به گزارش ایکنا؛ شصت و پنجمین شماره فصلنامه علمی پژوهشی «عرفان اسلامی» به صاحبامتیازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «بنمایههای عرفانی در سرودههای عربی شیخ بهایی»، «رویکرد عرفانی و تعلیمی برون و درونقصهای مثنوی معنوی براساس نظریه تداعی»، «روشی نو در اثبات محتوای وحدت شخصی وجود»، «بررسی مراحل سلوکی «تخلیه» «تحلیه» «تجلیه» و «فنا» در عرفان اسلامی»، «تأویل عرفانی در تفسیر آیات الولایه راز شیرازی»، «واکاوی تطبیقی منطقالطیر عطار و قصیده هدهد محمود درویش»، «دیدگاههای علاءالدوله سمنانی درباره بودیزم و بوداییان»، «کرامات انسانی و عرفان اجتماعی در پرتو برقراری تأمین اجتماعی پایدار»، «حاکمیّت نظام عرفانی در منظومۀ مجنون و لیلی امیرخسرو دهلوی»، «نگرش عارفانه ابن عربی به ایمان فرعون با نگاهی به شعر شاعران عارف فارسی»، «بررسی نقش زیباییشناختی درتأثیرگذاری اشعار صوفیانه ابن فارض و شیخ محمود شبستری»، «شبیهسازی انسان در عرفان و ادیان غیراسلامی و آثار حقوقی آن»، «تحلیل گفتمان عرفانی حافظ در جدال با هژمونی تصوف (بر اساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی)»، «کارکردها و رمزهای عدد نمادین «سه» و جایگاه آن در کشف الاسرار میبدی»، «نشانهشناسی عناصر عرفانی- اسطورهای در منطقالطیر»، «تباین رفتاری جهاد با خشونت و افراطیگری از منظر عرفانی قرآن»، «خداشناسی و آخرتشناسی عرفانی از منظر آیت الله شاهآبادی(ره)».
در چکیده مقاله «بنمایههای عرفانی در سرودههای عربی شیخ بهایی» میخوانیم: «شیخ بهایی از دانشمندان بزرگ عصر صفوی است که در زمینههای مختلف علمی صاحبنظر بوده است. یکی از جنبههای شخصیتی او که در شعرش متجلّی شده سلوک و گرایش عرفانی اوست. شیخ بهایی اندیشههای عرفانی خود را از منابع اصیل آن یعنی قرآن، احادیث نبوی(ص) و اهل بیت(ع) دریافت کرده است؛ که در این میان انس ایشان با صحیفۀ سجادیه و آشنایی با آثار عرفای ایرانی نقش بهسزایی در شکلگیری اندیشههای عرفانی او داشته است. جستار پیش رو با هدف شناخت بنمایههای عرفانی در اندیشۀ شیخ بهایی و با روش تحلیل محتوا بخشی، سرودههای عربی او را مورد نقد و تحلیل قرار داده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مضامین عرفانی در اشعار عربی شیخ بهایی شامل طیف وسیعی از معانی میشود که مهمترین آنها محبت و عشق، ریاستیزی، شراب روحانی، وصال، شهود عرفانی و سماع است. بنمایۀ اشعار عرفانی او را میتوان در عشق و تزکیۀ نفس خلاصه کرد که منجر به کسب علم شهودی و حضوری میشود و او را از مدرسه و جلسات درس بینیاز میسازد.»
در طلیعه مقاله «روشی نو در اثبات محتوای وحدت شخصی وجود» آمده است: «عارفان در اثبات مسئله «وحدت وجود» که اساس علم عرفان است تلاشهای متعددی کرده و ادله گوناگونی ارائه کردهاند. این پژوهش، ضمن بهرهمندی از ادله عرفا، میکوشد بعد از تبیین معنا و محتوای وحدت وجود در عرفان، روش نوینی در اثبات محتوای وحدت وجود ارائه کند. در این پژوهش، پنج مرحله برای اثبات همه محتوای وحدت شخصی وجود، تنظیم شده است: (1. وجود مطلق به اطلاق مقسمی تحقق خارجی دارد؛ 2. وجود مطلق، واجب بالذات است؛ 3. وجود مطلق واجب بالذات، واحد است و کثرت بردار و مشکک نیست؛ 4. موجودات (مخلوقات)، حقیقتا وجود نیستند؛ 5. کثرات، اطوار، شئون، مظاهر و آیات آن وجود حقیقی هستند) و برای هر یک، براهینی بیان شده و بعد از جمعبندی، همه محتوای وحدت وجود، اثبات شده است.»
در چکیده مقاله «تباین رفتاری جهاد با خشونت و افراطیگری از منظر عرفانی قرآن» آمده است: «غایت نهایی در تحقیق حاضر تشریح و آشکار ساختن رفتار در جهاد که منحصر در سبیلالله شده و کارزاری که زمینه تحقق قرب الهی و درک عرفان ربوبی را میسور میکند و مباینت آن با خشونت و افراطیگری از منظر قرآن کریم است. بنابراین همه آنچه در طی تحقیق بر آن ادعا شده، در پرتو کلام الهی و با بهرهمندی از روایات مربوطه، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و فن کتابخانهای مورد تحلیل قرارگرفته است. در پی تتبعاتی که در کلام وحیانی قرآن کریم به دست آمد و آداب رفتاری فریضه مقدس جهاد مورد واکاوی و بررسی همه جانبه قرارگرفت مشخص گردید که این فریضه علی رغم حدت و شدتی که در مقابله با خصم و در وجه عملی خود بروز میدهد، اما در تقرب مجاهد به خدا و عارف ساختن وی، در عین حال، مباینتی آشکار با هر گونه خشونت و افراطیگری برآمده از آن دارد که به هیچ روی سنخیت و تشابهی میان جهاد مقدس و شدت عملها و رفتارهای غیر انسانی که به نام مجاهد و در زیر لوای اسلام صورت میپذیرد و در وجه سبوعانه و کنشهای وحشیانه رُخ مینماید و انسان را از منزلت واقعی خود دور میسازد وجود ندارد.
حرمت رفتاری جهاد که در دو وجه کلی و جزئی آن نِمود مییابد و هرگونه تجاوز و اسراف مختص خشونت را در مقابل رعایت احکام خدا و تقدم دشمن نزدیک متعین شده در وجه کلی قرار میدهد و از سویی دیگر در وجه رفتار و عملکردهای جزئی آن است که هرگونه افراط در قتل و کشتار و ویرانی و تعدی به مظلومین در کارزار و جبهه خشونت، در مباینت آشکار با پاسداشت خون بیگناهان و مبرّیان از جنگ و ضعفاء و منع ویرانی و مغبون ساختن مایملک مردم مبتلی به جنگ که متعین شده در آداب رفتاری جهاد است معرفی میکند.»
انتهای پیام