تعیین سرنوشت منطقه و معادلات بین‌المللی امروز در گرو نقش‌آفرینی ایران است
طلال عتریسی، استاد دانشگاه لبنان ضمن تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران تأکید کرد: امروز آمریکا و دیگر قدرت‌های بزرگ جهان می‌دانند که بدون نظر‌خواهی از ایران و بدون نقش‌آفرینی این کشور درباره آینده منطقه و دیگر معادلات بین‌المللی نمی‌شود کاری کرد یا حرفی زد.
به گزارش ایکنا، طلال عتریسی متولد ۱۹۵۲ در لبنان است. او مدرک دکترای جامعه‌شناسی تربیتی خود را در سال ۱۹۷۹ از دانشگاه سوربن فرانسه دریافت کرد و استاد جامعه‌شناسی تربیتی و روان‌شناسی اجتماعی در دانشگاه لبنان است. وی مدیریت مرکز مطالعات استراتژیک، تحقیقات و اسناد در بیروت را از سال 1990 میلادی تا سال 2000 میلادی بر عهده گرفت. عضویت در کمیته آموزش ملی مرکز تحقیق و توسعه طی سال‌های 2000 و 2001 و عضويت در شورای علوم تربیتی لبنان، مشاور علمی مرکز مشاوره اجتماعی و مشاور علمی دانشگاه معارف و تدریس در دانشکده فرماندهی و ستاد ارتش لبنان از جمله سوابق دیگر در کارنامه کاری طلال عتریسی است.
طلال عتریسی طی سخنانی در وبینار گفت‌وگوهای بین‌المللی «انقلاب اسلامی: بازتاب، چشم‌انداز و مسائل نوپدید» که به همت پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی و با همکاری خبرگزاری ایکنا و دانشگاه بین‌المللی اهل‌بیت(ع)، امروز، ۱۵ بهمن‌‌ماه در حال برگزاری است، گفت: در سالروز پیروزی انقلاب اسلامی در ایران می‌توانیم این رخداد را از طریق تغییر و تحولاتی که در داخل ایران با پیروزی انقلاب اسلامی روی داده است، تفسیر کنیم.
بیشتر بخوانید:
رسمیت یافتن مسئله تقریب در عصر امام(ره) رقم خورد
انقلاب اسلامی ایران باعث اعتلای ایدئولوژی اسلام شد
افول آمریکا و اهتزاز پرچم مقاومت در فراسوی مرزهای ایران اسلامی
وی گفت: رژیم شاهنشاهی در ایران رژیمی سرسپرده و متکی به آمریکا بود. هزاران مستشار آمریکایی در ایران حضور داشتند که تحت حمایت آمریکا بودند و وظیفه‌ای تعریف شده در منطقه خاورمیانه داشتند. شاه، پلیس خلیج فارس خوانده می‌شد، اما انقلاب اسلامی این معادله داخلی در ایران را ساقط کرد. کسی آن زمان تصور وقوع یک انقلاب اسلامی را نمی‌کرد. تمام انقلاب‌ها سوسیالیستی، مارکسیستی، ناسیونالیسم و غیره و مورد حمایت اتحاد جماهیر شوروی یا ایالات متحده بود؛ اما عنوان انقلاب ایران «نه شرقی نه غربی» بود و پروژه ایجاد نظام جمهوری اسلامی را مطرح کرد. کسی انتظار چنین تحولی را نداشت و اینکه در عصر معاصر، یک انقلاب، یک رهبر دینی داشته باشد؛ این تحول مهم قابل پیش‌بینی نبود.
عتریسی افزود: انقلاب اسلامی ایران افق را به روی کاوش قدرت اسلام در ایجاد تغییر و ساختن انقلاب‌ها و ساختن کشورها گشود. تا پیش از آن تصور می‌شد اسلام چیزی مُرده است که در کتاب‌ها یا مساجد و فعالیت‌های تبلیغاتی خلاصه می‌شود و هیچ ارتباطی با حیات اجتماعی یا سیاسی ندارد؛ اما پس از انقلاب اسلامی، نگاه‌ها به اسلام متحول شد. دنیا به اسلام به شکلی متفاوت می‌نگرد. همه این اتفاقات پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران رخ داد و این نخستین تغییری بود که در سطح فکری در درک اسلام و در تعامل با اسلام و نگاه‌ها به اسلام ایجاد شد.
استاد دانشگاه لبنان گفت: بسیاری از جنبش‌های اسلامی در جهان اسلام و جهان عربی متأثر از انقلاب اسلامی شدند و به این فکر افتادند که نظام حاکم بر کشورها می‌تواند با یک انقلاب اسلامی سرنگون شود بنابراین به طور خلاصه باید گفت انقلاب اسلامی ایران، اتکای مجدد به اسلام را زنده کرد. این نخستین تحول فکری سیاسی بود.
وی افزود: تحول دیگری که انقلاب اسلامی ایران ایجاد کرد با مسائل ژئو استراتژیک مرتبط است، ایران در دوران رژیم شاهنشاهی بخشی از پیمان ناتو و بخشی از نظام متحدان آمریکا و وظیفه او محاصره جنبش‌های آزادی‌خواه در منطقه بود. ایران، پایگاه اصلی موساد بود و در راستای منافع رژیم صهیونیستی در منطقه کار می‌کرد، اما انقلاب اسلامی معادلات منطقه‌ای را دگرگون کرد. ایرانی که منافع آمریکا و رژیم صهیونیستی را تأمین می‌کرد، از این معادله خارج شد و نه تنها دیگر از آمریکا جانبداری نکرد بلکه به دشمن این کشور و رژیم صهیونیستی مبدل شد. از همین رو کشورهای منطقه و دنیا به این فکر افتادند که چگونه با نظام جدید حاکم بر ایران تعامل کنند؛ زیرا ایران با جنبش‌های مقاومت در منطقه وارد رابطه شد. سفارت فلسطین را در تهران گشود و سفارت اسرائیل را تعطیل کرد. به مسئله فلسطین پایبند شد و به مقابله با هژمونی آمریکا رفت.
عتریسی تصریح کرد: ایران موضوع استقلال فرهنگی را مطرح کرد، چیزی که امام خمینی(ره)، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران نیز بر آن تأکید داشت و گفت که یک کشور بدون استقلال فرهنگی، استقلالی نخواهد داشت. آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران نیز همواره بر استقلال فرهنگی در دانشگاه‌های ایران و علوم انسانی تأکید داشته است، بنابراین انقلاب در سطح ژئو استراتژیک، بسیاری از معادلات منطقه‌ای را تغییر داد و ایالات متحده آمریکا کاملاً درک کرد که پایگاه مهم خود در ایران را از دست داده است در حالی که ایران یک موقعیت جغرافیایی مهم و همسایگان زیادی دارد و از دست دادن ایران یعنی اینکه آمریکا می‌بایست در معادلات منطقه بازنگری می‌کرد.
وی گفت: از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران تا امروز، دغدغه آمریکا چگونگی محاصره نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی بوده است از همین رو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی را اعمال و این کشور را محاصره مالی کرد، در عین حال هم آمریکا، ایران را به تهاجم نظامی و جنگ تهدید می‌کرد یا به فتنه‌انگیزی داخلی در ایران دست می‌زد، مصائبی که هنوز هم تا به امروز ادامه دارد و دولت‌های متوالی در آمریکا چه جمهوری‌خواه و چه دموکرات یک سیاست را در خصومت نسبت به ایران دنبال کردند، زیرا منافع استراتژیک آمریکا در حفاظت از رژیم صهیونیستی و حفاظت از نفت منطقه بود. از همین رو آمریکا با گرسنگی دادن و محاصره ملت ایران سعی در تقابل با جمهوری اسلامی را داشت زیرا آمریکا نمی‌خواهد که ایران تجربه استقلال واقعی داشته باشد. استقلال در زمینه فرهنگی، علمی، هسته‌ای، نظامی، صنعتی و غیره، چیزی که امام خمینی(ره) با شعار «نه شرقی نه غربی» و عدم وابستگی به غرب و شرق بر آن تأکید داشت.
عتریسی گفت: بسیاری از مردم، فرهیختگان و کشورهای منطقه معتقدند رابطه با غرب، راه پیشرفت است، اما بنیانگذار ایران و تجربه ایران ثابت کرد که اعتماد به توانمندی بومی و خودباوری و خودکفایی راه رسیدن به پیشرفت و توسعه است؛ راهبردی که تا به امروز ایران در پیش گرفته است، مثلاً در خصوص برنامه هسته‌ای ایران، غرب به خوبی می‌داند که ایران به دنبال ساخت بمب اتمی نیست، چنانچه مقام معظم رهبری در این زمینه فتوای شرعی دادند که ما از نظر شرعی و اخلاقی دنبال چنین چیزی نیستیم. اما غربی‌ها نمی‌خواهند که ایران به پیشرفت علمی دست یابد، لذا ترور دانشمندان هسته‌ای ایران در همین راستا رقم می‌خورد و مناقشه با ایران به این دلیل است که ایران می‌خواهد در زمینه علمی و صنعتی خودکفا باشد و اسیر غربی‌ها نباشد و در این زمینه الگوی منحصر به فردی برای ملت‌ها بوده است. پس این دومین نکته در تحول ایران بعد از پیروزی انقلاب بود که ایران در زمینه پیشرفت علمی، صنعتی و نظامی الگوی خوداکتفایی و توانمندی بومی بوده و به شرق و غرب هیچ وابستگی نداشته است.
وی تصریح کرد: سومین نقطه تحول ایران پس از انقلاب، رابطه ایران با جنبش‌های آزادی‌خواه در منطقه بوده که این نقطه مقابل هژمونی آمریکا در منطقه غرب آسیا و اشغالگری اسرائیل در فلسطین بوده است. ایران حتی در قانون اساسی خود حمایت از جنبش‌های آزادی‌خواه و مستضعفان جهان را قید کرده و وجود اختلاف معنادار سیاست‌های این نظام اسلامی با دیگر حکومت‌های اسلامی در منطقه در همین موضع‌گیری یعنی حمایت از جنبش‌های آزادی‌خواه و مقابله با هژمونی و سیطره غرب بوده و طبیعتاً ایران در این راه بسیار هم هزینه داده و سنگینی این بار را به دوش کشیده که غرب ایستادگی ایران را نمی‌پذیرد و نمی‌تواند تحمل کند که کشور دیگری حتی با الگوگیری از ایران این رویه را تکرار کند. لذا وقتی ایران به حمایت از آزادی‌خواهی فلسطین یا لبنان یا عراق و ... اقدام می‌کند به معنی مواجهه او با ایالات متحده است و تمام فشارها علیه ایران به دلیل جانبداری جمهوری اسلامی از جنبش‌های آزادی‌خواه است. به همین دلیل می‌شنویم که آمریکا در مذاکرات، پای حضور ایران در منطقه و رابطه ایران با گروه‌های مقاومت منطقه و جنبش‌های آزادی‌خواه را به میان کشید.
کارشناس سیاسی لبنان بیان کرد: امروز جو بایدن، رئیس جمهور جدید آمریکا نیز می‌گوید که می‌خواهد توافق برجام شامل مذاکره بر سر برنامه موشکی ایران نیز باشد یعنی قدرت دفاعی ایران و همچنین حضور ایران در منطقه و حمایت آن از جنبش‌های مقاومت منطقه نیز مورد مذاکره قرار گیرد در حالی که رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران اخیراً در سخنانی تأکید کردند که ایران بر سر استقلال و متحدان خود مذاکره نمی‌کند هر چقدر هم که زیر فشار تحریم‌ها قرار گیرد.
این تحلیلگر سیاسی اجتماعی تصریح کرد: بنابراین انقلاب اسلامی ایران سه تحول بزرگ را موجب شد؛ نخست در سطح سیاست داخلی که سرنگونی رژیم شاهنشاهی و ارائه نمونه منحصر به فرد از جمهوری اسلامی بود که قابل مقایسه با نظام‌های دیگر مثل عربستان و پاکستان نیست و نظامی است که بر اساس اصول دینی و مبانی جدید مربوط به نظام مؤسسات و قوای سه‌گانه بنا شده و نظامی است که در آن انتخابات ریاست جمهوری و مجلس آزادانه و شفاف برگزار می‌شود.
وی افزود: تحول دومی که انقلاب اسلامی ایران ایجاد کرد، خارج کردن ایران از یوغ آمریکا بود یعنی ایران به کشوری مستقل مبدل شد و سومین تحول هم رابطه ایران با جنبش‌های آزادی‌خواه و موضع حمایتی جمهوری اسلامی از آن‌‌ها بوده به گونه‌ای که ایران در رأس این محور در منطقه قرار دارد و همین باعث رویارویی او با آمریکا و غرب شده است.
وی افزود: تمام تلاش آمریکا طی 40 سال گذشته از پیروزی انقلاب اسلامی ایران برای تغییر این اصول نظامی جمهوری اسلامی ایران بوده است. اینکه ایران خود را الگوی یک نظام مستقل و حامی جنبش‌های آزادی‌خواه قرار داده است و در همین راستا ایران تأکید می‌کند که شدیدترین تحریم‌ها هم نمی‌تواند به تغییر سیاست آن منجر شود و هرگز از مواضع خود باز نخواهد گشت.
استاد دانشگاه لبنان با تأکید بر اینکه آینده این واقعیت را تحمیل خواهد کرد که این قدرت‌های بزرگ هستند که باید مواضع خود را تغییر دهند، تصریح کرد: ایران همچنان در مسیر خود پیش می‌رود و به مجموعه دستاوردهای مهمی دست یافته است و می‌تواند آمریکا را به چالش بکشد. ملت‌ها هم به تجربه ایران نگریسته‌اند و می‌گویند که ببینید ایران چگونه با سلطه‌طلبی آمریکا مقابله کرد.
عتریسی با بیان اینکه ایران هرگز از متحدانش دست نخواهد کشید، زیرا می‌داند در غیر این صورت آمریکا به ایران نزدیک‌تر می‌شود و از داخل ایران هجوم خواهد آورد؛ تصریح کرد: ایران بر اساس یک دیدگاه اسلامی برای امنیت ملی خود عمل و از مرزهایش حفاظت می‌کند و به مقابله با استکبار به سرکردگی آمریکا می‌رود. بنابراین از تجربه انقلاب اسلامی ایران این را متوجه شدیم که انقلاب ایران نه تنها ایران را متحول، بلکه منطقه را نیز متحول کرد، کما اینکه جهان را نیز متحول کرد و از آن پس قدرت‌های بزرگ اعم از چین، روسیه یا آمریکا به ایران به دیدی متفاوت نگریستند و فهمیدند که کسی نمی‌تواند به فکر آینده و منطقه باشد بدون اینکه دیدگاه ایران و نقش‌آفرینی آن را در نظر بگیرد و حتی تفکر درباره آینده کشورهای دیگر از افغانستان و پاکستان و دیگر کشورها در آسیا و آفریقا هم بدون در نظر گرفتن دیدگاه و موضع ایران ممکن نیست؛ این خلاصه تحولاتی است که در نتیجه پیروزی انقلاب اسلامی ایران طی این چهار دهه پدید آمده است.
گفتنی است، آئین افتتاحیه وبینار گفت‌وگوهای بین‌المللی «انقلاب اسلامی: بازتاب، چشم‌انداز و مسائل نوپدید»، با سخنرانی آیت‌الله رضا رمضانی، عضو مجلس خبرگان رهبری و دبیرکل مجمع جهانی اهل بیت(ع) آغاز شد و در ادامه برخی چهره‌های برجسته دانشگاهی داخلی، و نیز پژوهشگرانی از کشورهای لبنان، انگلستان، مالزی، پاکستان و عراق به ایراد سخن می‌پردازند.
پنل نخست این وبینار از ساعت ۱۰ تا ۱۲ و پنل دوم، از ساعت ۱۳ تا ۱۵ امروز، ۱۵ بهمن ماه برگزار می‌شود. بر این اساس و با عنایت به لزوم رعایت دستورالعمل‌های ستاد ملی مبارزه با کرونا، این رویداد صرفاً با حضور تعداد محدودی از حضار برگزار می‌شود و سایر علاقه‌مندان برای شرکت در این برنامه می‌توانند به لینک پخش زنده این گفت‌وگوها به آدرس http://webinar.ri-khomeini.ac.ir/ch/his مراجعه کنند.
فیلم سخنرانی دکتر طلال عتریسی را در زیر مشاهده می‌کنید:
انتهای پیام
