کم‌فروغ‌شدن جشن‌های دینی در سایه برجسته‌شدن فرهنگ سوگواری
یکی از دلایل کم‌فروغ‌شدن جشن‌های رمضانی در ایران، برجسته‌شدن عزاداری شهادت امام‌علی و تسری فرهنگ سوگ به همه شب‌های احیا در دوره معاصر است.
به گزارش ایکنا؛ محسن حسام مظاهری، پژوهشگر علوم اجتماعی یادداشتی درباره کم‌فروغ‌شدن جشن‌های دینی به رشته تحریر درآورده که متن آن از نظر می‌گذرد؛
«در فرهنگ مناسکی مسلمانان، رمضان جایگاه ویژه‌ای دارد و جزو اعیاد و مهم‌ترین و طولانی‌ترین دوره جشن آیینی محسوب می‌شود. این آیین‌ها از یکی دو روز مانده به آغاز ماه مبارک و با آیین‌های پیشواز و استقبال آغاز شده و در طول ماه به‌خصوص شب‌ها ادامه می‌یابد تا نیمه رمضان و لیالی قدر و نهایتاً به روزهای عید فطر یا «بایرام کوچک» ختم می‌شود. اطعام دیگران، برپایی ضیافت‌های افطار، موسیقی‌های شاد و جشن‌های شبانه این ماه را به فستیوال یک‌ماهه جشن برای مسلمانان تبدیل کرده است. فستیوالی جذاب پر از رنگ، موسیقی، بازی، خوراک و... .
در مناطق مختلف ایران نیز رمضان فرهنگ آیینی خاص خود را داشته است؛ آیین‌هایی که موسیقی عنصر مرکزی آن‌هاست. بهگونهای که «موسیقی رمضان» را می‌توان شاخه‌ای از موسیقی مذهبی دانست. همچنین کودکان و زنان در این آئین‌ها نقش ویژه‌ای دارند.
از جمله آیین‌های سنتی رمضان در مناطق مختلف ایران، نقاره‌زنی، نوبت‌زنی، سحرخوانی، مناجات‌خوانی، قنبرخوانی، نادعلی‌خوانی، گلدسته‌خوانی، طبل‌زنی، دهل‌زنی، کمچلی‌زدن، کوله‌مرجان، کلیدزنی، هوم‌بابایی (هوربابایی)، کلوخ اندازان، الله‌رمضونی، گری‌گشو و الم ترانی را می‌توان نام برد.
این آیین‌ها امروزه و متأثر از مجموعه تغییرات اجتماعی، کم‌رنگ شده و بعضاً به فراموشی سپرده شده‌اند یا برگزاری آن‌ها منحصر به شهرهای کوچک و روستاها شده است. در فرهنگ شهری، کمتر نشانی از آن‌ها می‌توان جست.
یکی از دلایل کم‌فروغ‌شدن جشن‌های رمضانی در ایران، برجسته‌شدن عزاداری شهادت امام‌علی و تسری فرهنگ سوگ به همه شب‌های احیا در دوره معاصر است. بهگونهای که عملاً یک دهه از این ماه به عزاداری اختصاص یافته است. در سال‌های اخیر و با افزوده‌شدن مناسبت 10 رمضان به‌عنوان وفات حضرت خدیجه به تقویم مناسکی، گستره سوگواری در این ماه بیشتر شده است. حال‌آن‌که گزارش‌های تاریخی از جمله سفرنامه‌های اروپاییان نشان می‌دهد تا پیش از دوره معاصر، در ایران نیز مانند دیگر جوامع اسلامی، در رمضان فرهنگ جشن و شادی غلبه داشته و عزاداری امام‌علی منحصر به روز شهادت و نهایتاً دو روز قبل از آن (ضربت‌خوردن امام) بوده است.»
انتهای پیام
