مثبت و منفی کرونا در سالی که گذشت

به گزارش ایکنا، ۳۰ بهمن‌ ۱۳۹۸ اولین موارد ابتلا به کرونا در کشور شناسایی شد و از آن روز تاکنون بیش از یک سال و دو ماه می‌گذرد. بسیاری از هموطنانمان در اثر این بیماری جان باختند و همچنین خسارت‌ زیادی به اقتصاد، جامعه و .. وارد شد، اما در برخی امور نیز تحولاتی به وجود آمد. بنابر این کرونا علاوه بر جنبه‌های منفی، ابعاد مثبتی نیز داشت که در اینجا سعی می‌شود به آن‌ها بپردازیم.

 

 

تقریبا از هفته دوم شیوع کرونا در کشور به دلیل نگرانی، مدارس تعطیل شدند و برنامه تحصیلی به تلویزیون و فضای مجازی منتقل شد. پس از آن نیز شبکه شاد برای آموزش طراحی، و به عنوان جایگزین آموزش حضوری در نظر گرفته شد. البته حدود ۱۵ درصد دانش‌آموزان از شبکه شاد محروم بودند و این وزارت‌خانه تدابیر دیگری را برای آن‌ها اندیشید.

آموزش در فضای مجازی تجربه‌ای جدید و رو به توسعه‌ محسوب می‌شود، اما آسیب‌هایی را به همراه داشته است و به گفته معاون تربیت ‌بدنی و سلامت وزارت آموزش و پرورش، میزان اضافه وزن دانش‌آموزان حدود ۱۰ درصد افزایش یافته است و حدود ۳۰.۱ درصد آنان دچار چاقی ناشی از کم‌تحرکی هستند.

 

کرونا از همان روز‌های نخست بازار در ایران و جهان را تحت تأثیر قرار داد و بسیاری از بازار‌های سنتی به دلیل ایجاد محدودیت‌های کرونایی به حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآمدند و در این میان بسیاری از صاحبان کسب‌وکار‌ها دچار ضرر‌ مالی شدند یا به مرحله ورشکستگی و تعطیلی و بیکاری رسیدند. همچنین مرکز پژوهش‌های مجلس بیکاری ۶.۵ میلیون نفر را پیش‌بینی کرد. در همین حین استارت‌آپ‌‎ها و کسب‌وکار‌های نوپا به دلیل استفاده از پلتفرم‌های دیجیتال و نیاز نداشتن به حضور فیزیکی نه تنها آسیبی ندیدند، بلکه به دلیل استفاده از خدمات آنلاین به سود‌ سرشاری رسیدند و کرونا سکوی پرتاب آن‌ها شد تا هم خود را به مردم بشناسانند و هم پله‌های ترقی را به سرعت طی کنند.

 

البته در برخی صنایع تحول دیگری نیز رخ داد و بسیاری از تولیدکنندگان پوشاک که قبل از شیوع کرونا در وضعیت مناسبی به سر نمی‌بردند، در پی شیوع کرونا و افزایش میزان تقاضا برای ماسک و گان، با تغییر خط تولید خود از حالت رکود خارج شدند و ضمن بی‌نیاز کردن کشور، این اقلام صادر هم می‌شد، در حالی که در دو ماه نخست شیوع کرونا کمبود این اقلام مشکلاتی را برای داروخانه‌ها و مردم به وجود آورد.

 

یکی از اقلام پزشکی مورد نیاز برای بهبود بیماران کرونایی دستگاه‌ ونتیلاتور بود که کمبود آن مشکلاتی را در بیمارستان‌ها به وجود آورد، اما با افتتاح خطوط تولید آن در طول یک سال گذشته، ایران به جمع پنج کشور تولیدکننده این دستگاه‌ پیوست. در حوزه تولید مواد ضد عفونی‌کننده نیز تغییر خطوط شرکت‌های تولیدی کمبود این مواد را جبران کرد و برخی دارو‌های مورد نیاز بیماران کرونایی مانند رمدیسیور و فاویپیراویر نیز به تدریج تولید شدند. البته همچنان کمبود‌ وجود دارد.

 

همچنین ایران از جمله اولین کشور‌هایی بود که تحقیقات پلاسمادرمانی کرونا را آغاز و مطالعات آن را به سرانجام رساند. در این روش از پلاسمای خون بهبودیافتگان کرونا برای درمان سایر بیماران استفاده می‌شود. علی‌رغم پیشگامی ایران در این موضوع، تأمین پلاسمای بهبودیافتگان کرونا با مشکل روبه‌روست، چراکه افراد بهبودیافته برای اهدای پلاسما استقبال کمی کرده‌اند و تاکنون حدود یک میلیون و پانصد هزار نفر از این بیماری بهبود یافته‌اند و حدود ۱۵ هزار واحد پلاسمای غنی آنتی‌بادی اهدا شده است.

 

همزمان با شیوع کرونا و اختصاص بخش‌های مختلف بیمارستان‌ها به کرونا بسیاری از اعمال جراجی الکتیو (غیر اورژانسی) لغو شدند یا به تعویق افتادند و حتی به گفته معاون مرکز بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، در زمان قرنطینه برخی خدمات غیرحیاتی به بیماران غیرواگیر متوقف و نیز دستورالعمل‌هایی برای فعالیت بدنی کودکان، نوجوانان و بزرگسالان ارائه شد. شاید در ابتدا تصور می‌شد که بساط کرونا طی دو سه ماه برچیده شود و در این میان برخی افراد به دلیل ترس از ابتلا به کرونا کمتر به مراکز درمانی مراجعه کردند. به همین دلیل بار بیماری‌های غیرواگیر و چاقی کودکان افزایش یافت. در سال 99 به دلیل افزایش رعایت بهداشت فردی و استفاده از ماسک، میزان ابتلا به آنفلوآنزای فصلی و سرماخوردگی‌ کاهش یافت. همچنین به دلیل کاهش مسافرت‌ها، میزان تصادفات جاده‌ای بسیار کمتر از سال‌های گذشته بود.

 

دورکاری‌ ادارات به کاهش میزان ابتلا به کرونا کمک کرد، اما به گفته حمید سوری، رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشور، دورکاری‌ها موجب شد که برخی کارمندان از مراکز خرید و اماکن تفریحی سر درآورند و همزمان فرهنگ کار کردن کمرنگ شود. همچنین با بازگشایی ادارات، مهد‌های کودک همچنان تعطیل بود و در نتیجه بسیاری از والدین با مشکل نگهداری از کودکان مواجه شدند.

 

 

علاوه بر این، کرونا مسائل دیگری را مانند اختلالات روانی در پی داشت. به گفته تقی رستم‌وندی، معاون اجتماعی وزارت کشور، شیوع کرونا موجب شد تا ۳۰ اضطراب در افراد افزایش یابد. همچنین ابعاد منفی دیگری مانند کاهش روابط اجتماعی، گسترش فردگرایی و کاهش نشاط اجتماعی به وجود آمد، اما در سطح اجتماعی، پررنگ شدن روابط خانوادگی، افزایش کمک‌ها و تغییر نذورات متناسب با نیاز جامعه از جمله ابعاد مثبت کرونا بود.

همچنین با اجرای پروتکل‌های بهداشتی بسیاری از مراسم مذهبی که به صورت جمعی برگزار می‌شد، تعطیل یا محدود شد. کرونا اعتکاف، شب‌های قدر و مراسم دهه اول محرم را محدود و نیز پیاده‌روی اربعین و حج تمتع را تعطیل کرد و سبب خلأ معنوی در جامعه شد.