گام نوزدهم روزه‌داری؛ خدایا مسیرم به سوی خیر را آسان کن

به گزارش ایکنا، پس از اولین شب قدر ماه رمضان، امروز در نوزدهمین روز از این ماه پر برکت در یکی از کوتاه‌ترین دعاهای این روزها می‌توان از خدا برای آسان شدن مسیر به سمت خوبی‌ها یاری خواست. دعایی که اجابت شدن آن به معنای همیشه در مسیر خیر بودن است.

«بسم الله الرحمن الرحیم؛ اللهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَكاتِهِ وسَهّلْ سَبیلی الى خَیْراتِهِ ولا تَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ یا هادیاً الى الحَقّ المُبین؛ خدایا زیاد بگردان در آن بهره مرا از بركاتش وآسان كن راه مرا به سوى خیرهایش و محروم نكن ما را از پذیرفتن نیكی‌هایش اى راهنماى به سوى حـق آشكار» .

ترجمه آنچه را می‌خوانید، بدانید

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح فراز «اللّهمّ وفّرْ فیهِ حَظّی من بَرَکاتِهِ» می‌گوید: ‌خدایا کاری کن که از برکات ماه رمضان بهره‌ بسیار ببرم. حال برکات ماه رمضان چیست؟ خواندن دعا، عبادت کردن، تلاوت قرآن و قرائت دعاهایی مانند ابوحمزه از برکات رمضان است. آنها که زبان عربی بلد نیستند، قرآن و مفاتیح ترجمه شده تهیه کنند و ترجمه آنچه را می‌خوانند، بدانند.

وی اظهار می‌کند: در مفاتیح در دعایی می‌خوانیم که خدایا برای تاریکی قبرم گریه می‌کنم. خدایا برای تنگی لحدم گریه می‌کنم. آخر زندگی انسان، قرار گرفتن در قبور است و حدیث داریم که قبر صبح به صبح می‌گوید: من خانه تنهایی تو هستم، برای خودت انیسی پیدا کن با انجام کار خیر!

وی ادامه می‌دهد: قبر هم‌چنین به ما می‌گوید که منم خانه تاریکی تو، یک چراغی برای خودت بفرست! می‌گوید: من خانه پر از کرم و عقرب توام، زهری بفرست تا کرم‌ها را بکشد!

این مدرس بزرگ اخلاق در ادامه اظهار می‌کند: در گذشته شخصی بود به نام حاج سعید حق‌گو، می‌گفت: در قم جنازه‌ای را بردیم تا دفن کنیم، قبر پر از عقرب بود و هرچه از آنها را می‌کشتیم باز هم در قبر می‌جوشیدند و در آخر خسته شدیم و جنازه را روی عقرب‌ها گذاشتیم و روی آن خاک ریختیم.

این استاد اخلاق می‌گوید: این صداهای قبر را بشنویم و در فکر مردن باشیم، ما آن‌چنان شیفته دنیا هستیم که بی‌هوش شده‌ایم و آدمی که بی‌هوش باشد،‌ هیچ نمی‌فهمد. از خدا بخواهیم ما را هوشیار کند.

هنگام سحر بیدار شوید

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه می‌گوید: خدایا کاری کن از برکات ماه رمضان استفاده کنیم. برخی استفاده نمی‌کنند و حتی برای سحر بلند نمی‌شوند. برای استفاده از برکات ماه رمضان باید هنگام سحر بیدار شد و دعا خواند و عبادت کرد. حتی آنان ‌که مسافر هستند و یا به علت بیماری روزه نمی‌گیرند، هم وقت سحر بیدار شوند و بهره ببرند. بهره ماه رمضان بهشت و بهره‌های معنوی است. بهره‌‌هایی که خدا می‌دهد، معنوی‌اند که باید برای رسیدن به آنها دعا کرد.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه سخنان خود در شرح فراز «وسَهّلْ سَبیلی الى خَیراتِهِ» می‌گوید: خدایا راه من به سمت خیراتش را آسان کن. رمضان خیرات بسیاری دارد. آدم اگر بتواند افطاری دهد، خیرات کرده است. اگر تمکن مالی دارید، افطاری درست کنید و به فامیل خود به خصوص آنان‌که فقیر هستند، افطاری بدهید که از کارهای ثواب است.

در مساجد درخت توت می‌کاشتند

وی با اشاره به اقداماتی که در دهه‌های قبل برای گرایش کودکان و جوانان به مسجد انجام می‌دادند، می‌گوید: در مساجد حتی درخت توت می‌کاشتند تا کودکان به هوای خوردن توت به مساجد بیایند؛ اما الآن کاری نمی‌کنند تا جوانان به مساجد روی بیاورند و مسجدها را بیشتر افراد مسن پر می‌کنند.

این استاد اخلاق ادامه می‌دهد: در کار خیر افراد فقیر آبرومند را شناسایی کنید و به آنها کمک کنید. از احوال همسایه‌هایتان با خبر شوید و اگر مستحق بودند به آنها کمک کنید. اگر کسی خبر نداشته باشد و همسایه‌اش گرسنه باشد مورد اعتراض قرار می‌گیرد و اگر باخبر باشد و کمک نکند، کافر است. حدیث داریم که کسی اگر همسایه‌اش گرسنه باشد، مسلمان نیست.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی همچنین در تشریح «ولاتَحْرِمْنی قَبولَ حَسَناتِهِ» اظهار می‌کند: خدایا من را از قبول حسنات محروم نکن. اگر دعای ابوحمزه نماز شب و دعای سحر می‌خوانم و روزه می‌گیرم، حسنات و ثواب اینها را به من بده و من را محروم نکن. یعنی کاری نکنم که آن حسنات از بین برود؛ چون آدم یک غیبت کند، حسنات کاری که کرده از بین می‌رود.

وی می‌گوید: اگر کسی غیبت دیگری را بکند، تا ۴۰ روز ثواب اعمال او در نامه اعمال آن شخص (غیبت شونده) نوشته می‌شود و این حدیث است. غیبت کردن، دروغ گفتن، نگاه کردن به نامحرم، گمان بد به کسی زدن باعث می‌شود که حسنات آدمی از بین برود.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در خصوص فراز پایانی دعای روز نوزدهم ماه رمضان می‌گوید: خدا ما را به دین حق یعنی دین اسلام و مذهب شیعه دوازده‌ امامی راهنمایی کرده است و اینکه شیعه مرتضی علی (ع) هستیم خیلی مهم است. خدایا این چند دعا را درباره ما مستجاب بفرما!

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز نوزدهم ماه رمضان آورده است:

 بهره وافر از برکات ماه رمضان

«وفّر» به معنی «زیاد کن» و«حظ» به معنی بهره است؛ ماه رمضان، ماه بهره‌های معنوی است که در این روز از خدا درخواست می‌کنیم خدایا روزی ما کن تا از برکات ماه مبارک رمضان حظ و بهره فراوان ببریم. برکت، خیری است که متناسب با ظرفیت و کارکرد هر پدیده‌ای در آن نهاده می‌شود. مثلاً برکت در نسل به فراوانی فرزندان است. برکت در وقت نیز به این است که گستردگی کارهای انسانی در زمانی خاص، بیشتر از کار کسانی مانند او، در همان مقدار از زمان باشد. 

در قرآن هر جا سخن از برکت به میان آمده، به خداوند نسبت داده شده است که این می‌تواند دلیلی بر منحصر بودن خداوند متعالی در توانایی ایجاد برکت باشد.

عوامل برکت: ۱. ایمان و تقوا ۲. ولایت علی(ع) ۳. سحرخیزی ۴. دعای سحر ۵. شکرگزاری ۶. صدقه دادن ۷. اطاعت و رضایت خدا ۸. صله رحم ۹ .پیران سالخورده ۱۰. خوش‌رفتاری ۱۱. یاد و سپاس خدا هنگام غذا خوردن.

عوامل محرومیت از برکت: ۱.تکذیب انبیا ۲. پرداخت نکردن زکات ۳. روی‌گردانی از یاد خدا ۴. اسراف ۵. خودنمایی در علم آموزی ۶. سرقت، خیانت، شرب خمر وعمل خلاف عفت ۷. بدزبانی ۸. گناه.

ثمرات و برکات ماه رمضان: ۱. تقویت اراده ۲. بیداری عاطفه ۳. آمرزش الهى و پالایش از گناه ۴. سلامت جسم ۵. افزایش صبر و پایداری ۶. افزایش عفّت ۷.اعتماد به نفس ۸. نظم پذیری ۹. سلامت گفتار ۱۰. مساوات ۱۱. رحمت بی‌پایان الهی.

آسان شدن راه خیرات

در مسیر بندگی خداوند، تعالی و انجام واجبات و مستحبات الهی، کارهای زیادی است که باید انجام دهیم؛ ولی به دلایل زیادی همچون وسوسه‌های شیطانی و نفسانی، تنبلی، سستی ایمان و ... انجام این امور برای ما مشکل شده و بعضاً آن کارها را انجام نمی‌دهیم. در دعای این روز از خداوند آسان شدن این کارها را طلب می‌کنیم چرا که اگر این آسانی در کارهای گوناگون و به ویژه در انجام اعمال عبادی شامل حال ما شود، به طور قطع بیشتر و بهتر خدا را عبادت خواهیم کرد.

خیرات ماه مبارک رمضان و روزه‌داری: ۱. ترک معاصی ۲. نماز گزاردن کامل ۳. احسان به ارحام و همسایگان ۴. پرداخت حقوق واجب و مستحب.

راهکارهای درک بهتر خیرات ماه مبارک رمضان: ۱. پرهیز از غذای حرام و شبهه‌ناک ۲. ارتباط با خداوند از طریق انس با نماز جماعت و قرآن و دعا ۳. رسیدگی به دیگران ۴. اجتناب از گناه.

محروم نشدن از حسنات مقبول ماه رمضان

به قبولی عمل، بیش از اصل عمل باید توجه داشته باشیم. انسان ممکن است برای پذیرش در جایی، هم کارت ورود بگیرد، هم طبق مقررات ظاهری عمل کند، ولی در مصاحبه به دلایلی مانند فساد اخلاق یا سوء‌سابقه یا ... رد شود. عبادات هم ممکن است از نظر مقررات الهی، درست انجام گیرد، ولی به دلایلی مورد قبول خدا نشود.

منظور از وَ لاَ تَحْرِمْنِی قَبُولَ حَسَنَاتِهِ چیست؟ انسان به واسطه گناهانی که در طول عمر خویش انجام می‌دهد باعث می‌‌شود که از یک سری کارهای نیک که انجام آنها مقبول درگاه خداوند می‌باشد، محروم شود، زیرا گناه حجابی است که بنده بین خود و خدای خویش ایجاد می‌کند و آن حجاب این‌گونه است که انسان با انجام هر گناه لکه سیاهی بر دلش می‌نشیند و با مرور زمان و انجام گناهان بیشتر آن لکه سیاه افزون می‌‌شود تا اینکه انسان با آن دل سیاه خود نمی‌تواند با خدای خویش ارتباط برقرار کند.

عبادات، غیر از شرایط صحت، شرایط «قبول» و «کمال» هم دارد. یعنی آنچه که مراعاتش، انسان را به قرب خدا و رشد معنوی می‌رساند و در فرد و جمع، تأثیر می‌گذارد. گاهی عبادت، صحیح است، ولی رشد‌آور نیست، مثل دارویی که شفابخش نیست. گاهی عبادت، از کیفر می‌رهاند ولی ما را محبوب خدا نمی‌کند. در آیات و روایات، شرایطی برای قبولی اعمال و عبادات بیان شده که نمونه‌هایی از آنها از این قرار است: ۱. شرط اعتقادی ۲. شرط سیاسی ۳. شرط اخلاقی ۴. شرط اقتصادی ۵. شرط اجتماعی ۶. شرط بهداشتی و ...

هدایت به سوی دین حق

تنها خداست که هر موجودی را به سوی هدفش و به سوی هر چیزی که در بقایش نیازمند به آن است هدایت می‌کند، خدایی که انسان را به سوی حیات، هدایت و به سوی بهشت و آمرزش، دعوت می‌‌کند رسولانی می‌فرستد و کتاب‌هایی نازل و شرایعی را تشریع می‌کند، تا انسان‌ها به اذن او هدایت شوند و لذا اعتقاد، سخن و عمل حق، آن اعتقاد و گفتار و کرداری است که با سنت جاری در عالم مطابق باشد. یکی از یافته‌های فطری بشر که عقل نیز به آن حکم می‌کند، این است که انسان باید حق را پیروی کند و به همین دلیل کسی هم که انسان را به سوی حق دعوت می‌نماید، واجب الاتباع است و باید پیروی شود، زیرا حق می‌گوید و به حق دعوت می‌کند، خود حق است همان حقی که ما را به سوی آن می‌خواند.