروژه سالانه اسلام‌هراسی اروپا، مستندسازی و تحلیل روندهای گسترش اسلام‌هراسی در کشورهای مختلف اروپایی است. همه ساله در اوایل فوریه و قبل از روز جهانی مقابله با تبعیض نژادی (21 مارس)، بررسی‌های سالیانه به پایان می‌رسد.

بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قبل از آنکه به محتوا و مستندات گزارش بپردازد، درباره عبارت «اسلام‌هراسی» می‌گوید: وقتی از اسلام‌هراسی صحبت می‌شود منظور نژادپرستی ضدمسلمانان است. اسلام‌هراسی به اصطلاح مشهوری تبدیل شده که در دانشگاه‌ها به اندازه حوزه عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اسلام‌هراسی لزوماً نقد مسلمانان یا دین اسلام نیست، بلکه به اغلب مردم، که هدفشان تصرف، تثبیت و گسترش قدرت است، مربوط می‌شود. اسلام‌هراسی با ساختن یک شخصیت و هویت غیرواقعی از اسلام و مسلمانان عمل می‌کند که رویکردی کاملاً منفی دارد و آن را به همه مسلمانان تعمیم می‌دهد.

رسوایی‌های اسلام‌هراسی و اسلام‌ستیزی

به نظر می‌رسد اکثر کشورهای اروپایی درباره این تهدید رو به رشد اسلام‌ستیزی مبهم عمل می‌کنند. از یک سو دولت‌های اروپایی در تلاش هستند که گروه‌های راست افراطی را ردیابی کنند و به مقابله با آنها بپردازند و از طرف دیگر آنها در عادی‌سازی گفتمان‌های ضداسلامی از طریق انتشار اعلامیه‌های تبعیض‌آمیز، تصویب لوایح قانونی و اعمال سیاست‌های امنیتی با هدف مقابله با مسلمانان مقیم اروپا شراکت می‌‏کنند. این سیاست نه فقط از سوی دولت‌های افراطی و راست‌گرا در برخی کشورهای اروپایی اعمال می‌شود، بلکه بیشتر دولت‌های لیبرال و دموکراتیک کشورهای اروپایی نیز با اعمال سیاست‌های خاص برای محدود کردن حقوق قانونی و مدنی مسلمانان، جان آنان را در معرض خطر قرار می‌دهند. برای مثال حزب آزادی اتریش در این کشور اصلاحیه‌ای را در قوانین آموزش و پرورش این کشور به تصویب رساند که براساس آن روسری برای دانش‌آموزان تا 14 سال و معلمان ممنوع ‌شد. همچنین، ذبح حلال در بلژیک ممنوع است و در دانمارک نیز دست دادن به مقامات در مراسم پذیرفتن شهروندی اجباری شد. در فرانسه قانونی به منظور بی‌طرفی مذهبی افرادی که به خدمات آموزش عمومی کمک می‌کنند، تدوین شد که براساس آن پوشش روسری در حین انجام خدمات آموزشی ممنوع است.

علاوه بر تلاش دولت‌ها و احزاب سیاسی کشورهای اروپایی برای تدوین و اجرای قوانینی که به طور مستقیم با حقوق مذهبی مسلمانان به عنوان شهروندان دینی مغایرت دارد، برخی رسانه‌های این کشورها و نهادهای غیردولتی نیز به گسترش احساسات اسلام‌ستیزی و ضدمسلمانان کمک می‌کنند.

جایزه نوبل

یکی از قابل توجه‌ترین رسوایی‌های ضداسلامی در سال 2019، که منجر عادی‌سازی اسلام‌هراسی شد، رسوایی تصمیم کمیته نوبل مبنی بر اعطای جایزه نوبل ادبیات به «پیتر هانکه» با تمایلات ضد اسلامی و از طرفداران قتل عام مسلمانان بوسنی در دهه 90 بود.

گزارش اسلام‌هراسی اروپا از سال 2015 از سوی بنیاد تحقیقات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، که مقر آن در ترکیه است، تهیه می‌شود. این گزارش از نظر محتوا به موضوع خصومت با مسلمانان و بررسی و تجزیه و تحلیل آن در قاره اروپا و در 32 کشور اروپایی می‌پردازد. این تحقیقات در گزارش 2019 فراتر از اتحادیه اروپاست و در آن کشورهای روسیه، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، صربستان، کوزوو، مقدونیه شمالی و مونته‌نگرو هم گنجانده شده است.

همچنین، گزارش اسلام‌هراسی در اروپا می‌تواند به عنوان ابزاری مفید برای هر فعال سیاسی و اجتماعی به منظور تصمیم‌گیری مناسب برای برخورد قاطعانه با نژادپرستی ضدمسلمانان باشد. البته این اقدام با تلاش ده‌ها سازمان بین‌المللی، غیردولتی، دانشگاهی، رسانه‌ای، بین‌المللی و محلی انجام شده است و نه فقط به مظاهر خصومت با مسلمانان در 32 کشور اروپایی می‌پردازد، بلکه راه‌حل‌های فعالانه جوامع مدنی را به منظور مقابله با خصومت روزمره با مسلمانان ارائه می‌کند.