«طرح گفتمان» ایده‌ای برای معرفی آثار برتر حوزویان به جوامع علمی
هاجری ضمن اشاره به پیامدهای منفی معرفی نشدن آثار برتر حوزه‌های علمیه در جوامع علمی، به تبیین برنامه‌های «طرح گفتمان» در جهت معرفی این آثار پرداخت.
به گزارش ایکنا؛ نشست خبری آیین رونمایی و افتتاح کتابخانه تخصصی و نمایشگاه دائمی انقلاب اسلامی و کرسی‌های نظریه‌پردازی با حضور حجت‌الاسلام هاجری، مسئول انجمن‌های علمی حوزه صبح امروز 26 بهمن‌ماه در مرکز مدیریت حوزه علمیه تهران برگزار شد.
وی در این نشست اظهار کرد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، حوزه علمیه ملجأ و مرجع خیلی از اموری که در کشور مورد نیاز بود، قرار گرفت؛ یعنی یک حوزه سنتی به یکباره وارد عرصه سیاسی و حکمرانی شد و همه مطالباتی که در حوزه فرهنگ و اخلاق و مدیریت کلان جامعه وجود داشت، باید از سوی حوزه پاسخ داده می‌شد. بنابراین حوزه هم باید نقش‌های قدیمی خودش را انجام می‌داد که کار ارشادی بود و هم در جبهه و جنگ حاضر می‌شد و هم به این مطالبات پاسخ می‌داد. بنابراین یکباره یک حجم عظیمی از مطالبات از حوزه درخواست شد، چراکه یک نظام دینی برپا شده بود و صاحب نظرات دینی باید وارد این عرصه می‌شدند. لذا بسیاری از سرمایه‌های حوزه آمدند و وارد این حوزه‌ها شدند.
وی افزود: نکته‌ای که می‌خواهم بگویم، این است که پاسخگویی حوزه‌های علمیه به این نیازهای ضروری مانع این نشد که حوزه در بخش‌های نظریه‌پردازی و تولید دانش صحنه را خالی کند؛ یعنی در عین اینکه باید در همه این عرصه‌ها حضور می‌داشت، باید در عرصه‌های علمی هم حضور خود را حفظ می‌کرد. سوال این است که حوزه وارد این عرصه شد یا نه و آیا موفق عمل کرده یا خیر.
هاجری ادامه داد: بعد از انقلاب اسلامی به خاطر علاقه به امام و انقلاب خیلی از استعدادهای ما جذب حوزه‌های علمیه شدند و ما با یک سیل عظیم برای ورود به حوزه روبرو شدیم. این نسلی که به حوزه آمدند با شروع جنگ درگیر دفاع مقدس شدند، بعد از جنگ با بازگشت به حوزه دروس رایج حوزه اینها را اقناع نمی‌کرد، لذا وقتی برگشتند به رشته‌های جدید پرداختند و در کنار خواندن دروس سنتی حوزه در رشته‌های جدید تحصیل کردند. برخی از طلاب وارد دانشگاه شدند، اما برخی طلاب در خود حوزه اینها را خواندند. با برگشت این نسل که هم با منابع دینی آشنا است و هم با مسائل روز آشناست، اتفاقاتی در حوزه رخ داد. اول، تأسیس رشته‌های علوم انسانی اسلامی است. در کنار این، راه‌اندازی گروه‌های پژوهشی و پژوهشکده‌ها را داریم که در حوزه‌های علوم انسانی ورود دارند. بخشی از این نسل وارد عرصه آموزش شدند و برخی وارد عرصه پژوهش شدند. یکی دیگر از نتایج این رویکرد، تدوین آثار بود. این کتاب‌ها و آثار در جای خودش آثار جدید است، چون حاصل ضرب آموزه‌های وحی و علوم جدید است. از سال 75، این نسل به تدوین آثار پرداخت و این جریان تا امروز ادامه دارد. اگر ما قبلاً تک‌ستاره‌هایی در این حوزه داشتیم، از سال 75 با یک جریان مواجه هستیم.
مدیر انجمن‌های علمی حوزه تصریح کرد: ما یک مشکل داریم که جزء آسیب‌های فرهنگی کشور است. آن مشکل این است که ما به اندازه‌ای که در تربیت نیرو و تولید آثار سرمایه‌گذاری می‌کنیم، در معرفی آن سرمایه‌گذاری نمی‌کنیم. این مشکل فقط در بخش کشاورزی نیست که نمی‌توانیم کالای خودمان را خوب معرفی کنیم، بلکه در مباحث علمی هم همینطور است. این نقیصه در حوزه‌ها بیشتر است چون با مسئله اخلاص هم پیوند می‌خورد و طرف می‌گوید وظیفه من این است که کتاب را بنویسم. نتیجه‌اش این است آثار جدید در عرصه‌های علمی شناخته نمی‌شود؛ یعنی وقتی کتاب نوشته می‌شود، مشتری ندارد. دومین نتیجه‌اش این است تا دیروز روشنفکران می‌گفتند حوزه تولید دانش نکرده است، امروز خودی‌ها همین حرف را می‌گویند و می‌گویند حوزه حرفی ندارد. سومین نتیجه‌اش این است که با گذشت چهل سال از انقلاب اسلامی هنوز گفتمان غالب گفتمان دینی نیست، چون جایی مطرح نشده است و محور مباحثات واقع نشده است.
وی در ادامه گفت: طرح گفتمان کارش از جایی شروع می‌شود که کار نویسنده و ناشر تمام می‌شود. کار گفتمان این است که آثار فاخر و برگزیده در یک حوزه را شناسایی کند و به شکل روشمند اثر و مولف و ناشر را در داخل و خارج کشور معرفی کند. پس گستره کار ما این است که آثار را شناسایی کنیم و اثر را به جوامع علمی معرفی کنیم. ورودی طرح گفتمان خروجی همایش‌های علمی ما است. ما جشنواره‌هایی داریم که کتاب‌ها را به دقت بررسی می‌کنند. آثاری که در این جشنواره‌ها برگزیده می‌شود ورودی کار ما است.
وی یادآور شد: این اولین مرحله کار ماست. امروز بیست و هفت دانشگاه و پژوهشگاه کشور آثارشان را برای ما فرستادند و روز به روز بر این تعداد اضافه می‌شود. خروجی کار ما هم سامانه کتاب‌شناخت است که اطلاعات آثار برگزیده در آن وجود دارد. این سامانه 27 آذر امسال رونمایی شد. هر محققی دنبال منابع درجه یک می‌گردد، به این سامانه مراجعه می‌کند. خروجی دیگر این کار برای معرفی آثار، راه‌اندازی کتابخانه‌های تخصصی است. ما اولین کتابخانه را سال گذشته در قم راه اندازی کردیم. برنامه‌ای که پیش رو داریم افتتاح دومین شعبه کتابخانه است که با حضور آیت‌الله اعرافی و دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در روز پنجشنبه در حوزه مروی افتتاح می‌شود. ما در این بخش دنبال این هستیم که در هر استان کتابخنه‌ای به نام انقلاب اسلامی داشته باشیم. در کنار این، نمایشگاه‌های مقطعی داریم و اگر استانی درخواست دهد نمایشگاه یک ماهه در آن برگزار می‌کنیم.
انتهای پیام
