گام نهم روزه‌داری؛ راه‌کار به دست آوردن رحمت واسعه الهی

به گزارش ایکنا، ماه رمضان ماهی پر از دعاست. اما برای استجابت این دعاها، خواستن کافی نیست باید با عمل به خوبی‌ها زمینه استجابت دعاهایمان را فراهم کنیم.

در نهمین روز از ماه رحمت الهی از خداوند رحمان طلب می‌کنیم: «بسم الله الرحمن الرحیم؛ اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ؛ خدایا قرار ده برایم در این روز بهره‌ای از رحمت وسیعت و راهنمایی‌ام کن در این ماه به‌سوی دلیل‌های درخشانت و مرا به سوی موجبات خوشنودی همه جانبه‌ات سوق ده به حق محبتت ای آرزوی مشتاقان».

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در شرح دعای روز نهم ماه رمضان در تفسیر فراز «اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فیهِ نَصیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْواسِعَةِ» می‌گوید: خدایا، من را از رحمت واسعه خودت نصیب گردان. برای استجابت این دعا باید چه کنیم؟ باید به زیردستمان کمک کنیم. اگر وضع مالی کسی خوب است، برای دختران دم‌بخت مستمند جهاز تهیه کند. در این صورت دعا درباره او مستجاب می‌شود و اگر زلزله شود، زیر آوار نمی‌ماند؛ چون رحمت خدا شامل حال او شده است.

این استاد برجسته اخلاق در ادامه در شرح «وَاهْدِنی فیهِ لِبَراهینِکَ السّاطِعَةِ» می‌گوید: خدایا من را هدایت کن به ادله روشن خودت. خدا دلیل‌های روشنی دارد که ما را به آن ادله روشن، هدایت می‌کند. هر ظالمی که به جزای اعمالش می‌رسد، عبرتی برای ماست، آدم با دیدن این عبرت‌ها می‌تواند خداشناس شود.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی در ادامه در شرح «وَخُذْ بِناصِیتی اِلی مَرْضاتِکَ الْجامِعَةِ» می‌گوید: من را به سمت موجبات خوشنودی و رضایت خودت ببر. از من راضی باش، هر چند که بد کردم و عمرم را به بطالت مصرف کردم. حالا آمده‌ام و من را به سمت رضایت خودت ببر. از من خشنود شو و رضایت جامع داشته باش.

وی تأکید می‌کند: باید تمام عیب‌ها را از خود دور کنم و با غیبت نکردن، حلال کردن مال و… این دعا درباره‌ام مستجاب شود. تا مردم از ما راضی نشوند، خدا از ما راضی نمی‌شود.

آیت‌الله مجتهدی تهرانی درباره «بِمَحَبَّتِکَ یا اَمَلَ الْمُشْتاقینَ» می‌گوید: این دعاها را درباره من مستجاب کن، به حق دوستی خودت ای آروزی مشتاقان. این‌طور می‌گوییم چون خدا نسبت به ما دوستی دارد و خدا صد برابر محبت والدین به اولاد، ما را دوست دارد. روایت است که دوستی صد درجه دارد که ۹۹ بخش آن مخصوص خدا است و یک درجه آن بین مخلوقات تقسیم شده و خدا در همان یک بخش نیز، سهم دارد. خدایا این دعاها را به محبت خودت درباره ما مستجاب کن.

حجت‌الاسلام روح‌الله بیدرام، نویسنده و پژوهشگر دینی در کتاب «نجوای روزه‌داران» در تفسیر دعای روز نهم ماه رمضان آورده است:

پیام اول: بهره‌مندی از رحمت واسعه الهی

یکی از بزرگ‌ترین سعادت‌های بشر، مورد رحمت الهی واقع شدن است. در دعای کمیل نیز می‌خوانیم «بِرَحْمَتِکَ الَّتی وَسِعَتْ کُلُّ شَیء». این نوع نگاه به رحمت الهی، در بیشتر دعاهای شیعه به چشم می‌خورد. آنچه‌ مهم است، این است که از این رحمت بی‌پایان، ناامید نشویم و چشم امید به رحمت واسعه الهی داشته باشیم. خداوند متعال دارای دو رحمت است. رحمتی عام و مطلق: این نوع از رحمت، فراگیر است و هیچ موجودی از آن بی‌بهره نیست. رحمت عام شامل همه موجودات، اعم از مؤمن‌، کافر، بد و خوب می‌شود و در برابر این رحمت بی‌کران، چیزی به نام غضب و سخط نیست.

رحمت خاص: این نوع از رحمت، در برابر غضب خاص قرار دارد و مخصوص اهل ایمان و نیکوکاران است و شامل کافران و منافقان نمی‌شود. همان طور که عذاب الهی دامن‌گیر همه نخواهد شد، رحمت خاصه نیز شامل حال همه نمی‌شود. «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِیبٌ مِّنَ الْمُحْسِنِین‌َ؛ رحمت خدا به نیکوکاران، نزدیک است‌.» «وَ َانَ بِالْمُؤْمِنِینَ رَحِیم؛ و نسبت به مؤمنان، همواره مهربان بوده است‌».

پیام دوم: راهنمایی به سوی براهین و ادله روشن الهی

انسان اگر به براهین و ادله روشن الهی توجه کند، خداشناس می‌شود. آنچه که مسلم است، دلایل و براهین زیادی وجود دارد که انسان حق‌جو را به سوی راه مستقیم هدایت کند، ولی به علت زیادی گناه و غرق شدن در مادیات، تشخیص این براهین برای ما سخت می‌‌شود. در این ماه از خداوند بهره‌ای از رحمت عالمیان، که پیامبر رحمت است، می‌خواهیم و تقاضا می‌کنیم خداوند براهین آشکارش را به ما، که به علت زیادی گناه تشخیص نمی‌دهیم، نشان دهد و ما را در راه رضای خود قرار دهد. «بُرهان» را علمای علم لغت به «دلیل روشن»، «بیانی برای حجت»، «دلیل و توضیح آن» و «محکم‌ترین دلیل‌ها» ترجمه کرده‌اند. ائمه‌اطهار(ع)، برهان خداوند هستند. اگر ائمه نبودند، خدا شناخته نمی‌شد.

پیام سوم: سوق یافتن به سمت رضا و خشنودی خداوند

رضای خداوند بزرگت‌رین سعادتمندی‌هاست که یک انسان می‌تواند آن را به دست آورد، چرا که زمانی پروردگار عالمیان از بنده خویش راضی می‌شود که بنده از دستورات و اوامر او اطاعت کرده و حق بندگی را به جا آورد و هنگامی که بنده، از اوامر الهی اطاعت کند، آنگاه است که جمیع وعده‌های خداوند، که در قرآن به ایمان آورندگان بشارت داده شده، محقق می‌شود که آن هم از رضای الهی نشئت می‌گیرد.

در مورد جلب رضای الهی، باید رمز موفق پیمودن راه خدایی و تحصیل رضای الهی را یافت. رضایت خداوند تعالی، مراتبی دارد که رتبه‌های آن وابسته به عبودیت و درجات بندگی بندگان نسبت به خدای سبحان است، هر درجه‌ای از عبودیت، رضایت متناسب با آن درجه را به همراه دارد. بهترین معیار و ملاک، یک چیز به نظر می‌رسد و آن انجام وظایف شرعی (انجام واجبات و ترک محرمات) است. هر آن کس در این وادی موفق شد، بیشتر تحصیل رضای الهی کرده است، زیرا با هرچه دقیق‌تر انجام دادن وظایف شرعی، بیشتر فرمان آورنده آن وظایف، یعنی فرمان خدای سبحان را، لباس عمل پوشیده و هرچه بیشتر فرمان آورنده آن وظایف، عملی گشت بیشتر رضایت خدای سبحان تحصیل شده است.

پیام چهارم: دوستی و محبت خداوند به بندگان

محبت و دوستی؛ براساس محبت خداست که ۹۹ درجۀ آن، ویژه محبت خدا به بندگان است و یک درجۀ آن، مربوط به محبت دیگران است؛ به گونه‌ای که محبت انسان به اولاد، یک بخش از محبت است. محبت پرودگار پاداشی است که خداوند در قرآن، به بندگان خاص خویش بشارت می‌دهد؛ همانند مجاهدان که سر و جان را فدای او می‌کنند و محسنین، توابین، مطهرین، مقسطین، صابرین و متوکلین، که در قرآن کریم محبوب پروردگار قرار گرفته‌اند. محبت خداوند به بندگانش، داراى آثار و نشانه‌هایى است که در احادیث به آنها اشاره شده است. بعضى از این نشانه‌ها و آثار عبارتند از: ۱. انس با پروردگار ۲. اشتیاق به سوی خداوند ۳. رضا به قضای الهی ۴. اطاعت از دستورات الهی ۵. عدم غفلت از یاد خدا ۶. غم و شادی برای خدا ۷. دوستی با دوستان خدا و دشمنی با دشمنان او.