لزوم تدوین آئین‌نامه دینی و علمی در حوزه درمان ناباروری
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم بر نیاز مبرم کشور به تدوین آئین‌نامه مبتنی بر اصول دینی و علمی در حوزه درمان ناباروری تأکید کرد.
به گزارش خبرنگار ایکنا، به همت هیئت اندیشه‌ورز دین، سلامت و سبک زندگی حوزه علمیه خراسان، نشست پژوهش‌های فقهی در روش‌های درمان ناباروری(اهدای تخمک) با حضور حجت‌الاسلام محمد مروارید و سیدرضا طباطبایی، معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم به صورت مجازی برگزار شد.
طباطبایی، معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم در این نشست طی سخنانی اظهار کرد: خداوند از بدو تولد چیزی حدود دو میلیون تخمک را در اختیار یک نوزاد دختر قرار می‌دهد که در فرآیند جنین تا بدو تولد از تعداد آن کاسته شده و به 700 هزار عدد در بدو تولد می‌رسد. این تعداد تا دوران بلوغ به 400 هزار عدد می‌رسد که در دوران بلوغ نیز تعدادی از آن‌ها به سن بلوغ رسیده و از ساختار تخمدان خارج می شوند.
طباطبایی بیان کرد: یکی از موضوعاتی که در زمینه نازایی مطرح می‌شود، پیگیری مواردی است که باعث افزایش شانس بیمار در چرخه درمان نازایی است. فرآیندی که در این مسیر باید دنبال کنیم، این است که کاری کنیم تا میزان شانس بیمار برای باروری افزایش یابد. در این روش، همزمان بیمار رار وارد اتاق عمل کرده و از طریق بیهوشی کوتاه‌مدت به وسیله یک سوزن ویژه، مستقیماً از راه واژینال وارد شده و ضمن دریافت تخمک‌ها، آن‌ها را وارد آزمایشگاه می‌کنیم.
وی افزود: در آزمایشگاه لایه‌های اطراف سلول‌های این تخمک‌ها که به خودی خود قابلیت باروری ندارند با استفاده از دستگاه ویژه برداشته شده و از طریق تزریق اسپرم به آن، بارور می‌شود. البته مرحله تزریق اسپرم به تخمک‌ها از زاویه خاصی انجام می‌شود که بسیار حساس است و باید با دقت فراوانی همراه باشد؛ چراکه اندازه تخمک 100 میکرون و اندازه اسپرم دو تا شش میکرون است.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم با بیان اینکه در این شیوه نیاز به دقت فراوانی است و حتی دستگاه را بر روی میز قرار می‌دهیم تا حرکت افراد به تزریق منتقل نشود، تصریح کرد: زاویه تزریق باید از جایی درنظر گرفته شود که موجب تخریب دیواره تخمک نشود، چراکه این عمل ممکن است موجب ناهنجاری ژنتیکی در فرد شود.
طباطبایی ادامه داد: البته تمامی این موارد در آقایان و بانوانی صورت می‌گیرد که دارای اسپرم و تخمک هستند. برخی اوقات از مجموع 400 هزار تخمک، هیچ‌کدام در ساختار تخمدانی وجود ندارند که در این فرآیند پیشنهادی که ارائه می‌دهیم این است که اهدای تخمک انجام شود. در این روش، تخمک را از شخص اهداکننده، دریافت و با تزریق اسپرم بارور می‌شود که در نهایت نیز جنین حاصله از این باروری در داخل تخمک منتقل می‌شود که به این شیوه، روش اهدای تخمک گفته می‌شود.
وی با اشاره به اینکه اسپرم دارای بار الکتریکی مثبت و تخمک دارای بار الکتریکی منفی است و این مسئله باعث جذب این دو با هم می‌شود، اظهار کرد: برای اهدای تخمک باید شرایط خاصی برای بیماران درنظر گفته شود. در این زمینه، فرد دریافت‌کننده هیچ تخمکی ندارد و پس از اینکه صحبت‌های اولیه با زوجین انجام شد، اهداکننده در معرض زوجین قرار داده می‌شود.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم گفت: فرد اهداکننده تخمک نیز باید شرایط خاصی داشته باشد. این شخص باید پیش از اهدا، بارداری را تجربه کرده باشد تا مشخص شود که تخمک این فرد قابلیت تزریق اسپرم را دارد یا خیر و یا اینکه امکان باروری در وی وجود داشته باشد. همچنین، فرد اهداکننده نباید مشکل ژنتیکی نیز داشته باشد که اگر چنین مشکلی وجود داشته باشد، این فرد از چرخه اهدا خارج خواهد شد. سن اهداکننده نیز مسئله بسیار مهمی است. بیشترین قدرت باروری تخمک‌ها در 20 سالگی است و هرچه فرد جوان‌تر باشد، تخمک‌ها شرایط بهتری برای باروری دارند.
طباطبایی با بیان اینکه نهایت سن افراد اهدا کننده 29 سال است، افزود: متأسفانه به دلیل اینکه قانون مدونی در زمینه اهدای تخمک در کشور ما وجود ندارد، مراکز درمانی عمدتاً یک سری قوانین داخلی برای خود ترسیم کرده‌اند که این قوانین به عنوان شرط لازم برای ساختار داستان اهدای تخمک نیستند و فقط به دلیل عدم وجود قانون مشخص در کشور، در مراکز مختلف استفاده می‌شوند.
وی با اشاره به اینکه این عدم وجود قانون باعث ایجاد اتفاقات عجیبی در چرخه درمان نازایی شده است، تصریح کرد: این شرایط باعث ظهور دلالان فراوانی شده است که به این چرخه نفوذ پیدا کرده و بیمارانی که مشکلات عدیده‌ای به لحاظ اجتماعی دارند نیز در معرض این افراد قرار گرفته‌اند. همچنین مسائلی ایجاد شده است که نکات شرعی ویژه‌ای دارند از جمله اینکه بحث‌هایی مانند زیبایی، رنگ چشم و ... شخص اهداکننده مطرح می‌شود که در این زمینه نیز هزینه‌های زیادی که از زوجین اخذ می‌شود.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم افزود: از لحاظ علمی مهم این است که هر فردی از لحاظ ژنتیکی بیش از شش بار نمی‌تواند تخمک اهدا کند، چراکه این امر ممکن است تا ذخیره جمعیتی را دچار آسیب کرده و باعث افزایش بیماری‌های ژنتیکی در داخل جمعیت شود. سیستم وزارت بهداشت این مسئله را به دلیل نبود آئین‌نامه مشخص ممنوع کرده، اما متأسفانه در مراکز درمان نازایی در حال انجام است.
طباطبایی بیان کرد: فقط یک قانون اولیه که خیلی نیز قابل استناد نیست، در مورد اهدای جنین وجود دارد که این قانون در سال 83 به تصویب رسید و متأسفانه دارای ایرادات زیادی نیز است. در سال 97 جلسات زیادی در کمیسیون بهداشت مجلس در مورد اصلاح این قانون برگزار شد که تقریباً تغییرات مهمی نیز در قانون قبلی ایجاد کرد، اما این قانون جدید هنوز به تصویب نهایی نرسیده و در حال سپری کردن مسیر خود در کمیسیون‌های مختلف است.
وی با اشاره به اینکه در بحث هدایت تخمک هنوز ساختارهای قانونی وجود ندارد، گفت: امروز در بحث اهدای جنین، اجازه این عمل را از حاکم شرع دریافت می‌کنیم، اما در بحث اهدای تخمک این فرآیند انجام نمی‌شود. البته در این زمینه مواردی تحت عنوان صیغه‌های محرمیت و ... در مراکز درمان نازایی مطرح است که فقط برخی مراکز نسبت به آن اقدام می‌کنند و برخی مراکز نیز چنین کاری نمی‌کنند.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم با بیان اینکه در این فرآیند بحث دیگری نیز مطرح می‌شود که باید به آن دقت کنیم، بحث اهدای بخشی از تخمک است، تصریح کرد: مسئله دیگر موضوع اهدای تخمدان است که به ویژه افرادی که دارای بیماری‌هایی همچون سرطان و ... هستند نسبت به آن اقدام می‌کنند. افرادی که شیمی‌درمانی می‌شوند، ممکن است دچار عدم باروری شوند. فرآیندی که پزشکان در این رابطه توصیه می‌کنند، این است که تخمک را پیش از آغاز شیمی‌درمانی در نیتروژن مایع با دمای 196 درجه زیر صفر نگهداری می‌کنند. پیشنهاد دیگر نیز فریز کردن تخمدان است که در این شیوه، تخمدان از شکم فرد خارج و فریز می‌شود و سپس با سلامتی فرد و اتمام شیمی‌درمانی، موضوع پیوند تخمدان انجام می‌شود که این مسئله در کشور ما نیز انجام شده و ثمربخش نیز بوده است.
وی اظهار کرد: اتفاق دیگری که در این زمینه رخ می‌دهد، انتقال تخمدان یک فرد به شخص دیگر است، اظهار کرد: این مسئله انتقال تخمدان و پیوند آن در سنین بالا باعث می‌شود تا در این فرآیند، قدرت باروری در سنین بالا ایجاد شود. البته پرداختن به این موضوع به لحاظ فقهی نیز بسیار حائز اهمیت است.
طباطبایی ادامه داد: یکی از موضوعات جدیدی که چندی پیش و در سال 2010 از سوی یک دانشمند ایرانی مقیم انگلستان مطرح شد، این بود که دانشمندان توانسته‌اند از سلول‌های بنیادی موش ماده اسپرم خارج کنند که طبق این روش ممکن است افراد بتوانند در آینده‌ای نه‌چندان دور خود را باردار کنند که این موضوع دارای مشکلات فقهی بسیار زیادی خواهد بود.
معاون پژوهشی جهاددانشگاهی استان قم تصریح کرد: امروز کشورهای لاییک دنیا در زمینه ناباروری و مسائل مربوط به آن قوانین بسیار ویژه‌ای دارند، اما متأسفانه در کشور اسلامی خود به جهت اینکه مردم و گیرندگان به جهت پاشیدن بنیاد خانواده در حال اضطرار قرار دارند، دستخوش دلالانی می‌شوند که در این چرخه اصول دینی را رعایت نمی‌کنند. همچنین مراکز درمانی نیز برای دریافت مبالغ سنگین برای اهدای تخمک، تن به این داستان‌ها می‌دهند.
وی با بیان اینکه امروز نیاز مبرمی به تعیین آئین‌نامه‌ای ویژه مبتنی بر اصول دینی و علمی در این زمینه داریم تا در اختیار مراکز درمانی قرار گیرد، اظهار کرد: در غیر این صورت نه تنها به لحاظ شرعی، بلکه به لحاظ علمی نیز مشکلات فراوانی رخ می‌دهد که گیرندگان و اهداکنندگان به اجبار به آن تن می‌دهند و این مسئله در شأن نظام اسلامی ما نیست.
انتهای پیام
