نویسنده: جزئیات اسارت را کاملا حفظ کردم/ منتقد: دسته‌بندی امکان دراماتیزه را گرفته است

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست معرفی و تحلیل «من زنده‌ام» از منظر مؤلفه‌ها و ساختار‌های دراماتیک با هدف شناخت ظرفیت‌های نمایشی این اثر برای اقتباس با حضور امیررضا نوری پرتو؛ دبیر و کارشناس نشست، معصومه آباد؛ نویسنده کتاب «من زنده‌ام» و شکوفه ماسوری؛ عضو هیئت علمی گروه نمایش دانشگاه سوره به صورت مجازی برگزار شد.

معصومه آباد در این نشست با اشاره به اهمیت بیان خاطرات و مکتوب شدن آن‌ها گفت: من فکر می‌کردم این بار درد و رنج فقط به دوش من است اما وقتی به تعداد کتاب‌هایی که چاپ شده و اکنون به دویست و بیست چاپ رسیده است، مخاطبان همراه من بودند و این همراهی باعث شد شریک درد و رنج و افتخار باشند. این مدال افتخار بر گردن همه دختران و زنان این سرزمین است که برای وطن جنگیدند.

وی درباره فاصله زمانی سه دهه از اتفاق رخ‌داده تا انتشار اثر افزود: من فکر می‌کردم این خاطرات شخصی است اما به مرور زمان متوجه شدم که این‌ها باید نشر پیدا کند و مردم از آن مطلع شوند و اگر من این‌ها را بیان نکنم ممکن است کسانی آن را بگویند که با واقعیت فاصله داشته باشد؛ بنابراین زمانی که در اسارت بودم سعی می‌کردم همه چیز را در ذهنم ثبت کنم، از این رو در نگارش این خاطرات، اسم آدم‌ها و شماره سلول و ... را به یاد داشتم و طوری بود که در زمان حال بودم و این اتفاقات در ضمیر من تکرار می‌شد.

آباد ادامه داد: زمانی که این اثر را نوشتم، فکر نمی‌کردم تا این اندازه مورد استقبال قرار گیرد و تصورم این بود که صد نسخه از آن منتشر شود.

وی در ادامه درباره دلیل شروع این داستان از دوره کودکی گفت: اگر مخاطب عقبه شخصیت را بشناسد که چه ویژگی‌های اخلاقی، تربیتی و خانوادگی داشته است، تأثیرگذار و قابل درک خواهد بود.

وی در بخش دیگری از این نشست گفت: در اقتباس قطعاً کلیاتی از موضوعات ارائه خواهد شد و همچنین کارگردان می‌تواند نگاه متفاوتی داشته باشد. ممکن است یک کارگردان یک داستان عاشقانه از آن استخراج کند و برای این موضوع نامه‌های بی‌نشان خوب است. زندان الرشید، وجود چهار دختر در فضای اردوگاه و زندگی در فضای دور از دنیای زنانه می‌تواند دستمایه خوبی برای اقتباس باشد.

ماسوری: به نگاه متفاوت نویسنده نیاز داریم

شکوفه ماسوری عضو هیئت علمی گروه نمایش دانشگاه سوره در ادامه این نشست گفت: کتابی که به دویست و بیست چاپ می‌رسد، یعنی هم از نظر رمان و هم پدیده اقتباس دارای ساختار‌های دراماتیکی است که ارزش بررسی دارد.

وی افزود: خانم آباد در این اثر بیشتر وامدار جریانی است که می‌خواهد یک اثر ماندگار خلق کند. در واقع دختر نازپرورده نسبی دارای زندگی کلاسیکی است که اول به انقلاب پیوند می‌خورد و سپس وارد دوره جنگ می‌شود. اکنون نگاه ما به یک رمانی است که به چاپ‌های متعدد رسیده و در جا‌های بسیاری دیده شده است و می‌خواهیم بدانیم این اثر برای اقتباس نمایشی اثر مناسبی است یا خیر؟

ماسوری تصریح کرد: این اثر در بررسی‌های ارزشی بی‌نهایت مقبول است و همانطور که مقام رهبری هم در تقریظ اشاره کرده‌اند، این اثر به لحاظ ارزشی تا حد کامل مزایای خود را دارد. اما گفت‌وگوی ما به منظور اقتباس برای نمایشنامه است. اتفاقاً این اثر در ساخت سینمایی رمانی است که سیر توالی اتفاقات را داشته و از بدو تولد تا آزادی، به طور کامل دارای شناسه‌هایی است. یعنی هم بخش رمانتیک و هم قهرمان را دارد. برای ساخت یک اثر سینمایی این پتانسیل را داراست. اما در شکل دراماتیک ما دنبال شناسه‌های دیگری هستیم.

ماسوری در ادامه به برخی از بخش‌های رمان «من زنده‌ام» برای اقتباس اشاره کرد و گفت: من تا حدودی زندگی کارگران نفت در جنوب در اوایل انقلاب را می‌شناسم و قبل از انقلاب فضای مذهبی که در خانواده شماست چندان مرسوم نبوده است. اما مواجهه مستقیمی که در کانون فتح با اتفاقات خاصی دارید، می‌تواند در اقتباس دراماتیک مورد توجه قرار گیرد.

وی با بیان اینکه در اقتباس دراماتیک نیاز به نگاه متفاوت نویسنده داریم، ادامه داد: در شخصیت‌پردازی‌هایی که شما درباره افراد خانواده اعم از پدر و مادر، برادران و ... حتی هم‌بند‌ها و هم‌سلولی‌‎ها دارید، بیش از حد تمیز و سفید هستند. یعنی شما خاطراتی را که خواستید از پدرتان نوشتید. ما برای اقتباس دراماتیک، تضاد‌های مشخصی را نیاز داریم و چون اتوبیوگرافی بوده شما از آن‌ها عبور کرده‌اید. همین دسته‌بندی خوب و بد امکان دراماتیزه کردن داستان را گرفته است.

معصومه آباد در پایان نشست گفت: ترکیب خانواده ما به دلیل وجود برادرانم فضایی مردانه دارد و یک دختر در این فضا زندگی می‌کند، از طرفی هم فضای خانواده بینابین است و کاملاً مذهبی نیست وگرنه سعی کردم واقعیت‌ها را بیان کنم.