تصاویری که در کما در ذهن پدید می‌آید، توهم نیست

به گزارش ایکنا؛ مهدی همازاده ابیانه، استادیار و مدرس پژوهشی حکمت و فلسفه ایران در گفت‌وگوی تلفنی با برنامه «‌سوفیا‌» در مورد فلسفه ذهن، هوش مصنوعی و کارکردهای آن، گفت: فلسفه ذهن در حوزه متافیزیک و وجودشناسی می‌گنجد و عمدتاً در مورد ماهیت وجود انسان، حقیقیت انسانی و حالات مربوط به انسان بحث می‌کند.

وی علم‌النفس در فلسفه اسلامی را با ماهیت ذهن یکی دانست و بیان کرد: در فلسفه اسلامی دو رویکرد ماتریالیستی که حقیقت انسان را بدن مادی می‌دانند و فیزیکالیستی که علاوه بر بدن مادی، قائل به یک جسم لطیف نیز هستند، مطرح می‌شود.

همازاده با اشاره به مراتب مادی و غیرمادی در نگرش صدرایی، افزود: در سنت فلسفه غرب افلاطون و افلاطونیان، ماهیت ذهن، از یک دیدگاه به شدت فرامادی به حقیقت انسان شروع می‌شود.

این مدرس پژوهشی حکمت و فلسفه ایران با اشاره به ساخت آگاهی مصنوعی توسط هوش مصنوعی در فلسفه غرب، گفت: اشکال اساسی صدرا به بوعلی این است که بوعلی از یک طرف نفس را با جسم طبیعی به صورت یک نوع واحد تعریف می‌کند و از طرف دیگر آن را یک جوهر متمایز غیر فیزیکی می‌داند، در حالی که ملاصدرا نفس انسان را یک نوع مادی تعریف می‌کند که انسان را به سمت یک رویکرد مادی گرایی راجع به نفس در بدو پیدایش رهسپار می‌کند.

همازاده چهار رویکرد عمده در ساخت هوش مصنوعی را شبیه‌سازی رفتارگرایانه، رفتارگرایانه ایده‌آل، شبیه‌سازی تفکر انسانی و تفکر ایده آل انسانی معرفی کرد و اظهار کرد: از منظر فیلسوفان، حس و تجربه‌ای که در انسان در مواجهات رومزه طی سالیان طولانی ذخیره شده است، نمی‌تواند به یک ماشین القا شود.

به گفته همازاده، تصاویری که در هنگام کما در ذهن پدید می‌آید، توهم نبوده و کلیه تجربه‌های بیرون از بدن، ذهن خوانی و تجربیاتی نزدیک به مرگ توسط فیزیکالیست‌های تقلیل گرا بررسی می‌شود.

ایشان یکی از ملاک‌های تشخیص توهم یا حالت معنوی از منظر سهرودی را کشف، شهود و تجربه‌های دینی فردی بدون احتمال توطئه، عنوان کرد و گفت: معاد جسمانی، برزخ، بهشت و جهنم در بخشی از عالم خیالی که منفصل از وجود ماست تبیین شده و جایگاه هستی‌شناسی بسیار مهمی دارد.

منبع: پایگاه تحلیلی خبری رادیو گفت‌وگو