بسیاری از ترجمه‌های کنونی قرآن «روزنامه‌ای» و نامفهوم است
نویسنده تفسیر کاشف در مراسم رونمایی از «قرآن کریم با ترجمه آهنگین»، اظهار کرد: در زمان ما ترجمه‌های آزاد یا به قولی روزنامه‌ای متداول شده است؛ گرچه بعد از انقلاب اسلامی تلاش‌های بسیاری برای ترجمه قرآن شده و زحمات بسیاری نیز کشیده شده تا از بهترین کلمات استفاده کنند که روان و مفهوم باشد، اما قرآن کریم نیازمند اهتمام فراوان‌تری است.
به گزارش خبرنگار ایکنا، مراسم رونمایی از کتاب «قرآن کریم با ترجمه آهنگین» امروز یکشنبه، 30 آذرماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابوالفتح دعوتی، مترجم قرآن و نویسنده اثر؛ حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، قرآن‌پژوه و نویسنده تفسیر کاشف و اسماعیل منصوری‌لاریجانی، نویسنده و پژوهشگر عرفان اسلامی، برگزار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بی‌آزار‌شیرازی اظهار کرد: خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِيثِ كِتَابًا مُتَشَابِهًا مَثَانِيَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ ثُمَّ تَلِينُ جُلُودُهُمْ وَقُلُوبُهُمْ إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ وَمَنْ يُضْلِلِ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ؛ خدا قرآن را فرستاد که بهترین حدیث و نیکوترین سخن آسمانی خدا است؛ کتابی که آیاتش همه در کمال فصاحت و اعجاز با هم مشابه است و در آن ثنای خدا و خاصان خدا مکرر می‌شود که از تلاوت آیات قهر آن، خداترسان را لرزه بر اندام افتد و با آیات رحمت باز آرام و سکونت یابند و دل‌هایشان به ذکر خدا مشغول گردد. این کتاب همان رحمت و هدایت خداست که هر که را خواهد به آن رهبری فرماید، و هر کس را خدا به گمراهیش واگذارد، دیگر هیچ هدایت‌کننده‌ای نخواهد داشت» (زمر / 23).
بیشتر ببینید:
گزارش تصویری مراسم رونمایی از کتاب «قرآن کریم با ترجمه آهنگین»
قرآن کریم گذشته از محتوای عظیم و بی‌کرانی که دارد، زیبایی‌های ظاهری هم دارد که عظمت آن شاید کمتر از محتوای آن نباشد. همانطور که جناب حجت‌الاسلام دعوتی بیان کردند، معمولاً کتاب‌های آسمانی، هم محتوا و هم ظاهر بسیار زیبا و پرجاذبه‌ای دارند و از این رو، در آمریکا موسسه‌ای برای ترجمه کتاب‌های مقدس تأسیس شده است. سرپرست این مؤسسه، پرفسور یوجین نایدا می‌گوید بهترین ترجمه کتاب‌های مقدس این است که محتوای کتاب آسمانی به انضمام سبک آن منتقل بشود؛ یعنی تنها اینکه محتوای قرآن را ترجمه کنیم، کافی نیست، بلکه سبک این کتاب‌ها هم مهم است، لذا آنها تلاش بسیاری دارند سبک کتاب مقدس را هم در ترجمه‌ها لحاظ کنند و از این رو است که آنها هیچ‌گاه کتاب‌های مقدس را با زبان عامیانه و معمولی ترجمه نکرده و با زبان انگلیسی کلاسیک ترجمه می‌کنند.
سوره‌های قرآن؛ بازتابی از مثانی بودن اجزاء عالم
وی ادامه داد: در گذشته هم برخی تلاش کردند سبک قرآن را در ترجمه لحاظ کنند، اما در زمان ما ترجمه‌هایی که متداول شده، ترجمه‌های آزاد یا به قولی ترجمه روزنامه‌ای است؛ گرچه بعد از انقلاب اسلامی تلاش‌های بسیاری برای ترجمه‌های قرآن شده و زحمات بسیاری نیز کشیده شده تا سعی کنند بهترین کلمات را استفاده کنند که روان و مفهوم باشد و این جای تقدیر دارد، اما قرآن کریم نیازمند اهتمام فراوان‌تری است.
حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی گفت: قرآن کریم در آیه‌ای که در ابتدا تلاوت کردم، بیان می‌دارد که تمام این قرآن به صورت دوتایی است و آفرینش الهی هم اینچنین است. اگر به اعضای بدن انسان که گل سرسبد خلقت است، دقت کنیم، متوجه می‌شویم که تماماً دو به دو هستند و یکی از معجزات قرآن که نشانگر این است که این کار خداست، همین مثانی بودن تمام اجزای بدن است. جالب است که حتی سوره‌های قرآن نیز به صورت دوتایی شبیه و قرینه یکدیگر هستند.
این قرآن‌پژوه اظهار کرد: حتی آیات‌الاحکام همانند «وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ» قرینه هم هستند. در گذشته نیز عنایت و توجه فراوانی به این مسئله شده است و کسی همانند غزالی در اینباره سخن گفته و بیان کرده است که این کلمات آهنگین قرآن، آدم را به عالم روح می‌برد، چراکه عالم ارواح، عالم تناسب‌ها است و به انسان لذت می‌دهد.
نویسنده تفسیر کاشف تصریح کرد: یکی از عوامل ماندگاری قرآن کریم و سایر کتاب‌های آسمانی همین آهنگین بودن آن است. قرآن هم دارای سبک، هم دارای نظم و هم دارای آهنگ است، لذا پیامبر(ص) بعد از تزکیه آیات، قرآن را تلاوت می‌کردند و این تلاوت باعث می‌شد آنهایی که عناد و لجاجتی نداشتند، جذب شده و به عالم روح بروند. گذشته از این سبک و نظم و آهنگ، در آن روح دمیده شده است.
تدریس زیبایی‌های قرآن در آکسفورد
وی ادامه داد: خداوند متعال در قرآن کریم فرموده است: «وَكَذَٰلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ رُوحًا مِنْ أَمْرِنَا مَا كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتَابُ وَلَا الْإِيمَانُ وَلَٰكِنْ جَعَلْنَاهُ نُورًا نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشَاءُ مِنْ عِبَادِنَا وَإِنَّكَ لَتَهْدِي إِلَىٰ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ؛ و همین گونه ما روح و فرشته بزرگ خود را به فرمان خویش برای وحی به تو فرستادیم، تو از آن پیش که وحی بر تو رسد نه دانستی کتاب خدا چیست و نه فهم کردی که راه ایمان و شرع کدام است و لیکن ما آن کتاب و شرع را نور وحی و معرفت گردانیدیم که هر کس از بندگان خود را بخواهیم به آن نور هدایت می‌کنیم و اینک تو که به نور وحی ما هدایت یافتی خلق را به راه راست هدایت خواهی کرد» (شوری / 52). این خاصیت روحانی قرآن کریم باعث می‌شد انسان‌ها منقلب شوند و البته فقط هم مسلمانان تحت تأثیر این نظم و آهنگ قرار نمی‌گرفتند، بلکه حتی آنهایی که مسلمان نبوده و بی‌ایمان بودند، در طول تاریخ به میزان زیادی تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند و دانشمندانی که در علوم قرآنی کار کرده‌اند، به میزان زیادی تحت تأثیر آن قرار گرفته‌اند.
حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی اظهار کرد: یکی از این افراد پرفسور آربری است که در مقدمه کتاب خود می‌نویسد در منطقه «عین الشمس» قاهره تدریس زبان انگلیسی داشتم و در خارج قاهره نیز صاحب منزلی بودم. در ماه رمضان آهنگ بسیار زیبایی از همسایه شنیدم و دیدم که پیرمردی قاری در حال خواندن قرآن است و این آهنگ دلنشین قرآن آن‌قدر در من اثر گذاشت که کنجکاو شدم ببینم آیا در ترجمه‌های انگلیسی این زیبایی لحاظ شده است؟ و بعد از تحقیق دیدم هیچ توجهی به این موضوع نشده است، لذا با خود اندیشیدم که خوب است من این همه زیبایی قرآن را به ترجمه انگلیسی منتقل کنم، لذا مدتی روی آهنگ قرآن کار کردم تا ببینم در کجا مطالب را به صورت آبشاروار بیان کرده است.
نویسنده تفسیر کاشف اظهار کرد: وی در ابتدا به ترجمه پیکتال برخورد می‌کند که معتقد است مسلمانان اعتقاد دارند قابل ترجمه نیست، اما بنده گفتم که می‌توانم چنین کاری انجام دهم و جلو رفتم تا پس از مدتی متوجه شدم حق با پیکتال است، اما خوشحالم که توانسته‌ام درصدی از زیبایی‌های قرآن را در ترجمه انگلیسی منتقل کنم و الان در دانشگاهی همانند آکسفورد تدریس می‌شود.
آهنگ قرآن قابل ترجمه نیست
وی گفت: لذا علاوه بر اینکه محتوای قرآن قابل ترجمه نیست، آهنگ آن نیز قابل ترجمه نیست، چراکه از روحی برخوردار است که نمی‌توان آن را منتقل کرد. البته شاعران بزرگی همانند حافظ و سعدی تلاش کردند محتوای قرآن را در قالب شعر در بیاورند. سیدجعفر شهیدی می‌گفت اشعار شعرای نامی، ترجمان قرآن است که تلاش کرده‌اند این محتوا را در قالب اشعار خود در بیاورند و آنچه شعرای نامی ما دارند، همه از دولت قرآن دارند.
حجت‌الاسلام بی‌آزار شیرازی یادآور شد: درست است که تلاش فراوانی شده تا محتوای قرآن را به صورت شعر در بیاورند، اما قرآن، شعر یا نثر نیست، بلکه چیزی میان این دو و بالاتر از آنها است و بنده همیشه دوست داشتم ترجمه‌ای از قرآن شود که شکل شعر یا نثر نداشته باشد، لذا پنجاه سال پیش جناب حجت‌الاسلام دعوتی را دیدم که سوره الرحمن را به صورتی زیبا ترجمه کرده و اسم آن را سوره مهر گذاشته بودند و دوست داشتم تمام قرآن را به این شکل در بیاورند تا اینکه چندی قبل به بنده پیام دادند که اینکار را انجام داده‌اند، لذا امیدوارم در اینکار موفق باشند و مردم هم از آن استفاده کنند.
انتهای پیام
