با حضور کارشناسان دینی؛
کرونا و چالش‌های پیش روی هیئت‌های مذهبی بررسی شد
در نخستین همایش از سلسله نشست‌های علمی هیئت‌های مذهبی با عنوان «کرونا و چالش‌های پیش روی هیئت‌ها» که با حضور کارشناسان مذهبی برگزار شد، ضمن اشاره به فواید متعددی که برگزاری مراسم عزاداری سیدالشهدا برای حفظ سلامت روانی جامعه دارد، بر ضرورت تدوین پروتکل‌های بهداشتی برای برگزاری جلسات محرم تأکید شد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نخستین همایش از سلسله نشست‌های علمی هیئت‌های مذهبی با عنوان «کرونا و چالش‌های پیش روی هیئت‌ها» شب گذشته، دوم مردادماه با حضور حجج اسلام سیدمهدی میرباقری، عضو مجلس خبرگان رهبری و رئیس فرهنگستان علوم اسلامی، شیخ حسین انصاریان، احمد واعظی، سیدحسین مؤمنی، عبدالحسین بندانی نیشابوری، سیدعباس موسوی‌مطلق، محمد میرزامحمدی، محمدجواد زمانی، عزت زمانی و جمعی از مداحان مطرح کشور در حسینیه و کتابخانه آیت‌الله حائری طبسی در استان قم به صورت مجازی برگزار شد.حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی میرباقری، رئیس فرهنگستان علوم اسلامی، در این نشست با اشاره به اینکه امروز با چالش حکمرانی مجازی مواجه هستیم، گفت: در سطح این نگرانی ما هیچ دخالتی نداریم و فقط کاربر هستیم؛ اما در عین اینکه باید از فضای مجازی استفاده کنیم، نباید حکمرانی آن را قبول کنیم و در فضای آن وارد شویم، زیرا حکمرانی این فضا، ادامه حکمرانی غرب علیه جهان است.
رئیس فرهنگستان علوم اسلامی با تأکید بر اینکه با توجه به حکمرانی غرب در فضای مجازی به‌هیچ وجه نباید بپذیریم که عزاداری‌های امام حسین(ع) در ماه محرم مجازی برگزار شود، تصریح کرد: البته نه به این معنا که از فضای مجازی استفاده نکنیم، بلکه از این فضا برای بست و گسترش رویداد‌های حقیقی خود باید استفاده کنیم. کرونا یک بیماری حقیقی و خطرساز است که بالاخره مانند بیماری‌های دیگر جامعه را درگیر کرده است، اما مسئله این است که در قبال این بیماری باید چه کنیم؟ امروز کشور به این نتیجه رسیده است که راه‌حل اصلی قرنطینه نیست، بلکه باید به فاصله‌گذاری معقول و رعایت اصول بهداشتی بپردازیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری، با بیان اینکه پر واضح است که راه مقابله با بیماری کرونا، قرنطینه کور و تعطیلی مسجد و هیئت نیست، ادامه داد: البته تردیدی نداریم که غرب‌گرایانی در این کشور وجود دارند که بدشان نمی‌آید، مراسم مذهبی کشور مانند مسجد ارک، حسینیه همدانی‌ها و یا جلسه چیذر که چند صد هزار نفر جوان در آن‌ها حضور دارند تعطیل شود؛ چراکه آن‌ها این مجالس را مانع پیشرفت خود می‌دانند. روزی این افراد در دولت اصلاحات در روزنامه‌ها می‌گفتند چطور از توسعه حرف می‌زنیم در حالی که سال قبل سه میلیون نفر به زیارت امامزاده‌ها رفتند؛ یعنی اگر این افراد به آنتالیا می‌رفتند، توسعه محقق شده بود؟ افرادی از همین جنس نیز قبل از ماه مبارک رمضان با حضور در بیوت مراجع به دنبال آن بودند تا ماه رمضان را تعطیل کنند و روزه را دشمن سلامتی در برابر بیماری کرونا معرفی کنند، اما کادر پزشکی و حتی سازمان بهداشت جهانی به میدان آمدند و جلوی این امر را گرفتند.
تلاش کنیم عزاداری‌ها مجازی نشود
حجت‌الاسلام والمسلمین میرباقری، با تأکید بر اینکه باید تلاش کنیم عزاداری‌ها مجازی نشود و با رعایت اصول بهداشتی جلسات را برگزار کنیم، افزود: از جامعه پزشکی می‌خواهیم به جلسات مذهبی کمک کنند تا با در نظر گرفتن تمامی اقتضائات، جایگزینی داشته باشیم و جلسات را برگزار کنیم، چراکه جلسات محرم فواید بسیاری دارد که برای حفظ سلامت روانی جامعه ضروری است. این رویکرد فراتر از تعامل قلبی و تبدیل روابط اجتماعی و روابط دینی خود را نشان می‌دهد.
عضو مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه درخواست داریم تصمیم‌گیری نسبت به مجالس مذهبی در ستاد ملی مبارزه با کرونا شفاف صورت گیرد تا بدانیم چه افرادی در این خصوص تصمیم‌گیری می‌کنند، گفت: گاهی تصور می‌شود افرادی که در طول سال کمتر به مسجد و حرم‌ها می‌روند، برای مساجد و زیارت ما تصمیم‌گیری می‌کنند، اما بنا به فرموده مقام معظم رهبری باید افراد دارای صلاحیت در این خصوص تصمیم‌گیری کنند.
وی بیان کرد: در جلسات مذهبی قطعاً پروتکل‌های بهداشتی رعایت خواهد شد. در ماه محرم نمی‌توان جلسات را تعطیل کرد و لذا اگر به این سمت حرکت کنیم حرف‌ها روی زمین می‌ماند؛ بنابراین از جامعه پزشکی می‌خواهیم به برنامه و پروتکلی برسند که این مراسم با رضایت کامل آنان و هیئتی‌ها برگزار شود. برای مثال برپایی دسته‌های عزاداری، برگزاری جلسات در فضای باز، گسترش فضای رسانه‌ای و مانند این‌ها از جمله طرح‌هایی است که می‌توان در هیئت‌ها اجرا کرد. اگر این عوامل به جوان‌ها سپرده شود قطعاً ده‌ها طرح دیگر نیز پیش‌بینی خواهند کرد، البته تا قبل از محرم باید نمونه‌های عملی آن اجرا و به عنوان الگو به مردم ارائه شود.
نباید مراسم سنتی را کوچک شمرد
این عضو مجلس خبرگان رهبری در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا در خصوص اینکه اسلام همیشه تأکید بر تفکر دارد و حالا که وضعیت کرونایی کشور به گونه‌ای شده که مراسم عزا به نوعی پیچیده و سخت‌تر از سال‌های قبل شده است آیا بهتر نیست شرایطی برای نگریستن در کنار گریستن فراهم شود تا حقیقت عاشورا و قیام امام حسین(ع) به درستی تبیین شود، گفت: متأسفانه در تحلیل‌های روشنفکری باقی مانده‌ایم؛ آنچه که بدنه اسلام را نگاه داشته، از طریق همین فرهنگ عمومی بوده است؛ لذا نباید مراسم سنتی را کوچک شمرد، چراکه احساس و عقلانیت با هم رشد می‌کنند. شرایط و اتفاقاتی در جهان به وجود آمده است که نه تنها در عرصه فرهنگ دینی بلکه در جنبه‌های مختلف زندگی در سراسر جهان تأثیر گذاشته است.
وی افزود: در جامعه شیعه دو برهه زمانی ماه رمضان و محرم بسیار حساس و سرنوشت‌ساز است. شاید در ارتباط با لیالی قدر می‌شد در مقیاس گسترده‌تری مردم از فیوضات این شبها بهرهمند شوند، اما در مورد ماه محرم باید تصمیم همه‌جانبه و جدی گرفته شود. این نگرانی وجود دارد که اگر تمهیدات لازم را به عمل نیاوریم ممکن است کم کم ذائقه فرهنگی و دینی مردم تغییر پیدا کند.
حال معنوی محرم در فضای مجازی تأمین نمی‌شود
در ادامه این نشست حجت‌الاسلام احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، با اشاره به اینکه در ماه رمضان و شب‌های قدر تمهیدات گسترده‌ای صورت گرفت و جلسات برگزار شد، اظهار کرد: برای برگزاری جلسات محرم ظرفیت رسانه‌ای و فضای مجازی وجود دارد، اما تجربه ثابت کرده است، حال معنوی و تأثیر تبلیغات چهره به چهره در ایام خاص مانند محرم و رمضان در فضای مجازی تأمین نمی‌شود.
وی با تأکید بر تأثیر اجتماعات مذهبی در ایجاد حال معنوی مردم، گفت: حال معنوی و اثرگذاری روحی، ناشی از تبلیغ چهره به چهره، حضور در هیئات و اجتماعات دینی است، بنابراین هرگز تأثیر روحی و معنوی مدنظر در فضای مجازی ایجاد نمی‌شود. وقتی که تبلیغ چهره به چهره و اجتماعات مذهبی در سطح کشور در ماه رمضان انجام نشد، بسیاری از مبلغان و دفتر تبلیغات اسلامی، برنامه‌ها و محتوا‌های لازم را با استفاده از نرم‌افزار‌های موجود فراهم کردند؛ اما این امکان نباید جایگزین تبلیغ چهره به چهره شود و از سوی دیگر اگر شرایط حضوری برای تبلیغ فراهم شد باید با حفظ شرایط بتوانیم این مهم را انجام دهیم.
توجه به مراسم ماه محرم در فضای مجازی و حقیقی
رئیس دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، در ادامه به گزارشی از تصمیمات صورت گرفته برای تبلیغ در ماه محرم اشاره کرد و گفت: هماهنگی‌های لازم با سازمان تبلیغات اسلامی صورت گرفته تا چنانچه اعلام نیاز به اعزام مبلغ در سطح کشور شد، اعزام‌ها را انجام دهیم تا این فریضه مهم به خوبی اتفاق بیفتد؛ البته در رابطه با تأثیرگذاری در فضای مجازی نیز پشتیبانی‌ها انجام می‌شود. لذا تبلیغ در ماه محرم باید هم در فضای مجازی و هم حقیقی به صورت توأمان مورد توجه قرار گیرد و چنانچه در منطقه‌ای، شرایط حضور فیزیکی محدود شد، فضای مجازی را پررنگ کنیم.
حجت‌الاسلام حسین انصاریان، محقق و پژوهشگر علوم و معارف قرآن، در این مراسم با ذکر خاطره‌ای از آیت‌الله مرعشی‌نجفی، اظهار کرد: آیت‌الله مرعشی در یک کشتی با کشیشی ملاقات کرده و با یکدیگر هم‌صحبت شده بودند؛ کشیش از ایشان سؤال می‌کند: «عالم کدام مذهب اسلام هستی؟» و ایشان می‌فرمایند: «شیعه اثنی‌عشری هستم»؛ کشیش می‌گوید: «خوش به‌حال شما؛ چراکه این مکتب امتیازات بسیاری دارد. در حالی که ما برای جمع‌کردن مردم در کلیسا باید دعوتنامه بفرستیم و در غیر این صورت مردم حضور پیدا نمی‌کنند، اما شما مشکلی برای جمع شدن افراد ندارید و فقط با نوشتن «یا حسین» بر روی یک پرچم سیاه یا رنگی، دو ماه مردم برای شرکت در جلسات سر از پا نمی‌شناسند».
وی در ادامه با بیان اینکه دولت امام حسین(ع) تنها دولتی است که ۱۴۰۰ سال است که پابرجا مانده و در تمامی جلسات، هزینه نیرو‌های اداری‌اش را تأمین می‌کند، گفت: افراد وابسته به امام حسین(ع) عجیب دست به جیب هستند؛ یعنی خود کارمندان این دولت ۱۴۰۰ ساله، خرجشان را تأمین می‌کنند و حتی مشخص نیست هر سال چندین میلیارد پول در این دستگاه خرج می‌شود.
جلسات عزاداری برای امام حسین(ع)؛ افضل قربات
حجت‌الاسلام انصاریان با اشاره به اینکه مسئله برپا کردن جلسات عزاداری و گریه برای امام حسین(ع)، از افضل قُرُبات است، اظهار کرد: در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری بسیاری شده است تا چراغ مجالس عزادای سیدالشهدا(ع) را خاموش کنند، اما خاموش نشده و نخواهد هم شد، چراکه تا خداوندی خدا پابرجاست، پرچم شاه کربلا بر فراز خواهد بود.
محقق و پژوهشگر علوم و معارف قرآن تصریح کرد: در دستگاه امام حسین(ع) سه روز خاص تاسوعا، عاشورا و اربعین وجود دارد که باید برای آن برنامه‌ریزی کنیم تا بهره‌دهی بالای خود را داشته باشد. اولین جلسه روضه‌ای که برای امام حسین(ع) برپا شد، دو نفره بود که مستمعش حضرت آدم و گوینده آن جبرئیل بود که تعالیم خداوند را برای حضرت آدم خواند. این یعنی اولین کسی که برای امام حسین(ع) روضه خواند، خود پروردگار بوده است.
وی ادامه داد: جبرئیل براساس تعالیم پروردگار برای حضرت آدم روضه خواند و این جلسه روضه ادامه داشت تا به نوح و بعد ابراهیم رسید و نهایتاً خداوند به موسی در کوه طور فرمود هر کسی برای حسین(ع) یک درهم خرج کند تا ۷۰ برابر برای آن فرد جبران نکنم، آرام نخواهم گرفت و این نشان‌دهنده عظمت جلسه امام حسین(ع) است.
تمام تلاش خود را برای جلسه امام حسین(ع) بکار گیریم
این مفسر قرآن کریم افزود: گریه امام زمان(عج) برای امام حسین(ع) نیز صرفاً در ماه محرم نیست و به فرموده خود حضرت صبح و شب برای ایشان گریه می‌کنند؛ این مسئله درس‌های بسیاری برای ما دارد که باید برای جلسه امام حسین(ع) تمام تلاش و سعی خود را به کار گیریم. حضرت زینب(س) نیز می‌فرماید: «امام حسین(ع) ۳۷ سال در زمان امیرالمؤمنین(ع) زندگی کرد؛ پدرم هر زمان بنا داشت او را صدا کند، از روی ادب و احترام می‌ایستاد و می‌فرمود: بابی انت؛ یعنی پدرم فدایت شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین انصاریان با تأکید بر اینکه جلسات امام حسین(ع) سود بسیاری دارد و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی باید برگزار شود، گفت: خدا این جلسات را یاری می‌کند. در شب‌های قدر ۱۷۰ نفر را داخل حسینیه همدانی‌ها جای دادیم و در خیابان حتی فرش هم پهن نکردیم، اما از سه راه امین حضور تا میدان قیام، جمعیت مانند هر سال حضور پیدا کرد و بعد از آن نیز هیچ گزارشی به حسینیه واصل نشد که بچه‌ها یا پدر و مادری در این جلسه مبتلا به کرونا شده است.
محقق و پژوهشگر علوم و معارف قرآن، با اشاره به اینکه زنده بودن احیای ماه رمضان به زنده بودن جلسات امام حسین(ع) است، به‌گونه‌ای که یکی از اعمال سفارش شده در این سه شب زیارت امام حسین(ع) است، گفت: با رعایت پروتکل‌های بهداشتی جلسات را با عشق و شوق برگزار کنید و نترسید! این جلسات ضامن دین و کار خیر است.
